Phân biệt sắc tộc ngày càng lớn dưới thời Tổng thống Obama

Tổng thống Obama gần như đã hoàn toàn thất bại trong việc hạn chế phân biệt sắc tộc ở Mỹ.

Cảnh sát Mỹ bắn chết 2 người da đen làm dấy lên cuộc biểu tình kéo dài trong nhiều ngày ở thành phố Dallas, Texas. Không dừng lại ở đó, một tay súng người da đen đã tiến hành vụ bắn tỉa nhằm vào lực lượng cảnh sát khiến 5 sĩ quan thiệt mạng. Chuỗi nguyên nhân – kết quả trong vụ việc này đều là hệ lụy của vấn đề phân biệt sắc tộc.

Có thể nói, phân biệt chủng tộc ở Mỹ đã chấm dứt nhưng phân biệt sắc tộc thì gần như ngày càng thêm trầm trọng. Nhiều chuyên gia cho rằng người Mỹ đang sống trong một xã hội “hậu chủng tộc”.

Sự phân biệt giữa người da đen và người da trắng ở Mỹ thể hiện nhiều nhất qua việc trị an. Người da đen hầu như luôn dễ bị nghi ngờ là tội phạm hơn người da trắng vì họ có xu hướng kiếm được ít tiền, ít người tốt nghiệp đại học và khả năng bị thất nghiệp cao hơn nhiều so với người da trắng.

Không chỉ vậy, ở phương diện chính trị cũng chẳng khả quan hơn. Năm 2009, chỉ có 2 trong số 100 thành viên của Thượng viện Mỹ là người da đen và tỷ lệ này cũng đúng với trường hợp Thống đốc các bang, chỉ có 1 trong 50 Thống đốc là người da màu.

Người da đen luôn bị xem nhẹ hơn người da trắng vì nghèo hơn, tỷ lệ tốt nghiệp đại học thấp hơn.

Khi Tổng thống Obama lên nắm quyền, nhiều người dân Mỹ, nhất là người da đen hi vọng rằng nạn phân biệt sắc tộc sẽ được cải thiện, tuy nhiên, trên thực tế, có vẻ như tình hình ngày càng xấu đi.

Obama tất nhiên không bao giờ tuyên bố ông sẽ chữa lành nạn phân biệt sắc tộc ở Mỹ, và cũng không ai có thể mong đợi một người làm được như vậy. Ông đã thừa nhận trong một bài phát biểu đầy cảm hứng vào năm 2004 rằng việc đưa mọi người thuộc mọi chủng tộc vào sự hiệp nhất đã không trở thành hiện thực trong suốt nhiệm kỳ.

Thậm chí, Obama nói rằng nhiều người Mỹ không tin tưởng ông chỉ vì ông là Tổng thống da màu. Năm 2012, trong bài phát biểu tại hội nghị doanh nghiệp Mỹ, Obama nói: “Tôi không phải Tổng thống của người da đen, tôi là Tổng thống của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ”.

Obama cũng thực hiện một số biện pháp nhằm cải thiện tình hình như kêu gọi các trường học không trục xuất sinh viên người Mỹ gốc Phi; bổ nhiệm người da đen vào ngành Tư pháp và An ninh nội địa…

Có khi nào cán cân công lý nghiêng về phía người da đen?

Tuy nhiên ở Mỹ, tỷ lệ người nghèo trong cộng đồng người da đen năm 2015 là 25%, cao gấp hơn 2 lần so với người da trắng (11%). Người da đen vẫn khó khăn, thiếu thốn và bị đối xử bất công hơn so với người da trắng.

Cuối tháng 6, một cuộc khảo sát của Pew Research đã được tiến hành, đặt câu hỏi về việc suy nghĩ của người dân về nạn phân biệt sắc tộc và đánh giá về những gì Tổng thống Obama đã làm được. Kết quả cho thấy cách nhìn nhận rất khác nhau của người da trắng và người da đen.

Hầu hết người da đen được hỏi cho rằng xã hội Mỹ vẫn tồn tại sự bất công rất rõ ràng vì phân biệt màu da, trong khi đó người da trắng lại cảm thấy…bình thường, họ gần như không nhận thức được vấn đề đó.

Hôm 27/6, kết quả cuộc khảo sát đã được công bố: 88% người da đen cho rằng chính phủ cần làm nhiều hơn nữa để thay đổi nạn phân biệt sắc tộc trong khi chỉ có 53% người da trắng nghĩ như vậy. Có thể nguyên nhân chính là vì người da trắng không bị phân biệt đối xử ở nơi làm việc, không bị tước đi nhiều quyền lợi chính đáng như người da đen.

Có đến 2/3 người da đen nói rằng quan hệ sắc tộc ở Mỹ hiện tại là tồi tệ, trong khi tỷ lệ này ở người da trắng chỉ là 46%. Việc nhìn nhận nỗ lực của ông Obama trong việc thay đổi quan hệ sắc tộc cũng được đánh giá khác nhau. 51% người da đen đồng ý rằng Obama đã mang đến nhiều sự thay đổi tích cực trong nhiệm kỳ nhưng chỉ có 28% người da trắng đồng ý.

Vụ bắn tỉa ở Dallas khiến 5 cảnh sát thiệt mạng đã khiến người Mỹ hiểu rõ rằng nạn phân biệt sắc tộc vẫn còn là vấn đề nhức nhối.

Không chỉ vậy, 32% người da trắng thậm chí còn cho rằng Obama làm cho tình hình ngày càng tệ đi.

Về tương lai, 43% người da đen nói rằng họ chẳng nghĩ mọi thứ có thể thay đổi theo chiều hướng tích cực hơn được nữa.

Điều tra của Pew dựa trên ý kiến của 3.769 người Mỹ trưởng thành.

Tuy nhiên, cuộc khảo sát này diễn ra trước khi vụ cảnh sát bắn chết 2 người đàn ông da đen, trước khi người da đen ở Dallas tổ chức biểu tình và trước khi tay súng bắn tỉa người da đen sát hại 5 sĩ quan cảnh sát. Có lẽ rằng, tình hình hiện tại về phân biệt sắc tộc ở nước Mỹ còn tồi tệ hơn so với đánh giá hay dự đoán ban đầu.

Sau vụ Dallas, LHQ đã cảnh báo Mỹ về vấn đề phân biệt sắc tộc đang ngày càng trầm trọng và có thể mang đến nhiều hệ lụy vô cùng nghiêm trọng.

Tổng thống Obama đang ở những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ và việc thay đổi được hay không nạn phân biệt sắc tộc phải trông đợi ở vị Tổng thống kế nhiệm.

Phương Lam

Baotinnhanh