Ra mắt 'Chế Lan Viên di cảo thơ '

Theo bà Vũ Thị Thường, vợ cố nhà thơ Chế Lan Viên đồng thời là người góp nhặt và tuyển chọn nên cuốn sách, thoạt đầu, bà chỉ định tìm đọc và nhặt ra một số bài cả hay, cả dỡ trong các cuốn sổ tay rồi đánh máy, tập hợp thành một tập di cảo riêng cho gia đình. Nhưng khi chạm đúng vào cái kho di cảo thì bà thấy dứt khoát mình phải chọn, phải đưa di cảo của cố nhà thơ đến với bạn đọc. Nếu không đưa, bà sẽ là kẻ có lỗi với nền thơ nước nhà.

"Gọi là kho, tôi không nói quá một chút nào, vì ngoài 897 bài có ghi số thứ tự, còn cả trăm bài thơ không đánh số trong các sổ tay cũ. Cái kho ấy chủ yếu nằm trong hơn ba chục cuốn nháp với những cái tên "Nháp 1", "Nháp 2", "Bào thai và mảnh vỡ", "Chuẩn bị cho 1990", "Thơ cho em"... Tất cả để trong một cái túi xách tay màu nâu sờn cũ. Tôi nhớ từ đầu những năm 80 cho đến tháng 8/1988 trước khi vào bệnh viện, hàng ngày anh vẫn đọc và viết trong những tập nháp đó", vợ cố nhà thơ chia sẻ.

Cuốn sách "Chế Lan Viên di cảo thơ" do bà Vũ Thị Thường, vợ cố nhà thơ góp nhặt và tuyển chọn.

Bà Vũ Thị Thường còn cho biết, chính từ cái dự án "Chuẩn bị cho 1990", tức là Chế Lan Viên dự định sẽ viết 1.000 bài phác thảo, sau đó nhập lại, sửa, nâng lên 100 bài hoàn chỉnh, tỷ lệ bỏ 9 lấy 1 mà mỗi đề tài, tác giả phải viết ra nhiều bài, mỗi bài theo một hưởng khác nhau, khác nhau từ hình thức, từ câu chữ, từ ý tứ, từ vần... Phải kỳ công như thế, ông mới từ đấy chọn ra được câu hay ở bài này, ý tứ sâu xa ở bài kia, rồi chất nhạc, chất say, chất ngây thơ, chất khờ dại... rải rác trong mỗi bài. Tất cả đều là nguyên liệu, là những cục đất để ông xoay dần xoay dần, biến chúng thành những cái bình thô cho đến được những cái bình ưng ý nhất.

Cuối cùng, không phải với tư cách vợ nhà thơ mà là tư cách người gom nhặt và tuyến chọn di cảo thơ Chế Lan Viên, càng đi sâu vào công việc, bà Vũ Thị thường càng khâm phục và cảm thương ông.

"Tôi khâm phục vì anh, với bề ngoài là người nóng tính, khi tranh luận, không bao giờ anh chịu thua ai, nhưng bên trong lại ẩn giấu một con người khiêm nhường rất mực. Dù được nổi tiếng ngay từ thuở thiếu thời, dù là một trong số ít nhà thơ từ phong trào Thơ Mới chuyển sang dòng thơ Cách mạng ngày càng viết hay và viết khỏe, song anh vẫn không nguôi cái ý nghĩ cho mình trước sau vẫn là kẻ mò mẫm đi tìm thơ trên con đường thơ bất tận. Từ 50 tuổi trở đi, anh đã vì anh như cái cây gần hết nhựa, như con sông sắp cạn dòng và viết nổi một bài thơ hay chẳng khác gì trồng được hoa trên bê tông, trên đá. Chính vì căn nguyên đó nên cho đến những năm cuối đời, anh vẫn cặm cụi viết những bài thơ phác thảo trong những tập vở nháp và anh gọi đó là những bài tập (exercice). Con người thơ rất mực khiêm nhường ấy 34 năm trước đã "bỏ trường mà đi" (tên một tùy bút của Chế Lan Viên viết năm 1939 in trong tập Vàng Sao), bỏ lại cả những bài tập dang dở mà giờ đây chúng ta gọi đó là những bài thơ phác thảo", vợ cố nhà thơ bày tỏ.