Quế, hồi, cây dược liệu có tiềm năng trở thành một ngành kinh tế

Tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ tại nước ngoài tháng 9/2023 với chủ đề “Xúc tiến xuất khẩu các sản phẩm quế, hồi và cây dược liệu” diễn ra sáng 28/9, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công thương khẳng định, trên bản đồ dược liệu thế giới, Việt Nam có nguồn dược liệu đa dạng với trên 5.100 loài, nhiều dược liệu tự nhiên quý hiếm.

Trong đó, diện tích quế đạt khoảng 150.000 ha, chiếm 17% diện tích quế toàn cầu. Hiện, Việt Nam là quốc gia sản xuất và xuất khẩu quế đứng thứ ba thế giới về sản lượng, sau Indonesia và Trung Quốc.

Sản phẩm quế, hồi thu hút được sự quan tâm của khách hàng tại hội chợ hàng nông sản chất lượng cao diễn ra tại Hà Nội vào tháng 9/2023. Ảnh: Hải Anh

Về thị trường, hiện nay, quế, hồi Việt Nam được tiêu thụ mạnh ở nhiều khu vực Nam Á, Trung Đông, Đông Á, Mỹ và các nước thuộc Liên minh châu Âu - EU. Trước xu hướng gia tăng nhu cầu nguyên liệu trong các ngành công nghiệp thực phẩm, hóa mỹ phẩm, dược phẩm… cùng nhiều hiệp định thương mại tự do được ký kết, sản phẩm quế, hồi Việt Nam có thêm động lực, thời cơ phát triển.

"Mặc dù giá trị xuất khẩu quế, hồi của Việt Nam liên tục tăng qua các năm và riêng năm 2022 đạt khoảng 276 triệu USD, nhưng con số này còn nhỏ so với thị phần dược liệu trên toàn thế giới. Một trong những lý do là phần lớn dược liệu Việt Nam được xuất khẩu ở dạng nguyên liệu thô, những sản phẩm xuất khẩu có thế mạnh như: Quế, hồi, thảo quả, nghệ, hòe... vẫn còn manh mún, quy mô nhỏ. Quế, hồi, cây dược liệu có tiềm năng trở thành một ngành kinh tế" - ông Vũ Bá Phú đánh giá.

Đồng quan điểm về tiềm năng quế, hồi, cây dược liệu còn dư địa phát triển, ông Bùi Trung Thướng - Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ cho biết, Ấn Độ tiêu thụ sản phẩm quế, hồi hàng đầu thế giới cũng là nước sản xuất dược liệu lớn. Hiện Việt Nam thống lĩnh thị trường Ấn Độ với hơn 80% lượng nhập khẩu quế, hồi. Kết thúc năm tài chính 2022 - 2023 vừa qua, Ấn Độ nhập khẩu 32,6 nghìn tấn quế từ Việt Nam chiếm 85,6% tổng lượng quế nhập khẩu.

Quế Việt Nam được thị trường Ấn Độ yêu thích do hàm lượng tinh dầu cao, hương vị đặc trưng, mức giá cạnh tranh do có thuế bằng 0%. Dù vậy, hầu hết quế Việt Nam được xuất khẩu dạng sản phẩm thô sang nước này và gắn nhãn mác Ấn Độ để xuất khẩu đi các nước với giá trị cao. Do đó, ông Thướng kiến nghị doanh nghiệp nên tăng cường kết nối với đối tác Ấn Độ để học hỏi, áp dụng công nghệ chế biến quế hồi từ nước này nhằm sản xuất được sản phẩm giá trị gia tăng cao.

Trong những lý do dược liệu Việt Nam mới chiếm thị phần rất nhỏ trên tổng doanh thu thị trường dược liệu toàn cầu là phần lớn dược liệu Việt Nam được xuất khẩu ở dạng nguyên liệu thô. Thêm vào đó, những sản phẩm xuất khẩu có thế mạnh như: quế, hồi, thảo quả, nghệ, hòe... vẫn còn manh mún, quy mô nhỏ, theo kiểu mạnh ai nấy làm.

Theo các chuyên gia kinh tế, để thực sự đưa sản phẩm quế, hồi, cây dược liệu, doanh nghiệp Việt Nam phải nhanh chóng đầu tư giảm dần các sản phẩm thô, canh tác truyền thống, tăng cường các sản phẩm chế biến chuyên sâu có giá trị cạnh tranh cao hơn, đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi giá trị.

Nguyễn Vân