Nhiều vườn táo ở Ninh Thuận bị hư hại do ô nhiễm môi trường, sâu bệnh

Nông dân Nguyễn Đức Thịnh ở xã Phước Sơn, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận chua xót với cảnh táo non bị chết yểu và rụng trong vườn trồng 1,5 sào của gia đình, khiến năng suất giảm hơn 50% so với những vụ thu hoạch trước đây.

Nông dân cho biết, bụi bám nhiều ngày, khiến cho môi trường bị ô nhiễm và phát sinh các loại bệnh nấm xám, nấm cuống, nấm than… trên cây táo, làm rụng hoa, cây không đậu quả. Nếu có đậu quả thì sau đó phần lớn cũng bị chết non.

Mất mùa vì “bão bụi”

Qua thông tin từ cơ sở, ngày 17/2, phóng viên Báo Nhân Dân đến các thôn thuộc xã Nhị Hà, huyện Thuận Nam và xã Phước Sơn, huyện Ninh Phước, chứng kiến cảnh nhiều vườn táo đang thời kỳ cho thu hoạch bị bám đầy bụi, môi trường bị ô nhiễm, cây táo không quang hợp được dẫn đến sinh trưởng kém, năng suất thấp, nên thương lái thu mua với giá chỉ khoảng 50% so với trước đây.

Mặc dù nông dân đã dùng lưới bao phủ nhưng nhiều vườn táo nằm gần khu vực thi công tuyến cao tốc bắc-nam (đoạn đi qua tỉnh Ninh Thuận) vẫn bị bụi bám ngày càng nhiều, khiến cây táo không quang hợp được, sinh trưởng kém và chết dần vì môi trường ô nhiễm nặng.

Cách đây 2 năm, anh Huỳnh Văn Nhớ ở khu phố 6, thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước đến thôn 3, xã Nhị Hà, huyện Thuận Nam đầu tư tiền tỷ để trồng 6ha, mỗi vụ thu hoạch từ 50-60 tấn/ha, quả táo đẹp, chất lượng, đem lại thu nhập cao. Nhưng hơn một năm nay, vườn táo chỉ thu hoạch từ 15-20 tấn/ha.

Anh Nhớ nói: “Cả vườn táo bị bụi bám dày đặc như trát xi-măng, khiến cây khó sinh trưởng, nhiều cây chết khô, quả táo không to, vị ngọt kém. Mỗi lần thu hoạch táo phải thuê thêm từ 2-3 nhân công rửa táo cho sạch bụi, nhưng khi đến vườn mua, thương lái vẫn ép giá giảm xuống từ 5.000-6.000 đồng/kg (từ 15-20.000 đồng/kg xuống còn từ 12.000-15.000 đồng/kg hoặc thấp hơn nữa) mới chịu mua. Lá táo bị bụi bám nên không cho dê ăn, vì dê dễ bị bệnh đường ruột”.

Anh Nguyễn Thành Hoàng ở thôn Phước Thiện 3, xã Phước Sơn, huyện Ninh Phước trồng hơn 4 sào (4.000m2), những năm trước, thu hoạch từ 13-14 tấn quả/vụ, nay chỉ thu được từ 2-3 tấn quả/vụ. Chua xót hơn, từ sau Tết Nguyên đán đến nay, nhiều cây táo trong vườn cứ chết dần, quả chưa kịp chín thì bị teo và rụng, anh Hoàng phải cắt bỏ cành rất nhiều.

Vườn táo rộng 3 sào của nông dân Nguyễn Đức Thắng ở thôn Phước Thiện 1, xã Phước Sơn nằm cạnh khu vực thi công tuyến đường cao tốc bắc-nam đang bị bụi bám dày đặc từ lá đến quả, quả trên cành thì lèo tèo, vì phần lớn quả táo non đã bị chết yểu. Anh Thắng cho biết, táo đã trồng được 7 năm. Hằng năm, mỗi đợt thu hoạch từ 11-12 tấn, nhưng nay chỉ còn từ 1-2 tấn. Để chống bụi, anh Thắng bỏ ra hàng chục triệu đồng mua lưới về bao phủ cả vườn táo, nhưng bụi bám ngày càng nhiều, lưới bị mục, rách và vườn cây cứ thế bị hư hại.

