Những tượng đài bất tử trên biên giới (bài 37)
Tiếp nối truyền thống của đơn vị anh hùng, gần nửa thế kỷ qua kể từ sau cuộc chiến đấu anh dũng để bảo vệ Tổ quốc, nhiều thế hệ cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh vẫn phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, giữ vững vai trò nòng cốt, chuyên trách trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.
Bài 37: Tuổi xuân gửi lại biên cương
Ngày 20/12/1979, trong Lệnh số 188-LCT (do Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng ký), có 26 đơn vị và 20 cá nhân thuộc lực lượng Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) và Công an nhân dân được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Đây là những tập thể, cá nhân đã lập được nhiều thành tích trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Trạm cửa khẩu, Đồn 171, CANDVT tỉnh Cao Bằng (nay là Trạm Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh, Đồn Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh, BĐBP Cao Bằng) vinh dự có tên trong số những tập thể này, đứng ở vị trí 24 theo thứ tự.
Thiếu tá Vũ Minh Chiến tri ân các anh hùng liệt sĩ của đơn vị. Ảnh: Yến Ngọc
Anh dũng chiến đấu bảo vệ biên giới
Giống như phần lớn các đồn Biên phòng ở Cao Bằng, Nhà bia tưởng niệm liệt sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh (tiền thân là Đồn 171 CANDVT Trà Lĩnh, Đồn Biên phòng Hùng Quốc) nằm phía bên tay trái, ngay từ ngoài bước qua cổng đồn. Nhà bia được xây khang trang, sạch, đẹp, nhìn qua đã thấy có bàn tay chăm sóc, lau dọn hàng ngày. Thiếu tá, Đồn trưởng Vũ Minh Chiến chia sẻ: "Không chỉ là nơi tri ân, tưởng nhớ lớp cha anh đi trước đã ngã xuống vì sự nghiệp bảo vệ biên giới, giữ vững địa bàn, bảo vệ đơn vị, nhà bia tưởng niệm còn là nơi giáo dục truyền thống, bồi đắp tinh thần yêu nước, lòng tự hào về lực lượng cho thế hệ trẻ sau này. Vào mùng một, ngày rằm hàng tháng hoặc các ngày lễ, ngày kỷ niệm lớn, đơn vị đều dâng hương tưởng nhớ công lao của các liệt sĩ. Những lần như vậy đều có mặt đầy đủ từ chiến sĩ đến cán bộ, quần áo, mũ mão chỉnh tề"...
Trên tấm bia đá ghi tên, tuổi, quê quán 18 liệt sĩ của Đồn Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh, có 15 người hy sinh đúng ngày 17/2/1979. Trong đó, có đồng chí Bế Văn Sông (sinh năm 1950, quê ở xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng), mang quân hàm Chuẩn úy; 3 Thượng sĩ, 5 Trung sĩ và 6 Hạ sĩ. Có 5 người hy sinh khi mới 19 tuổi và 4 người vừa bước vào tuổi 20 đầy mộng mơ. “Sự hy sinh của các anh mãi mãi là tấm gương sáng ngời trong sự nghiệp vẻ vang bảo vệ chủ quyền lãnh thổ biên giới thiêng liêng của Tổ quốc, mãi mãi là tấm gương để các thế hệ hôm nay và mai sau học tập, noi gương” - Thiếu tá Vũ Minh Chiến xúc động nói khi dâng nén hương thơm nên bàn thờ tưởng niệm các liệt sĩ của đơn vị...
Giai đoạn 1978-1979, Đồn CANDVT Trà Lĩnh quản lý, bảo vệ đoạn biên giới dài 21km, từ mốc 86 đến mốc 96. Phụ trách địa bàn 3 xã Quang Hán, Hùng Quốc và Tri Phương, huyện Trà Lĩnh, với dân số khoảng 7.602 người, chủ yếu là người Tày và người Nùng. Theo báo cáo của Ủy ban hành chính tỉnh Cao Bằng: Lúc đó, Đồn CANDVT Trà Lĩnh nằm cách biên giới khoảng 3km và trạm cửa khẩu đóng cách biên giới tầm 200-300m. Trong tháng 1/1979, dọc theo toàn tuyến biên giới, địch tăng cường rải truyền đơn và bắc loa “tâm lý chiến” sang ta, bắt cóc quân và dân ta tại Trà Lĩnh...
