'Nhiều nhà đầu tư phải cố gắng vẽ dự án sao cho dính 1m2 đất ở'

Đại biểu Hà Sỹ Đồng phát biểu tại hội trường.

Liên quan đến việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, Chính phủ đã nhiều phương án mới trong Báo cáo số 598/BC-CP ngày 23/10/2023 gửi các vị đại biểu Quốc hội.

Về thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc sử dụng quyền sử dụng đất đang có để thực hiện dự án nhà ở thương mại, Chính phủ nêu hai phương án.

Phương án 1: Giữ quy định về các loại đất được làm dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất như Luật Nhà ở hiện hành: Chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại đối với trường hợp đang có quyền sử dụng đất nếu đó là đất ở hoặc đất ở và đất khác (không phải đất ở, bao gồm cả đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp); chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với đất ở.

Phương án 2: Đề nghị mở rộng về các loại đất được làm dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất điều kiện được nhận chuyển nhượng không giới hạn về các loại đất. Chính phủ đề xuất theo hướng này tại Báo cáo số 598/BC-CP.

Đa số ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với phương án 1.

Nêu ý kiến về nội dung này tại phiên thảo luận hội trường sáng 3/11, đại biểu Hà Sỹ Đồng – Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đánh giá, phương án 2 là nội dung rất mới so với dự thảo ở Kỳ họp thứ 5. Việc này được cho là sẽ thúc đẩy tiến trình đô thị hóa đất nước, hạn chế phát sinh thủ tục hành chính và nhiều lợi ích khác như trong Báo cáo 598 của Chính phủ.

“Với khả năng quản lý như hiện nay cộng với việc đây là đề xuất mới, chưa được đánh giá tác động đầy đủ thì việc vẫn để cả phương án 1 theo tôi là sự cẩn trọng cần thiết”, đại biểu Đồng phát biểu. Song, từ yêu cầu của thực tiễn, ông nghiêng về phương án 2.

Ông phân tích, phương án 1 quy định như hiện nay thì trong dự án có 1m2 đất ở thì được làm, được chuyển mục đích toàn bộ diện tích còn lại sang đất ở cho dự án, còn nếu không có mét vuông nào thì không được làm.

“Tuy nhiên, việc có 1m2 đất ở hay không có mét vuông nào không mang lại mục tiêu quản lý nào rõ ràng mà chỉ làm phức tạp về điều kiện, thủ tục. Thực tế rất nhiều nhà đầu tư phải cố gắng vẽ dự án sao cho dính 1m2 đất ở gần đó thì mới được làm. Thế nên tác động thật của quy định này là hạn chế những dự án mọc lên giữa khu vực không có dân cư sinh sống trước đó”, đại biểu phân tích.

Theo ông Đồng, việc hạn chế những dự án mọc lên giữa khu vực không có dân cư sinh sống trước đó cũng không cần thiết, vì hai lý do. Thứ nhất, dự án mọc lên như vậy cũng không có tác động tiêu cực rõ ràng nào. Một khu vực mới hoàn toàn vẫn có thể phát triển một khu dân cư mới.

Thứ hai, pháp luật hiện nay có đầy đủ công cụ về quy hoạch cấp phép, môi trường... để bảo đảm sử dụng đất để làm dự án nhà ở phải phù hợp với hạ tầng hay không ảnh hưởng đến lợi ích xung quanh.

“Lập luận của phương án 1 nghiêng về sự ổn định về quan hệ xã hội đối với đất làm nhà ở đã có trước đó, nhưng cũng không nhất thiết vì sự ổn định đó mà không thay đổi khi thấy có những bất cập cần phải thay đổi”, đại biểu nhìn nhận.

Ảnh minh họa.

Còn lập luận của phương án 2 là nhằm đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa và cung cấp nhà ở cho người dân, theo ông Đồng đây thực sự là điều rất cần thiết.

Vị đại biểu phân tích, Việt Nam đang trong quá trình đô thị hóa nhanh, dân cư dồn về đô thị. Nếu không mở rộng nguồn cung nhà ở thì cung thấp hơn cầu, giá nhà sẽ cao. Thực tế cũng cho thấy giá nhà ở của Việt Nam quá cao so với thu nhập trung bình của xã hội, dẫn đến hệ quả nhiều người phải sống trong các căn hộ dưới chuẩn an toàn. Cũng không ít trường hợp vì không chịu được chi phí mua nhà nên chấp nhận xây nhà trên đất nông nghiệp.

Theo ông Đồng, vụ cháy chung cư mini vừa qua có một phần nguyên nhân là do có quá nhiều rào cản không cần thiết để cung nhà ở. Vì thế, việc gỡ bỏ những rào cản, chỉ giữ lại những yêu cầu thật cần thiết về an toàn chính là cách để hạn chế những vụ việc thương tâm như vậy.

“Điều này, tất nhiên còn phụ thuộc vào nhiều quy định khác, trong đó có Luật Nhà ở sửa đổi, Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi mà Quốc hội sắp thông qua, song những thay đổi mạnh mẽ từ Luật Đất đai sẽ mở đường cho các thay đổi có liên quan. Vì thế tôi đề nghị thông qua Luật Đất đai sửa đổi tại kỳ họp này”, Phó Chủ tịch Quảng Trị nêu quan điểm.

Đinh Nhung