Cạnh đó là vườn táo rộng 1,5 sào của hộ anh Phạm Ngọc Bông đang cho quả cũng cùng chung cảnh ngộ. Trước Tết Nguyên đán là thời điểm trổ hoa, kết quả thì cả vườn trồng bị bụi bám và phát sinh bệnh vàng lá. Anh Bông phải bỏ 30 triệu đồng mua lưới để phủ vườn táo, giờ lưới bao cũng chuyển từ màu trắng sang màu đất”.

Anh Nguyễn Thành Hoàng ở Phước Thiện 3, xã Phước Sơn, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận phải cắt bỏ hàng loạt cành cây táo bị chết khô gần hết diện tích trồng để chăm sóc lại cho vụ sau.

Mấy năm trước đây, mỗi lần thu hoạch táo, các chủ vườn chỉ thuê từ 2-3 lao động để hái quả, nhưng gần một năm nay (từ khi thi công tuyến cao tốc bắc-nam đoạn ngang qua các xã), các chủ vườn phải thuê từ 5-6 lao động và phải chọn ít nhất có 2 lao động là nam để đảm nhận việc vận chuyển táo ra khỏi vườn rồi dùng nước rửa, dùng khăn lau sạch bụi đất bám trên từng quả táo, sau đó chủ vườn gọi điện thoại cho thương lái đến thu mua. Khi đến vườn, thương lái cứ chê bai, bảo màu sắc quả táo không đẹp, quả không to, độ ngọt giảm… rồi ép giá khi thu mua.

Anh Nguyễn Đức Thịnh ở thôn Phước Thiện 3, xã Phước Sơn, huyện Ninh Phước, chia sẻ: “Trước đây, khi quả táo chín thì phần da bên ngoài quả táo xanh sẽ có một lớp phấn tự nhiên bao phủ tạo cho hình dáng, màu sắc của quả táo có độ bóng sáng rất đẹp. Nhưng gần một năm trở lại đây, cây, lá, hoa, quả táo bị bụi bám dày ken, không chỉ khiến cho năng suất giảm nhiều mà làm cho quả táo mất màu sắc tự nhiên, chất lượng kém, nông dân bán không được giá cao như trước”.

Cần sớm xử lý

Người dân nơi đây cho biết, mỗi ngày có ít nhất vài chục chiếc xe vận tải có trọng tải lớn chở vật liệu, chạy tốc độ rất cao, nên gây bụi mờ mịt, mặc dù có dùng lưới để bao phủ cả vườn táo, nhưng cũng không thể chống chọi được với bụi. Vào ban đêm, các lái xe điều khiển xe chạy tốc độ kinh hoàng hơn, trong khi các đơn vị thi công không thường xuyên tưới nước trên tuyến đường khi lưu thông, gặp mùa gió thổi mạnh như hiện nay, bụi vào những vườn trồng ngày càng nhiều hơn.

Nhiều cây táo của nông dân Ninh Thuận bị chết khô, phải cắt cành bỏ, khiến các vườn táo xơ xác.

Trao đổi với phóng viên, đại diện Ủy ban nhân dân xã Phước Sơn cho biết, đã có 4 hộ dân bị thiệt hại nặng viết đơn “kêu cứu” chính quyền địa phương và ngay trong sáng 17/2 có thêm 2 hộ trực tiếp đến xã để phản ánh.

Anh Đặng Tuấn Ninh, công chức địa chính, xây dựng và nông nghiệp xã Phước Sơn cho biết, xã đã có công văn gửi lên Ủy ban nhân dân huyện Ninh Phước báo cáo sự việc và kiến nghị sớm khắc phục sự cố này để nông dân ổn định sản xuất.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Nhị Hà, Lê Quyết Thắng cho biết, xã đã nhận nhiều đơn phán ảnh của người dân và đã chuyển lên Ủy ban nhân dân huyện Thuận Nam xem xét, xử lý. Đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận sớm chỉ đạo các địa phương có nông dân sản xuất đang bị ảnh hưởng cùng nhà thầu thi công công trình sớm có giải pháp khắc phục, để bảo đảm đời sống và sản xuất của người dân.

Bài và ảnh: NGUYỄN TRUNG - LƯƠNG DUY