Quầng Mặt trời có dự báo thời tiết nguy hiểm sắp tới?

Không có chuyện sắp xảy ra thời tiết nguy hiểm

Ngày 21/5, hiện tượng hào quang Mặt Trời xuất hiện ở nhiều tỉnh thành miền Bắc như Hải Phòng, Hải Dương, Quảng Ninh... Theo ghi nhận, hiện tượng hào quang xuất hiện rõ nét nhất vào lúc từ 10h30 đến 11h, trưa 21/5. Đặc biệt, vòng hào quang bao quanh Mặt Trời đã tạo nên một khung cảnh vô cùng bắt mắt trên bầu trời.

Ngay khi những hình ảnh này xuất hiện, nhiều người tỏ ra thích thú vì quầng sáng rất to bao quanh mặt trời và không ít những lời "đồn đoán" được đưa ra. Có người cho rằng đây là điềm báo thiên tai hoặc một thông điệp gì đó về tương lai, nhưng cũng không ít người nói rằng đây chỉ là một hiện tượng thiên nhiên bình thường mà thôi.

Quầng Mặt trời là hiện tượng thiên nhiên đẹp mắt.

Ngoài việc là một hiện tượng quang học đẹp mắt, hào quang Mặt Trời được coi như một dấu hiệu để con người dựa vào mà phán đoán về thời tiết khi ngành khí tượng học, dự báo thời tiết còn chưa phát triển. Hào quang Mặt Trời được cho là dấu hiệu sẽ có mưa hoặc dông vì vầng hào quang được tạo ra khi có mây ti ở trên cao. Mà mây ti ở trên cao lại là dấu hiệu cho biết một khoảng không khí ấm đang dịch chuyển đến khu vực đó.

Không khí ấm nói trên sẽ dịch chuyển lên cao trong bầu khí quyển, vượt lên trên khoảng không khí lạnh hơn, tạo ra nhiều mây ở các độ cao khác nhau. Nhiệt độ cao cộng với mây ngày càng dày lên thì dễ có mưa hoặc dông trong vòng 24 đến 48 giờ sau đó.

Ông Lê Đình Quyết, Trưởng phòng dự báo, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ cho biết, hiện tượng quầng Mặt Trời không có gì đặc biệt, cũng không có dấu hiệu sắp xảy ra thời tiết nguy hiểm. Hiện tượng quầng Mặt Trời hay quang Mặt Trời, halo sun, hào quang Mặt Trời... là một hiện tượng thiên văn có tên khoa học là Halo. Quầng Mặt Trời là những vòng ánh sáng bao quanh Mặt Trời hoặc Mặt Trăng.

Hiện tượng quang học do ánh sáng Mặt Trời hay Mặt Trăng khi đi qua các mây Ci (Caesi là một kim loại kiềm, có tính chất vật lý và hóa học giống với rubidi, kali), Cs (Xesi), có kiến trúc tinh thể đá, bị khúc xạ hay phản xạ sinh ra những vòng tròn, cánh cung với tâm là Mặt Ttrời hay Mặt Trăng, hoặc sinh ra cột sáng hay vết sáng.

Khi quầng sinh ra do ánh sáng Mặt Trời bị khúc xạ thì có nhiều màu, do ánh sáng Mặt Trăng thì thông thường màu trắng. Phần lớn quan sát được quầng nhỏ có bán kính 22 độ, màu trắng hay màu vàng, vòng phía trong có màu đỏ và đôi khi phía ngoài có màu tím.

Kinh nghiệm dân gian không hoàn toàn chính xác

Ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam cho biết, hào quang Mặt trời hay còn gọi là quầng 22 độ là hiện tượng quang học xảy ra trong khí quyển Trái Đất ở khu vực lân cận đĩa sáng Mặt Trời hoặc Mặt Trăng khi thời tiết rất khô, ít hơi nước, trên tầng cao của khí quyển chỉ có mật độ thấp các hạt băng (nước đá).

Ánh sáng từ Mặt Trời hoặc Mặt Trăng (do Mặt Trời chiếu sáng) khi đi vào khí quyển xuyên qua các tinh thể có dạng lục giác này bị khúc xạ, gây nên hiện tượng giống như khi đi qua một thấu kính phân kì, tạo thành một vòng sáng trắng có bán kính khoảng 22 độ (độ rộng đường kính 44 độ) quanh đĩa sáng. Hiện tượng này thường được quan sát phổ biến ở Mặt Trăng và ít gặp hơn ở Mặt Trời.

Đối với quầng của Mặt Trăng, vì hiện tượng này chỉ xảy ra vào thời điểm ít hơi nước trong không khí, nên người Việt Nam mới có kinh nghiệm dự đoán thời tiết là "Trăng quầng trời hạn, Trăng tán trời mưa". Mặc dù vậy, kinh nghiệm này không hoàn toàn chính xác, vì quầng càng rõ càng cho thấy thời tiết oi, nhưng đồng thời bản thân việc trời oi cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới chênh lệch áp suất trong khí quyển, sinh ra gió, bão và mưa có thể tới rất sớm.

Ở Mặt Trời, hiện tượng này tuy ít xảy ra hơn so với ở Mặt Trăng nhưng cũng không phải quá hiếm. Điều khiến nó thực sự ít được nhìn thấy là vì hầu hết chúng ta không có thói quen nhìn về phía Mặt Trời. Điều đáng nói là vì ít được quan sát trực tiếp, nên trong nhiều trường hợp, sự xuất hiện của quầng 22 độ ở Mặt Trời đã bị lợi dụng bởi một số cá nhân hoặc tổ chức nhất định với mục đích tuyên truyền mê tín dị đoan.

Về ảnh hưởng của hiện tượng này tới thời tiết, ông Sơn cho hay theo dân gian mỗi khi quầng Mặt Trời xuất hiện là dự báo thời gian sắp tới sẽ khô hạn, số ngày mưa ít. Như đã nói kinh nghiệm dân gian không phải luôn đúng mà chỉ có tính tương đối. Thực tế, chẳng hạn khi Trăng quầng, tức là trời oi bức, nếu quầng càng rõ tức là trời càng oi, thì bản thân việc trời oi lại cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới chênh lệch áp suất trong khí quyển, sinh ra gió, bão và mưa có thể tới rất sớm.

"Nếu bạn nhìn thấy hiện tượng này trực tiếp hay qua những bức ảnh chụp, đừng quên rằng nó là một hiện tượng quang học hoàn toàn bình thường, xảy ra bởi nguyên lý như nêu trên, không phải bất cứ điềm báo hay sự xuất hiện của một nhân vật siêu nhiên nào. Rất cần bỏ ngay thói quen liên hệ mọi thứ "có vẻ lạ" mà bạn nhìn thấy với một yếu tố siêu nhiên nào đó, vì điều đó là vô căn cứ. Thay vì thế, hãy tận hưởng nếu nhìn thấy một hiện tượng tự nhiên", ông Đặng Vũ Tuấn Sơn nói.

Tô Hội