Những ngày cuối đời của nghệ sĩ Thu An

Chợ Bưởi chiều chủ nhật, 14.8, phiên chợ, lại sát ngày trung thu, phố phường nhộn nhịp, ai cũng chọn cho mình một chậu hoa, một con giống về chơi rằm trung thu.

Ghé căn nhà nhỏ trên đường Hoàng Hoa Thám, nơi trước cửa treo đầy những giò lan, cô Hồ Thị Kim Anh, con gái út của cụ Thu An đang ngồi bán hàng. Cô trả lời buồn: Bà bị ốm, đã gần một năm nay rồi.

Cụ bà Thu An những năm còn khỏe mạnh bên hàng bán cây cảnh trước nhà trên phố Hoàng Hoa Thám . ảnh Chí Cường- Giadinh.net.vn)

Nghệ sĩ Thu An năm nay đã 89 tuổi. Sau hai lần gãy tay, gãy chân được điều trị ở viện 103, 108, cuối tháng 9 năm ngoái, cụ bị tai biến mạch máu não. Từ đó, 1 năm qua, cụ chỉ nằm một chỗ, không nhớ gì cả, mọi sinh hoạt nhờ cả vào vợ chồng con gái út Kim Anh.

Trong một căn nhà nhỏ, đồ đạc cổ kính, nghệ sĩ Thu An nằm nhỏ xíu trên một chiếc giường nhỏ, có chắn bên ngoài, người nhà sợ cụ ngã. Ngồi bên bóp chân tay cho cụ, không khỏi xúc động khi nhìn đôi tay gày guộc, thâm tím, có chỗ chảy máu. Cô Kim Anh nói, bà cứ đập tay vào thành giường, la hét nếu đã đi ngoài, bà không ý thức được mình đang làm gì cả. “Bà ngủ rất ít vào ban đêm, thi thoảng thức dậy, lại đập tay, la hét. Tội lắm!”- cô Kim Anh tâm sự.

Cụ thì thào, nhưng những câu nói không rõ nghĩa. Ngồi bên bóp trán cho cụ, hỏi cụ có khỏe không, cụ có thấy mỏi lưng không, những câu trả lời “có”, “không” phải ghé sát tai mới nghe rõ. Thì thầm cùng cụ về những bộ phim cụ đóng, thấy cụ cười, hàm răng vẫn còn đều, trên đôi mắt mờ, vẫn ánh lên những tia nhìn ấm áp.

Cụ bà Thu An có 5 người con, 2 trai, 3 gái. Các cô chú đều đã trở thành những người thành đạt, người vào Nam, người ở Hà Nội. Cụ không thích ở cùng con trai, chỉ thích ở cùng cô Kim Anh. Hai vợ chồng con gái út đều làm nghiên cứu khoa học ở Viện Khoa học nên cũng có nhiều thời gian rảnh rỗi chăm mẹ. 1 năm nay từ ngày cụ ốm, cửa hàng hoa trên phố không có ai coi sóc, phải thuê một người tới. Chị vừa bán hàng, vừa trông nom cụ lúc cô Kim Anh vắng nhà.

Trước khi ngã bệnh, nghệ sĩ Thu An còn có cả hàng nước trước cửa, cụ mở ra không phải để bán kiếm tiền, mà muốn trò chuyện cùng mọi người cho vui tuổi già. Đi chợ Bưởi, mua cây cảnh trên phố Hoàng Hoa Thám, người ta hay bắt gặp một cụ bà, đeo kính lão, tay cầm bình phun, tưới nước cho hoa, nói cười vui vẻ. Vẫn là giọng điệu chất phác, gần gũi như bao vai diễn người nông dân theo cụ suốt cả cuộc đời.

Con rể cụ, chú Đinh Văn Luyện- tiến sĩ khoa học, đang là chủ tịch Hội Liên hiệp Hội khoa học Việt Nam vẫn kể về những cuộn băng, đĩa DVD phim cụ đã đóng, gia đình lưu giữ tất cả như báu vật.

Nghệ sĩ Thu An không đi lại được nữa. Quán nước xưa không còn, hàng cây cảnh trước cửa cũng thiếu một bóng hình chăm sóc. Trên một chiếc giường nhỏ, cụ nằm đó, lặng yên, đếm nhịp thời gian từ chiếc đồng hồ quả lắc cổ kính bên tường…

Tối 3.10, trong vòng tay của con gái Kim Anh và người thân, cụ Thu An đã trút hơi thở cuối cùng. Phố nhỏ Hoàng Hoa Thám lặng buồn nhớ về nụ cười hiền hậu của một nghệ sĩ – là tình yêu mến của bao người yêu điện ảnh…

Căn nhà vẫn như xưa, các giò lan, cây cảnh vẫn đó, nhưng cụ Thu An giờ đã không còn.-ảnh Thúy Hằng

Con gái nghệ sĩ Thu An, cô Hồ Thị Kim Anh ngày nghỉ lo việc nhà, bán hàng và chăm sóc nghệ sĩ Thu An những ngày cụ lâm bệnh. -ảnh Thúy Hằng

Cặp kính lão vẫn để bên hàng hoa, nhìn nó người ta không khỏi rưng rưng xúc động nhớ về nghệ sĩ Thu An. -ảnh Thúy Hằng

Nguyễn Thị Thúy Hằng