Nông dân Mai Châu thoát nghèo bằng sản xuất xanh

Những năm gần đây, khoai lang được xác định là một trong những cây trồng chủ lực của xã Ba Khan trong quá trình thúc đẩy nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng. Sau thời gian trồng thử nghiệm, cây khoai lang đang cho thấy sự thích nghi rất tốt, cho giá trị cao.

Tăng thu nhập từ khoai lang VietGAP

Anh Đinh Văn Phước, xóm Khan Hạ, cho biết so với cây ngô truyền thống, cây khoai lang dễ chăm sóc, ít bị sâu bệnh và hiệu quả kinh tế cao gấp 3 - 4 lần. Năng suất bình quân của khoai lang trên địa bàn xã hiện đạt 1,5 - 2 tấn/1.000 m2, thị trường tiêu thụ mở rộng.

“Niên vụ 2022-2023, gia đình tôi trồng hơn 3.000 m2 khoai lang, thu được hơn 5 tấn củ. Thương lái đến tận ruộng thu mua với giá bình quân 9.000 đồng/kg (khoai loại 1), 5.000 đồng/kg (khoai loại 2) và 3.000 đồng/kg (khoai loại 3), thu nhập đạt hơn 30 triệu đồng”, anh Phước phấn khởi nói.

Khoai lang VietGAP mang lại thu nhập khá cao cho nhiều hộ nông dân ở Mai Châu.

Với những thành công đang có, trong thời gian tới, gia đình anh Phước dự kiến tiếp tục nhân rộng diện tích trồng khoai lang lên 6.000 m2, đảm bảo mức thu nhập trên 50 triệu đồng/năm.

Theo thống kê, trên địa bàn xã Ba Khan hiện có gần 100 ha khoai lang ở cả 3 xóm, là cây trồng có diện tích lớn thứ 2 chỉ sau cây ngô. Để phát triển bền vững, nhiều hộ trồng khoai lang trên địa bàn xã Ba Khan đã chủ động liên kết thành lập Tổ hợp tác nông nghiệp Ba Khan, hướng tới sản xuất tập trung.

Sở hữu vườn khoai lang hơn 5.000 m2, anh Lương Văn Tấn, thành viên Tổ hợp tác Ba Khan, cho biết tham gia mô hình liên kết, các hộ thống nhất phát triển sản xuất theo chuẩn VietGAP, loại bỏ hoàn toàn hóa chất độc hại, chỉ sử dụng phân chuồng hoai mục, thân thiện môi trường.

“Bản thân khoai lang là cây không đòi hỏi quá nhiều phân bón, ít sâu bọ, bệnh hại, chỉ cần đảm bảo nước tưới sạch, đầy đủ, nên chi phí đầu tư ban đầu thấp. Những năm qua, nhờ sản xuất sạch, năng suất, chất lượng cao, nên hiệu quả kinh tế cây khoai lang được đảm bảo”, anh Tấn nói.

Hiệu quả tích cực từ rau trái vụ

Bên cạnh khoai lang, Mai Châu hiện có nhiều sản phẩm nông sản đặc trưng như tỏi, khoai sọ, dưa hấu, cây ăn quả VietGAP… Đây là những sản phẩm thế mạnh để huyện xây dựng các chuỗi liên kết mang lại giá trị kinh tế cao, trong đó rau trái vụ ngày càng cho thấy hiệu quả nhờ sản xuất bền vững.

Xã Noong Luông là địa bàn đầu tiên được huyện lựa chọn thử nghiệm mô hình trồng bắp cải trái vụ theo hướng an toàn thực phẩm và liên kết tiêu thụ. Trước đây, bắp cải vốn là cây trồng ưa lạnh thường được trồng ở vụ Đông. Song, thời gian qua, với những kỹ thuật mới, bắp cải được trồng quanh năm.

Mô hình trồng bắp cải trái vụ được hỗ trợ kinh phí từ chương trình hỗ trợ sản xuất của Phòng Dân tộc, Trạm Khuyến nông - Khuyến lâm huyện là đơn vị tổ chức thực hiện. Và đặc biệt, mô hình có sự tham gia rất tích cực của các HTX, tổ hợp tác trong vai trò tổ chức và liên kết các hộ sản xuất.

Mai Châu sẽ tiếp tục thúc đẩy giảm nghèo nhanh bằng các mô hình nông nghiệp sạch.

