Siết chặt kiểm tra, giám sát hàng quá cảnh, vận chuyển độc lập

Lực lượng Hải quan phối hợp khám xét container hàng quá cảnh vi phạm. Ảnh: Hải quan Cha Lo

Nhiều vi phạm sở hữu trí tuệ hàng quá cảnh

Về cơ bản, hành lang pháp lý đối với công tác quản lý hàng hóa quá cảnh, hàng hóa vận chuyển độc lập tương đối đầy đủ, đảm bảo công tác quản lý, giám sát hải quan đối với hoạt động này. Việc khai báo, thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa vận chuyển chịu sự giám sát hải quan thực hiện thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử, tạo thuận lợi cho cả doanh nghiệp và cơ quan hải quan trong công tác quản lý.

Kiên quyết không phê duyệt tờ khai vận chuyển độc lập nếu phát hiện số hiệu container khai báo trên tờ khai vận chuyển độc lập không có trong tờ khai xuất khẩu đã hoàn thành thủ tục hải quan. Ông Âu Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Giám sát, quản lý hải quan (Tổng cục Hải quan)

Công tác giám sát hàng hóa trong quá trình vận chuyển phần lớn được sử dụng seal định vị điện tử, nên đã hạn chế tối đa được các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Cơ quan hải quan đóng tại các cửa khẩu biên giới vẫn siết chặt công tác kiểm tra, giám sát, tuy nhiên, thời gian qua các vi phạm vẫn liên tục phát sinh.

Mới đây nhất, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo (Cục Hải quan Quảng Bình) đã phối hợp với Đội 4 - Cục Kiểm tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) tiến hành kiểm tra thực tế đối với 12/445 container hàng hóa quá cảnh từ cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn) đến cửa khẩu quốc tế Cha Lo (Quảng Bình). Quá trình kiểm tra, cơ quan hải quan đã phát hiện 5 container vi phạm với hành vi khai sai so với thực tế về số lượng, tên hàng, chủng loại, chất lượng, trị giá hải quan, xuất xứ hàng hóa.

Thống kê của Cục Hải quan Quảng Bình cho thấy, nửa đầu năm 2023, lượng hàng quá cảnh qua cửa khẩu Cha Lo tăng khá cao. Riêng loại hình quá cảnh, chi cục này đã làm thủ tục cho 15.651 tờ khai (chiếm 81,3% tổng số tờ khai), trọng lượng hàng hóa đạt hơn 1 triệu tấn. Hiện tượng doanh nghiệp tự ý phá niêm phong tiêu thụ hàng hóa đang chịu sự giám sát hải quan và tiến hành gắn lại các seal hải quan trên container hòng qua mặt lực lượng hải quan là có, thậm chí có doanh nghiệp đã bị Hải quan Cha Lo ra quyết định khởi tố.

Kiểm tra kỹ điều kiện vận chuyển

Theo ông Âu Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Giám sát, quản lý hải quan (Tổng cục Hải quan), các đơn vị đóng tại cửa khẩu cần tăng cường hơn nữa các giải pháp kiểm tra, giám sát đối với hình thức vận chuyển hàng hóa quá cảnh, vận chuyển độc lập. Trước tiên là kiên quyết không phê duyệt tờ khai vận chuyển độc lập nếu phát hiện số hiệu container khai báo trên tờ khai vận chuyển độc lập không có trong tờ khai xuất khẩu đã hoàn thành thủ tục hải quan khai trên tờ khai vận chuyển độc lập, khi đó cần chuyển thông tin cho đơn vị kiểm soát hải quan của cục hải quan tỉnh, thành phố xem xét, làm rõ.

Phát hiện nhiều lô hàng luồng xanh vi phạm

6 tháng đầu năm 2023, toàn ngành Hải quan đã phát hiện 81 lô hàng luồng xanh, vàng vi phạm được vận chuyển qua cảng biển; phát hiện 22 lô hàng quá cảnh vi phạm từ Việt Nam sang Lào và Campuchia trên tổng số 901 container soi chiếu.

Bên cạnh đó, thực hiện kiểm tra điều kiện của phương tiện chứa hàng hóa vận chuyển chịu sự giám sát hải quan khi thực hiện niêm phong hải quan đối với hàng hóa vận chuyển. Cụ thể: phương tiện vận tải tham gia hoạt động vận chuyển hàng hóa phải đảm bảo có lắp đặt và sử dụng thiết bị định vị, giám sát hành trình, đảm bảo điều kiện thực hiện niêm phong hải quan như phương tiện chứa hàng hóa phải là container, xi téc, thùng xe tải, toa xe thùng, khoang chứa hàng, hầm hàng kín có tay khóa, chốt có lỗ đảm bảo gắn được niêm phong của cơ quan hải quan.

Đồng thời, không phê duyệt vận chuyển đi đối với các trường hợp hàng hóa được xếp lên phương tiện vận tải quá khổ, quá tải, xe chở container phi tiêu chuẩn, tự nối dài thùng xe, cắt nóc container. Các đơn vị cũng phải sử dụng seal định vị điện tử để thực hiện công tác giám sát hải quan đối với các lô hàng vận chuyển chịu sự giám sát hải quan.

Cán bộ hải quan cần kiểm tra kỹ tình trạng khoang chứa hàng, phương tiện chứa hàng, điều kiện niêm phong hải quan đảm bảo niêm phong hải quan được gắn chắc chắn, dễ quan sát. Đối với những vị trí nghi ngờ có khả năng thay đổi kết cấu, lợi dụng để thay đổi hiện trạng, rút ruột hàng hóa, đề nghị lập biên bản chứng nhận từ chối niêm phong và giám sát hải quan; yêu cầu chủ hàng hóa hoặc người điều khiển phương tiện khắc phục thay đổi phương tiện chứa hàng để đảm bảo công tác kiểm tra, giám sát hải quan.

Các Chi cục Hải quan nơi hàng hóa vận chuyển đi phải có một bộ phận chuyên trách được giao nhiệm vụ lập danh sách, theo dõi, giám sát các lô hàng hóa đã được xác nhận vận chuyển đi (BOA). Trường hợp quá hạn chưa vận chuyển đến thì phối hợp các đơn vị liên quan để kiểm tra, truy tìm và xử lý kịp thời./.

Hồng Vân