Xứng đáng với sự tin cậy của chính quyền và nhân dân trên địa bàn
Nhằm đối phó với âm mưu, ý đồ của đối phương, Đồn CANDVT Trà Lĩnh đã động viên cán bộ, chiến sĩ (CB, CS) củng cố hoàn thiện các trận địa, công sự, hầm hào theo hệ thống liên hoàn vững chắc. Cùng với đó là phối hợp với địa phương tiến hành rào biên giới, đặt các vật cản, ụ chống tăng, gài mìn ở các hướng trọng điểm.
Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh tuần tra, bảo vệ biên giới. Ảnh: Phương Vy
Đại tá Nông Đức Hiếu, nguyên Bí thư Đảng ủy, Chính ủy CANDVT Cao Bằng (giai đoạn 1978-1979) cho biết: Rạng sáng ngày 17/2/1979, địch huy động khoảng 130.000 quân cùng 220 xe tăng, xe bọc thép, 330 khẩu đại bác đồng loạt tấn công vào hầu hết các đồn CANDVT trên tất cả các huyện biên giới từ Bảo Lạc đến Thạch An, Cao Bằng. Trạm cửa khẩu và Đồn CANDVT Trà Lĩnh là hai trong những mục tiêu tấn công đầu tiên của địch...
Tại địa bàn Đồn CANDVT Trà Lĩnh, sáng ngày 17/2/1979, pháo binh địch đã dồn dập pháo kích vào trạm cửa khẩu. Sau hơn một giờ cho pháo bắn cấp tập, bộ binh địch chia thành 3 mũi ồ ạt tấn công trạm. Lúc này, trạm chỉ có 17 CB, CS nhưng đã dũng cảm chiến đấu, đẩy lùi nhiều đợt tấn công của địch. Trong nhiều giờ giằng co, đơn vị đã tiêu diệt được 250 tên, làm bị thương hàng trăm tên. Song, do lực lượng quá chênh lệch, 15 đồng chí hy sinh. Còn lại 2 đồng chí Công và Hào tuy bị thương nặng nhưng vẫn nêu cao khí phách anh hùng, diệt nhiều tên địch rồi mới chịu rút về tuyến sau, báo cáo tính hình chiến sự để Ban chỉ huy đồn có kế hoạch đối phó tiếp theo. Tuy quân số ít, trang bị vũ khí hạn chế, bị địch bao vây, tấn công gần 1 tháng, nhưng CB, CS Đồn CANDVT Trà Lĩnh vẫn kiên cường nắm chắc địa bàn, phối hợp với các đơn vị vũ trang và lực lượng địa phương luồn sâu trong vùng địch tạm chiếm, vừa chiến đấu đẩy lùi nhiều đợt tấn công của địch, vừa bảo vệ nhân dân sơ tán...
Với những thành tích đặc biệt trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ từng tấc đất biên cương, bảo vệ tài sản và tính mạng của nhân dân, CB, CS Trạm cửa khẩu, Đồn CANDVT Trà Lĩnh đã vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Đồn CANDVT Trà Lĩnh được Chủ tịch nước tặng Huân chương Chiến công hạng Nhất... Tiếp nối truyền thống của đơn vị anh hùng, gần nửa thế kỷ qua kể từ sau cuộc chiến đấu anh dũng để bảo vệ Tổ quốc, nhiều thế hệ CB, CS Đồn Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh vẫn phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, giữ vững vai trò nòng cốt, chuyên trách trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Cùng với đó là phát huy sức mạnh tổng hợp, đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, giữ bình yên trên biên giới, xứng đáng với sự tin cậy của chính quyền và nhân dân trên địa bàn...
