Sáng tạo để phòng, chống thiên tai hiệu quả

Coi trọng “4 tại chỗ”

Đại tá Nguyễn Tấn Lâm, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Quảng Ngãi, khẳng định: “Với tinh thần “Cứu dân là mệnh lệnh trái tim”, trong bất kỳ tình huống nào do thiên tai gây ra, LLVT của tỉnh đều kịp thời có mặt. Bài học quý giá mà LLVT Quảng Ngãi vận dụng đạt hiệu quả thiết thực nhất trong PCLB-TKCN những năm vừa qua là quán triệt và thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”.

Từ kinh nghiệm thực tiễn, các cơ quan, đơn vị LLVT và cấp ủy, chính quyền địa phương đều coi trọng bảo đảm tốt “hậu cần tại chỗ”, chủ động chuẩn bị trước lương thực, thực phẩm, dụng cụ y tế... Một số cơ quan thuộc các địa phương ven sông, biển còn chủ động mua mì ăn liền, gạo sấy, nước đóng chai... đề phòng mưa lũ kéo dài, hoặc bị cô lập. Vấn đề triển khai “hậu cần tại chỗ” khá thuận lợi, vì Bộ CHQS tỉnh có “Quỹ phòng, chống thiên tai”. Nguồn quỹ này được trích từ các quỹ phúc lợi quốc phòng, hoặc từ các nguồn tăng gia, chăn nuôi... Ở các đơn vị thì cơ quan chính trị phát động cán bộ, chiến sĩ tự nguyện đóng góp tiền lương, phụ cấp. Có đợt, Bộ CHQS tỉnh còn kêu gọi đóng góp cả quần áo, chăn màn và một số nhu yếu phẩm tặng đồng bào nghèo vùng thiên tai, lụt bão.

Cán bộ, chiến sĩ Bộ CHQS tỉnh Quảng Ngãi giúp nhân dân khắc phục lũ quét.

Căn cứ tình hình cụ thể, UBND tỉnh xác định, “lực lượng tại chỗ” cơ bản là dân quân tự vệ, thanh niên xung kích và bộ đội địa phương, vì những lực lượng này trực tiếp trong dân và gần dân, do vậy sẽ kịp thời xử lý các tình huống ban đầu. Các lực lượng khác sẽ phối hợp ứng cứu, tìm kiếm, cứu nạn, hoặc khắc phục hậu quả sau thiên tai, lụt bão. Thực tế những năm qua, Quảng Ngãi luôn coi trọng công tác huấn luyện lực lượng tại chỗ. Nội dung huấn luyện về PCLB-TKCN chủ yếu áp dụng với nhân viên lái thuyền nhôm máy đẩy ở Bộ CHQS tỉnh. Còn ban CHQS các huyện tổ chức huấn luyện cho lực lượng bộ đội và dân quân, tự vệ về những nội dung: Sử dụng áo phao trong cấp cứu PCLB-TKCN; sơ cấp cứu nạn nhân bị lũ cuốn; các phương án cơ động lực lượng, phương tiện phục vụ sự cố sạt lở, chia cắt giao thông, lũ quét, lốc xoáy.

Một bài học kinh nghiệm quan trọng nữa về tính chủ động phòng, chống thiên tai của LLVT tỉnh Quảng Ngãi là phải phát huy vai trò to lớn của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, nhân dân các địa phương trong việc phối kết hợp tổ chức lực lượng, phương tiện cùng LLVT tham gia PCLB-TKCN.

Những sáng tạo từ thực tiễn

Theo Đại tá Bùi Tá Tuân, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Quảng Ngãi, thì những năm qua, các LLVT trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đã huy động hơn 1 vạn lượt bộ đội, dân quân với hàng trăm lượt ca nô, tàu xuồng, xe vận tải và nhiều trang bị giúp địa phương phòng, chống, ứng cứu và khắc phục hậu quả lụt bão; kịp thời kêu gọi hơn 9.000 lượt tàu, thuyền ngư dân hoạt động trên biển về nơi trú ẩn an toàn. LLVT cũng đã tham gia sơ tán hàng nghìn người dân tránh bão, lũ; cứu sống hàng chục người bị đổ sập nhà cửa và nước cuốn trôi; quyên góp, cứu trợ nhân dân vùng bị thiệt hại hàng tỷ đồng...

Cũng từ thực tiễn phòng, chống thiên tai, LLVT và người dân Quảng Ngãi đã có những “phát minh” khá độc đáo giúp bà con duy trì sự sống giữa vùng "rốn lũ", như: Bếp “dã chiến”, ghe đa tác dụng, bể nước di động, bè chuối “cõng” rau xanh… Bếp “dã chiến” chỉ có ba viên gạch vỡ kê trong chiếc thau nhôm, bên trong rải một lượt tro khô. Bếp sử dụng rất tiện lợi, vừa gọn nhẹ, kín gió mà lại tiết kiệm củi, khi cần có thể di chuyển khắp nơi trong vùng lũ. Còn "ghe đa tác dụng" được sử dụng trong trường hợp lũ lớn. Mọi sinh hoạt từ nấu ăn, đi lại và ngủ, nghỉ đều diễn ra ở đó. Ghe được buộc vào một vị trí cố định, nước dâng cao tới đâu, thì ghe nổi tới đó.

Bể nước di động mà người dân ở đây sáng chế là những chiếc thùng phuy, thùng nhựa được buộc chặt vào những chiếc phao. Khi mưa lớn, người dân đưa bể nước di động ra hứng. Cứ như thế, mưa càng to thì bể nước càng đầy. Và trong trường hợp lũ dâng cao thì bể nước di động cũng nổi lên theo nhờ các phao buộc quanh bể.

Bè chuối “cõng” rau xanh là loại bè được người dân kết những thân cây chuối to lại với nhau. Bên trên trải một lớp ni-lông, sau đó rải đất mùn, phân hữu cơ, rồi gieo hạt hoặc trồng những giống rau lên đó. Nhờ khí hậu ẩm ướt, rau phát triển rất nhanh và luôn nổi trên mặt lũ...

Những kinh nghiệm, sự sáng tạo độc đáo của LLVT và bà con vùng “rốn lũ” Quảng Ngãi là những vấn đề mà các địa phương hoàn toàn có thể vận dụng, làm theo.

Bài và ảnh: PHAN TIẾN DŨNG