Phát huy vai trò, trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong quản lý an toàn thực phẩm

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu: Công tác quản lý an toàn thực phẩm phải được tiếp cận liên ngành, từ sớm, từ xa, trong suốt quá trình sản xuất, kinh doanh, dựa trên nghiên cứu, đánh giá, dự báo độc lập, khoa học. (Ảnh: VGP/MK)

Đã xuất hiện ngộ độc do clostridium botulinum

Theo báo cáo, năm 2023, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về an toàn thực phẩm (ATTP) tiếp tục được hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước. Công tác thanh tra, kiểm tra về ATTP được triển khai theo hướng tập trung vào những vụ việc cụ thể, hạn chế dàn trải, đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nhiều vụ vi phạm với nhiều hình thức khác nhau, bảo đảm đúng pháp luật, công khai kịp thời trên phương tiện thông tin đại chúng.

Toàn ngành Y tế kiểm tra hơn 382 nghìn cơ sở, phát hiện 34,5 nghìn cơ sở vi phạm, trong đó xử lý 14,1 nghìn cơ sở với hơn 12 nghìn cơ sở bị phạt khoảng 44,4 tỷ đồng. Ngành Nông nghiệp thanh tra hơn 19,3 nghìn cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp và nông - lâm - thủy sản, xử phạt hành chính hơn 1,6 nghìn cơ sở với số tiền 14,4 tỷ đồng. Ngành Công Thương kiểm tra hơn 8,3 nghìn vụ, xử lý hơn 6,77 nghìn vụ việc vi phạm, xử phạt 36,3 tỷ đồng, trị giá hàng hóa tịch thu 31,6 tỷ đồng...

Công tác thông tin, giáo dục, truyền thông được đẩy mạnh, tăng cường liên tục về số lượng, đa dạng hóa các hình thức truyền thông, thực hiện thường xuyên, liên tục. Ý thức chấp hành pháp luật của các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh ngày càng được nâng lên. Việc kinh doanh hàng hóa kém chất lượng, hàng quá hạn sử dụng và không rõ nguồn gốc đã giảm. Công tác phòng, chống ngộ độc thực phẩm được triển khai quyết liệt và đồng bộ.

Cùng với kết quả đạt được, vẫn tồn tại một số hạn chế như sau 13 năm thực hiện, nhiều nội dung quy định của Luật ATTP không còn phù hợp với thực tiễn. Quản lý, giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm ATTP trên môi trường internet, thương mại điện tử còn khó khăn… Trong năm, toàn quốc ghi nhận 125 vụ ngộ độc thực phẩm, làm hơn 2,1 nghìn người ngộ độc và 28 trường hợp tử vong, đáng chú ý đã xuất hiện ngộ độc do clostridium botulinum (độc tố rất hiếm gặp).

Phải tiếp cận liên ngành, từ sớm, từ xa

Tại phiên họp, các đại biểu đề nghị khắc phục tình trạng phân công trách nhiệm chưa rõ ràng trong quản lý ATTP tại địa phương, nhất là cấp xã, phường; tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm ATTP; xây dựng ngay cơ sở dữ liệu xử lý vi phạm hành chính, làm cơ sở để xử lý hình sự đối với các trường hợp tái phạm…

Một số đại biểu cho rằng, Ban Chỉ đạo về ATTP được tổ chức từ Trung ương xuống đến cấp quận, huyện nhưng tại xã, phường chỉ có cán bộ kiêm nhiệm. Việc thanh tra, kiểm tra do các đoàn liên ngành thành lập theo thời điểm, thiếu chuyên môn sâu. Bên cạnh đó, hoạt động thanh tra, kiểm tra về ATTP cũng phải tuân theo tinh thần hậu kiểm, không làm phiền doanh nghiệp, cơ sở, người dân.

Các đại biểu cũng kiến nghị cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, xây dựng bản đồ về ATTP liên thông trên toàn quốc, có sự tham gia, phản ánh trực tiếp của người dân kết hợp với cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm ATTP; kiểm tra, giám sát hoạt động bán hàng đa cấp, truy xuất nguồn gốc hàng hóa, đặc biệt trên sàn giao dịch điện tử, mạng xã hội…

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu, công tác quản lý ATTP phải được tiếp cận liên ngành, từ sớm, từ xa; đồng thời phát huy vai trò, trách nhiệm của chính quyền cơ sở, người tiêu dùng thông thái.

Trong thời gian tới, Ban Chỉ đạo tiếp tục rà soát, tổng kết việc thực hiện Luật ATTP năm 2010, các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình hành động về ATTP; cập nhật thực tiễn, phương pháp, mô hình quản lý ATTP hiện đại, thống nhất từ Trung ương đến cơ sở; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường điều kiện, nguồn lực thực thi về bộ máy tổ chức, phương tiện kỹ thuật.

Mỗi Bộ, ngành tăng cường quản lý ATTP theo chuỗi giá trị, phát huy tinh thần tự chịu trách nhiệm; tập trung thanh tra, kiểm tra những lĩnh vực gây ảnh hưởng tác động lớn đến sức khỏe con người; chủ động xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn tiếp cận, hài hòa với quốc tế. “Các Bộ, ngành đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân đăng ký công bố chất lượng sản phẩm cũng như tiếp nhận phản ánh giám sát của các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội và người dân đối với việc tuân thủ quy định về ATTP”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh cần đổi mới phương thức, hình thức truyền thông đa dạng, thường xuyên; qua đó, thay đổi nhận thức của các cấp, ngành, nhất là cơ sở, người dân về kiến thức ATTP cũng như có các đợt cao điểm, xử lý các vụ việc vi phạm ATTP nghiêm trọng.

T.Hoàng