Quan chức đầu tiên bị bắt giam

Cựu quan chức đầu tiên của IAAF bị bắt tạm giam vì bê bối tham nhũng và che giấu doping. Ảnh: Getty Images

Trước đó, từ tháng 11/2015 đến nay, Habib Cissé đã bị cảnh sát Pháp áp dụng lệnh giám sát cùng với cựu Chủ tịch IAAF Lamine Diack và bác sĩ người Pháp Gabriel Dollé (phụ trách lĩnh vực kiểm tra, phòng, chống doping của IAAF).

Đây là trường hợp đầu tiên bị cơ quan tư pháp Pháp bắt giam liên quan đến vụ bê bối tham nhũng, nhận hối lộ để che giấu cho các vận động viên điền kinh sử dụng doping.

Các luật sư của Habib Cissé cho rằng, quyết định bắt giam này là không chính xác và bất hợp pháp. Các luật sư của Habib Cissé yêu cầu cơ quan tư pháp Pháp phải ngay lập tức trả tự do cho thân chủ của họ, bởi quyết định giám sát thân chủ của họ trong suốt mấy tháng qua đã là "hành động rất quá đáng" của tư pháp Pháp.

Theo các nhân viên điều tra của cơ quan tư pháp Pháp, Habib Cissé, 44 tuổi, đóng một vai trò rất quan trọng trong vụ bê bối che giấu doping. Trở thành quan chức phụ trách "hộ chiếu sinh học" (tức là quản lý tất cả các loại hồ sơ liên quan đến vấn đề y tế, sức khỏe của các vận động viên) của IAAF từ năm 2011, Habib Cissé đã không khó khăn gì phát hiện ra 23 trường hợp vận động viên điền kinh người Nga "dính" doping. Có trong tay danh sách "đen", lại được Chủ tịch IAAF "bật đèn xanh", Habib Cissé bắt đầu liên tục có nhiều chuyến công tác tới Moscou.

Các điều tra viên cơ quan tư pháp Pháp nghi ngờ những chuyến công du tới Moscou thực chất là những chuyến đi nhằm tìm kiếm các "thỏa thuận" với Liên đoàn Điền kinh Nga (RAF) để đổi lấy việc IAAF không công bố danh sách 23 vận động viên điền kinh Nga "dính" doping, để những vận động viên này được quyền tham dự Olympic London ở Anh vào năm 2012 và "gặt hái" được không ít thành tích cho đoàn thể thao Nga.

Sau những cuộc "thỏa thuận", người ta thấy RAF bất ngờ tài trợ cho IAAF một khoản tiền khá lớn khoảng 1,65 triệu USD. Lý giải về số tiền này, cựu Chủ tịch IAAF Lamine Diack cho rằng đây là số tiền dùng để vận động các tổ chức thể thao cũng như các tổ chức có uy tín nhằm mục đích không ủng hộ ông Abdoulaye Wade tái đắc cử nhiệm kỳ Tổng thống lần thứ 3 ở Senegal vào năm 2012. Theo các điều tra viên cơ quan tư pháp Pháp, RAF và IAAF chẳng liên quan gì đến việc bầu cử Tổng thống của Senegal, hơn nữa, nếu nói số tiền này dùng để vận động các tổ chức, cá nhân không bỏ phiếu cho ông Abdoulaye Wade tái cử Tổng thống lần thứ 3 ở Senegal, thì rõ ràng hành động này bị quy tội "mua bán phiếu bầu" nên không thể nói là Chủ tịch IAAF Lamine Diack không có hành vi sai phạm nào.

Cũng theo điều tra của cơ quan tư pháp Pháp, Habib Cissé không chỉ đóng vai trò trung gian "thỏa thuận" giữa IAAF với RAF, mà còn thêm luôn vai trò trung gian giữa RAF với chính các vận động viên điền kinh Nga bị tố "dính" doping.

Ví dụ điển hình nhất là Habib Cissé đã giúp vận động viên điền kinh Liliya Shobukhova "hối lộ" RAF số tiền 450.000 euro (493.000 USD) để giành được quyền tham gia Olympic London 2012 cũng như tránh được các hình phạt đối với tội sử dụng chất cấm trong thể thao. Tuy nhiên, chính nhờ trường hợp của Shobukhova mà vụ bê bối che giấu doping đã bị phát hiện và bị điều tra. Đó là năm 2014, khi bị phát hiện và bị phạt vì tội sử dụng doping, vận động viên Shobukhova đã lên tiếng đòi lại số tiền 300.000 euro (khoảng 329.000 USD) vì cho rằng RAF đã không "bảo kê" đúng số năm được tham dự các giải thi đấu điền kinh theo như thỏa thuận trước đó.

Từ trường hợp của vận động viên Shobukhova, các điều tra viên bắt đầu khám phá ra một loạt sai phạm liên quan. Đơn cử trường hợp Công ty Black Tidings thuộc quyền sở hữu của một người bạn rất thân với Massata Diack, con trai của Chủ tịch IAAF Lamine Diack. Nhờ sự giúp đỡ của ông Lamine Diack, Công ty Black Tidings đã dễ dàng giành được giấy phép độc quyền tư vấn tiếp thị và truyền thông cho IAAF. Sau kết quả điều tra này, thẩm phán người Pháp Renaud van Ruymbeke đã khẳng định Massata Diack không thể không đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối Công ty Black Tidings với IAAF, nên đã phát lệnh bắt giữ quốc tế đối với Massata Diack. Tuy nhiên, đến thời điểm này, Massata Diack vẫn bình an vô sự tại Sénégal và chính quyền sở tại biết rất rõ điều này nhưng không hợp tác với cơ quan tư pháp Pháp để dẫn độ Massata Diack sang Pháp.

Do bị phanh phui bê bối che giấu các vận động viên sử dụng doping, nên tại Olympic Rio 2016 mới diễn ra tại Brazil, Nga đã buộc phải loại bỏ không cho 113 vận động viên tham gia Olympic Rio 2016, trong đó có tới 67 vận động viên điền kinh.

Cũng chính vì bê bối doping, nên đoàn thể thao Nga đã bị loại hoàn toàn không được tham gia thế vận hội dành cho người khuyết tật (Paralympic Rio 2016).

Nhật Minh