Nở rộ mobihome, quản có dễ?
Mặc dù trên thị trường đã xuất hiện khá nhiều xe nhà ở di động (mobihome), song cơ quan chức năng khẳng định chưa có xe nào được phê duyệt hồ sơ thiết kế cải tạo. Điều này khiến dư luận lo ngại nguy cơ mất an ninh, an toàn. Nếu đưa vào diện quản lý, các quy định cần thiết kế ra sao?
Mặc dù trên thị trường đã xuất hiện khá nhiều xe nhà ở di động (mobihome), song cơ quan chức năng khẳng định chưa có xe nào được phê duyệt hồ sơ thiết kế cải tạo. Điều này khiến dư luận lo ngại nguy cơ mất an ninh, an toàn. Nếu đưa vào diện quản lý, các quy định cần thiết kế ra sao?
Nếu nhập lệnh “mua bán xe mobihome” trên công cụ tìm kiếm, trong vòng nửa phút đã cho ra hơn 13 triệu kết quả tìm kiếm. Điều đó phần nào cho thấy nhu cầu tìm kiếm và thị trường xe di động mobihome đang sôi động tới mức nào.
Tuy vậy, đến thời điểm này, vẫn chưa có phương tiện mobihome nào được cơ quan chức năng phê duyệt hồ sơ thiết kế cải tạo, trong khi phương tiện nhập vào VN theo dạng khách du lịch mang theo, theo nghị định số 57/2015 chỉ có thời hạn lưu trú tại Việt Nam là 30 ngày (nay là 45 ngày theo quy định tại Nghị định số 30/2024).
Trong khi đó, việc cải tạo phương tiện chở người thành xe mobihome đang áp dụng tại Thông tư 85/2014 và được sửa đổi tại Thông tư 43/2023 về hoán cải xe cơ giới lại khá ngặt nghèo, chẳng hạn trước khi tiến hành cải tạo, chủ xe phải làm hồ sơ thiết kế gửi sở giao thông vận tải địa phương hoặc Cục Đăng kiểm để thẩm định.
Khi được cơ quan có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt thiết kế, chủ xe mới được thực hiện cải tạo. Sau khi cải tạo hoàn thành, chủ xe phải đem phương tiện tới trung tâm đăng kiểm để nghiệm thu. Khi xong và đạt thì mới được cấp đăng kiểm và lưu thông...
Với quy trình dài dằng dặc, cộng với việc hầu hết xe được cải tạo đều thay đổi kết cấu, hình dáng và công năng so với hình dáng phương tiện ban đầu, nên không phù hợp với việc cải tạo thành xe nhà ở di động phục vụ mục đích du lịch.
Bởi vậy, dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe ô tô đang được Bộ GTVT lấy ý kiến, đối với người có sở thích sở hữu và sử dụng loại hình mobihome có nhiều tín hiệu tích cực.
Tuy vậy, một số chuyên gia cho rằng, những quy định đặt ra trong quy chuẩn kỹ thuật này mới đơn thuần về mặt kỹ thuật của phương tiện, trong khi đó, để lưu hành loại hình xe hết hợp nhà ở - mobihome đòi hỏi phải có quy định những quy định về điều kiện lưu hành, những cung đường được đi, giống như quy đinh xe giường nằm không được chạy trên đường đèo núi cấp 5, 6.… Bởi nếu không quy định cụ thể những điều này, rất dễ xảy ra nguy cơ mất an toàn giao thông
Bên cạnh đó, cần có quy định rõ những địa điểm được dừng chân, thời gian lưu trú, để từ đó cung cấp các dịch vụ nghỉ ngơi, ăn uống, vệ sinh môi trường… cũng như việc đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội, vốn là mối lo ngại của không ít các nhà chuyên môn khi soạn thảo dự thảo quy chuẩn về loại hình phương tiện này.
Để thực hiện được những điều này, đòi hỏi phải có sự vào cuộc không chỉ của Bộ GTVT, Công an, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, mà cả chính quyền địa phương, để việc hoán cải, đi lại, lưu trú được thuận lợi, an toàn.
Bởi vậy, việc luật hóa nhà ở di động giúp người dân có thêm lựa chọn cho nơi sinh sống của mình phù hợp với tài chính, phù hợp với cuộc sống năng động của người trẻ.
Mặt khác, loại hình phương tiện này cũng phù hợp với việc phục vụ cho phòng chống thiên tai, thảm họa hay dịch bệnh để các đội ngũ y tế, cứu hộ, an ninh, tình nguyện viên cũng có thể phục vụ thời gian dài.
