Sim 'rác', tài khoản 'rác' và vấn nạn lừa đảo

(Ảnh minh họa)

> >Chỉ thị của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Yên Bái về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao

Câu hỏi này đặt ra trong bối cảnh sim điện thoại mà những kẻ lừa đảo sử dụng đều do các nhà mạng cung cấp; tiền chuyển từ tài khoản ngân hàng của nạn nhân sang tài khoản ngân hàng của những kẻ lừa đảo. Tuy nhiên, lừa đảo qua mạng xã hội đều xuất phát từ sim "rác” và tài khoản ngân hàng "rác”, khiến lực lượng đấu tranh, phá án đang gặp rất nhiều khó khăn...

Sim "rác” là những sim đã được kích hoạt sẵn trước khi được bán ra thị trường, các sim này chứa thông tin cá nhân không tương thích với người mua và sử dụng sim, người mua không cần phải mất thời gian để kê khai thông tin cá nhân như sim chính chủ. Sự ra đời sim "rác” là do các nhà mạng ép nhân viên gia tăng số lượng người dùng, tăng doanh số, tăng lợi nhuận. Tài khoản ngân hàng lại là câu chuyện khác. Đơn cử: luật pháp không quy định một người có tối đa bao nhiêu tài khoản ngân hàng; nghĩa là, một người có thể mở bao nhiêu tài khoản ở bao nhiêu ngân hàng khác nhau cũng đều được. Lợi dụng tình hình này, những tổ chức, cá nhân đã thuê mướn người khác mở tài khoản rồi mua lại để sử dụng vào mục đích khác nhau.

Thượng tá Vũ Minh Tiến - Phó trưởng Công an thành phố Yên Bái cho biết: "Nếu người ta mua sim rác về sử dụng với mục đích hưởng chương trình khuyến mại, khi không dùng nữa thì bỏ đi, câu chuyện chẳng có gì đáng bàn. Tuy nhiên, với những đối tượng có hành vi mờ ám thì lại khác. Có trong tay những chiếc sim "rác”, các đối tượng có thể gọi điện khủng bố, đe dọa, tung tin thất thiệt, đặc biệt là gọi đến số thuê bao của người bình thường để lừa đảo; ít nhất là quảng cáo, giao vặt, gọi điện... gây phiền toái cho mọi người, khiến cơ quan chức năng không thể biết chúng là ai, đến từ đâu”.

Một cán bộ Viettel (đề nghị không nêu tên) cho biết: "Vấn đề càng khó khăn hơn khi tội phạm thực hiện cuộc gọi tại khu vực giáp ranh biên giới hoặc đứng ở ngoài biên giới nước ta nhưng có phủ sóng di động hoặc chúng sử dụng thiết bị kích sóng di động”.

Tương tự như vậy, tài khoản "rác” cũng không xác định được chủ thực sự đang sử dụng tài khoản là ai; càng khó khăn hơn khi tiền từ tài khoản các nạn nhân chuyển sang tài khoản của bọn lừa đảo thì lập tức chúng chuyển toàn bộ số tiền đó ra nước ngoài hoặc chuyển sang các hình thức cờ bạc, game... Khi các nạn nhân tố cáo với cơ quan công an thì... sự đã rồi.

Báo cáo khảo sát an ninh mạng của Bkav ghi nhận, nếu tỷ lệ người dùng nhận được tin nhắn, cuộc gọi lừa đảo trong năm 2022 là 69,6% thì trong năm 2023 đã tăng lên 73%. Trong các vụ lừa đảo với mục đích tài chính này, kẻ xấu đều yêu cầu nạn nhân chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng. Nhưng khi điều tra, các tài khoản ngân hàng này đều không "chính chủ", khiến cơ quan chức năng càng gặp khó khăn.

Vấn nạn sim "rác” đã được đề cập từ rất lâu. Kể từ ngày 15/4/2024, các nhà mạng phải chịu trách nhiệm với vấn đề sim "rác” trước Bộ Thông tin và Truyền thông. Ngăn chặn được sim "rác”, tội phạm lừa đảo qua mạng sẽ khó có đất sống. Ngành ngân hàng cũng cần phải thể hiện trách nhiệm của mình đối với xã hội, đơn cử như: quy định bắt buộc phải sử dụng tài khoản chính chủ, có chế tài xử lý nghiêm khắc đối với hành vi mua, bán tài khoản ngân hàng; thực hiện việc rà soát tài khoản, loại bỏ những tài khoản không do chính chủ quản lý... Khi các cơ quan chức năng còn đang vào cuộc, trước vấn nạn lừa đảo qua mạng bùng phát hiện nay, người dân cần đề cao cảnh giác, tuyệt đối không được chuyển tiền cho những người không quen biết.

Lê Phiên