Soán ngôi Thái Lan, sầu riêng Việt vẫn còn nhiều dư địa tại Trung Quốc

Vượt Thái Lan về kim ngạch xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc

Theo số liệu của Cơ quan Hải quan Trung Quốc, nước này đã nhập khẩu 53.110 tấn sầu riêng tươi trong 2 tháng đầu năm 2024, với trị giá 283,6 triệu USD, tăng 0,4% về lượng nhưng giảm 0,9% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan để vươn lên vị trí số 1 về xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc với khối lượng đạt 32.750 tấn, trị giá 161 triệu USD, tăng gấp 2,4 lần về về lượng so với cùng kỳ năm ngoái. Thị phần sầu riêng của Việt Nam tại Trung Quốc tính theo kim ngạch đã tăng từ mức 32% của năm 2023, lên mức 57% tính trong 2 tháng đầu năm nay.

Trong 2 tháng đầu năm nay, giá sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc đạt bình quân 4.916 USD/tấn, thấp hơn so với mức giá 6.133 USD/tấn của Thái Lan, nhưng cao hơn so với 3.075 USD/tấn của Philippines.

Sầu riêng Việt Nam được đánh giá là có lợi thế sản lượng dồi dào, thu hoạch quanh năm, đặc biệt khi sầu riêng Thái Lan chưa vào vụ thu hoạch. Ngoài ra, một lợi thế của sầu riêng khi xuất khẩu sang Trung Quốc là thời gian vận chuyển nhanh và giá thành cạnh tranh. Đây là những yếu tố đã giúp cho sầu riêng Việt Nam tạo được bước tiến lớn tại thị trường Trung Quốc chỉ sau chưa đầy 2 năm được mở cửa tại thị trường này.

Dữ liệu trên phù hợp với báo cáo của Cục Xúc tiến Thương mại Quốc tế Thái Lan hồi tháng 12/2023 rằng Việt Nam sẽ trở thành nhà xuất khẩu sầu riêng số một ở Trung Quốc thay vì Thái Lan vào tháng 9 năm nay.

Trước đây, sầu riêng Thái Lan từng có vị thế “độc tôn” tại thị trường Trung Quốc với thị phần trên 90%. Nhưng sầu riêng Việt Nam thời gian gần đây lại có sự tăng trưởng vượt bậc. Đây cũng là một trong những mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Thái Lan, phần lớn được tiêu thụ ở thị trường Trung Quốc.

Tuy nhiên, vào cuối năm 2023, Trung Quốc đã tuyên bố nước này đã tăng cường nhập khẩu từ Việt Nam và giảm nhập khẩu từ Thái Lan.

Trước tình hình đó, Cục Xúc tiến Thương mại Quốc tế Thái Lan nhấn mạnh rằng Việt Nam hiện nay chỉ được phép xuất khẩu sầu riêng tươi sang Trung Quốc, trong khi Thái Lan đã được phép xuất khẩu sầu riêng tươi, đông lạnh và đã qua chế biến.

"Nếu Trung Quốc cho phép Việt Nam xuất khẩu sầu riêng đông lạnh, khối lượng xuất khẩu của nước này sẽ còn tăng hơn nữa", cơ quan này cảnh báo.

Cục Xúc tiến Thương mại Quốc tế Thái Lan cũng kêu gọi các nhà xuất khẩu sầu riêng và các cơ quan chính phủ tìm cách tăng cường xuất khẩu và duy trì thị phần ở Trung Quốc.

Việt Nam hoàn thiện những bước cuối để xuất khẩu sầu riêng đông lạnh

Lợi thế đã được xuất khẩu mặt hàng sầu riêng đông lạnh và qua chế biến của Thái Lan đã được Việt Nam quan tâm và chú ý từ cuối năm ngoái. Đến nay, Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn) đã yêu cầu các địa phương rà soát vùng trồng, cơ sở chế biến,... để chuẩn bị ký nghị định thư xuất chính ngạch.

Trao đổi với báo chí, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, trong các thị trường tiêu thụ sầu riêng nhiều nhất, Trung Quốc vẫn đang là thị trường tiềm năng cho trái sầu riêng Việt Nam. Đặc biệt, trong khi các quốc gia trồng loại trái cây này chỉ thu hoạch theo mùa vụ thì Việt Nam lại được thu quanh năm.

Nếu sầu riêng đông lạnh Việt Nam được cấp phép, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng sẽ tăng thêm 30% tổng giá trị mỗi năm. Trong năm nay, kim ngạch mặt hàng này có thể đạt khoảng 3,5 tỷ USD.

Tuy nhiên, thị trường Trung Quốc hiện nay đã có nhiều yêu cầu về chất lượng sầu riêng xuất khẩu, nếu người trồng sầu riêng không chú trọng vào mẫu mã và chất lượng hàng hóa, sẽ khó tận dụng được tối đa dư địa của thị trường.

“Các cơ quan hữu quan của Việt Nam cần đàm phán để ký kết và mở rộng hơn các thị trường với những nông sản tiềm năng, mang giá trị cao. Trong tương lai, sầu riêng sẽ có thị phần lớn tại các thị trường gần, bởi chúng ta có lợi thế về khoảng cách địa lý, chi phí cũng như thời gian vận chuyển ngắn”, ông Nguyên nhận định.