Điển hình như HTX Tam Hòa, xã Đồng Tân thực hiện sản xuất theo chuỗi giá trị, tạo việc làm ổn định cho hàng trăm thành viên, người lao động, với mức thu nhập bình quân 4 - 4,5 triệu đồng/người/tháng.

Chị Hà Thị Cườm, dân tộc Tày, xóm Tam Hòa, thành viên HTX, chia sẻ: “Với sự đồng hành của HTX, chúng tôi chuyển đổi sản xuất theo quy trình VietGAP, từ bỏ thói quen lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học độc hại, ưu tiên các loại phân bón hữu cơ, tạo ra những sản phẩm chất lượng, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp, người tiêu dùng”.

Nhờ sản xuất khoa học, cây bắp cải nói riêng và rau màu nói chung trên địa bàn huyện Mai Châu đang liên tục tăng về giá trị, hiện đạt trên 100 triệu đồng/ha/năm. Đặc biệt, rau màu trái vụ đang dần trở thành mặt hàng chủ lực của huyện với diện tích gần 100 ha.

Đánh thức thế mạnh địa phương

Có thể thấy, những năm qua, huyện Mai Châu tập trung chuyển đổi diện tích đất lúa thiếu nước, không hiệu quả sang trồng các loại cây khác có giá trị kinh tế cao hơn. Điều này vừa giúp người dân nâng cao thu nhập, vừa phát huy hiệu quả sử dụng đất sản xuất.

Theo lãnh đạo Phòng NN&PTNT huyện Mai Châu, để sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả cao, thời gian qua, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn triển khai kế hoạch sản xuất theo khung thời vụ. Diện tích lúa gieo trồng đạt gần 2.000 ha, năng suất bình quân hơn 5,3 tấn/ha.

Đồng thời, huyện cũng tuyên truyền, hỗ trợ nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi; khuyến khích người dân làm nhà lưới, nhà kính để gieo trồng các loại rau ngắn ngày, mang lại năng suất cao nhất. Hàng năm, huyện đều tổ chức lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng chăn nuôi cho người dân, hướng dẫn cách bón phân, phòng chống dịch bệnh cho vật nuôi.

Huyện cũng đẩy mạnh hỗ trợ người nông dân vay vốn Ngân hàng chính sách xã hội để đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp..., qua đó giúp người dân yên tâm và gắn bó sản xuất với ngành nông nghiệp.

Huyện Mai Châu đặt mục tiêu đến năm 2025 xây dựng thành công vùng sản xuất rau an toàn, rau chất lượng cao tại xã Thành Sơn, Đồng Tân, Mai Hịch, Xăm Khòe, Bao La; xây dựng vùng lúa chất lượng cao đáp ứng nhu cầu tiêu dùng tại các xã Vạn Mai, Mai Hạ, Chiềng Châu, thị trấn Mai Châu, Mai Hịch...

Mai Châu cũng chủ trương xây dựng chuỗi giá trị đối với các sản phẩm tiềm năng của huyện như: Ngô nếp, khoai sọ, tỏi tía, vịt cổ xanh, lợn đen, gà đen H’Mông, cá; xây dựng mô hình phát triển dược liệu dưới tán rừng tự nhiên và rừng trồng; chuyển đổi từ 50 – 70ha diện tích lúa 1 vụ kém hiệu quả chuyển sang trồng cây ăn quả, cây dược liệu, cây hàng năm khác, cây làm thức ăn cho chăn nuôi gia súc, cây hoa, cây cảnh có giá trị kết hợp phục vụ du lịch sinh thái.

Về xúc tiến thương mại, huyện thúc đẩy hỗ trợ tem truy xuất nguồn gốc, bao bì, nhãn mác và bộ nhận diện thương hiệu cho các sản phẩm đã được cấp chứng nhận VietGAP, OCOP, hữu cơ, chứng nhận tập thể, nhãn hiệu chứng nhận. Đồng thời, xây dựng từ 2 - 3 mô hình trồng cây dược liệu dưới tán rừng, trên đất màu; trồng cỏ thâm canh và phát triển chăn nuôi tập trung đại gia súc tại các xã: Cun Pheo, Bao La, Xăm Khòe, Pà Cò, Nà Phòn, Thành Sơn, Sơn Thủy, Tân Thành. Đặc biệt, huyện chú trọng việc thành lập thêm các HTX hiện đại, hiệu quả, tạo động lực hình thành chuỗi giá trị .

Lệ Chi