Nhân viên giấu sếp khi làm thêm nghề tay trái

Nhiều nhân sự trẻ nhận thêm nghề tay trái để cải thiện thu nhập hoặc thỏa sở thích riêng. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

3 năm qua, Phương Anh (25 tuổi) làm tại một công ty truyền thông ở TP.HCM. Công việc này có thu nhập hạn chế, chỉ đủ chi trả tiền nhà, điện nước và phụ giúp một ít cho ba mẹ ở quê. Các khoản ăn uống, đi lại hay giải trí của Phương Anh phụ thuộc vào thu nhập từ việc tay trái.

Khoảng 2 năm nay, cô làm thêm việc quảng bá thương hiệu và livestream bán hàng cho một tiệm quần áo. Công việc chỉ làm ngoài giờ, không “lấn” sang giờ hành chính.

Khi được hỏi có sao không khi sếp ở công ty biết cô làm nghề tay trái, Phương Anh khẳng định: “Không cần giấu, nhưng cũng không chủ động tiết lộ”.

“Một năm đầu tiên làm song song 2 việc, tôi không thể cân đối thời gian. Những đợt công ty chính có dự án quan trọng, thú thực, tôi không thể tập trung toàn sức lực để làm”, cô nói với Zing.

Âm thầm giấu sếp

Công việc phụ, việc ngoài giờ (side job, side hustle) là xu hướng làm việc của nhiều nhân sự, mục tiêu chính là để gia tăng thu nhập.

Nhiều người cũng lựa chọn làm thêm công việc thứ 2, thứ 3 để đáp ứng kỳ vọng từ gia đình hoặc mong muốn phát triển năng lực và tận dụng thời gian nhàn rỗi.

Theo báo cáo của Side Hustle Nation được công bố vào năm 2022, 45% người lao động tại Mỹ (tương đương khoảng 70 triệu người) có việc làm phụ song song công việc chính thức. Con số này ở thế hệ Millennials là 50%, Gen Z là 46%.

Ở Anh, 39% nhân sự Millennials và 42% nhân sự Gen Z cho biết có công việc phụ. Ngay cả những người nổi tiếng cũng làm cùng lúc nhiều việc nhằm đa dạng hóa nguồn thu nhập.

Còn tại Việt Nam, theo khảo sát của QandMe trên 300 người lao động, 66% cho biết có làm thêm công việc phụ, trong đó 70% làm với mức độ thường xuyên.

Trong đó, một số chọn thẳng thắn chia sẻ với cấp trên, trong khi những người còn lại tìm cách che giấu, hoặc chỉ trả lời khi được hỏi đến.

Nhiều nhân sự tìm cách che giấu nghề tay trái để hạn chế tranh cãi với cấp trên. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Mỗi tháng, Phương Anh kiếm thêm khoảng 13 triệu đồng từ công việc phụ, cao hơn so với mức lương từ công ty chính thức. Tuy nhiên, cô cho biết sẽ không rời bỏ công ty ở thời điểm hiện tại vì có nguồn thu ổn định và chế độ bảo hiểm rõ ràng.

“Chuyện trình bày nghề tay trái với quản lý không thực sự mang lại lợi ích cho bên nào. Tôi sợ bị sếp đánh giá chểnh mảng, phân tâm cho việc riêng. Tôi hiểu mình phải ưu tiên nhiệm vụ của công ty chính thức trước nhưng cũng cần có thêm thu nhập”, cô bày tỏ.

Thiệu Toàn trăn trở với quyết định "tự thú" về nghề tay trái với sếp trong thời gian dài.

Tương tự, Nguyễn Thiệu Toàn (TP.HCM) cũng lựa chọn không chia sẻ với sếp về nghề tay trái của mình.

Công việc chính của anh là chuyên viên tư vấn/hoạch định gói bảo hiểm. Bên cạnh đó, anh nhận thêm việc quảng bá hình ảnh cho một số doanh nghiệp mới ra mắt.

Không ít lần Toàn định nói với cấp quản lý về nghề phụ của mình. Anh lo sợ nếu sếp tự tìm hiểu ra, anh sẽ đánh mất lòng tin, đồng thời còn bị phản đối làm việc.

“Công việc tư vấn bảo hiểm của tôi không nhàn. Hàng tuần, tôi còn phải đi tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ. Nếu biết tôi làm thêm nghề tay trái ‘nặng đô’ như marketing, chắc chắn sếp sẽ không đồng ý”, Toàn tâm sự.

Đồng quan điểm, Hà Thảo (27 tuổi, Hà Nội) cũng không “hé răng nửa lời” với sếp về công việc ngoài giờ. Ban ngày, nhân viên văn phòng này bận rộn 8 tiếng với công việc kế toán. Đến tối, cô lại cùng bạn đi khảo sát các nhà xưởng và đặt may mẫu quần áo cho cửa hàng online.

“Công việc kinh doanh của tôi mới bắt đầu nên không tự tin chia sẻ cùng ai. Hơn nữa, việc chính của tôi đã rất bận rộn. Nếu tiết lộ có thêm nghề tay trái, tôi sợ cấp trên sẽ phản đối, đánh giá tôi có thể chểnh mảng việc ở công ty”, Thảo giải thích.

Khi cấp trên biết chuyện

Sau thời gian dài giấu cấp trên về công việc phụ, Thiệu Toàn quyết định hẹn gặp sếp một buổi cà phê để kể về việc riêng.

Điều khiến anh bất ngờ là quản lý không phản đối như tưởng tượng, chỉ hỏi nghề tay trái của anh liệu có đang thực sự hỗ trợ việc chính.

Toàn giải thích công việc marketing giúp mình có thêm lợi thế về giao tiếp. Nhờ đây, anh có thể giúp khách hàng hiểu các thông tin bảo hiểm dễ dàng hơn. Ngoài ra, Toàn cũng đảm bảo sẽ phân bổ thời gian công việc hợp lý, không ảnh hưởng đến nhiệm vụ tại công ty.

“Được quản lý đồng ý, tôi cảm thấy nhẹ nhõm hơn. Để duy trì 2 công việc, tôi cố gắng phân chia thời gian và năng lượng một cách khéo léo. Ngoài ra, tôi luôn đặt ra thời hạn cho mỗi hạng mục công việc, không nhận thêm các đầu việc ngoài kế hoạch để tránh 'vỡ trận'”, anh nói.

Hà Thảo cũng trải qua giây phút lo lắng như Thiệu Toàn khi cấp trên và đồng nghiệp tình cờ thấy cô làm người mẫu bán quần áo trên mạng xã hội.

“Sếp hỏi tôi về công việc ngoài giờ. Khi ấy, tôi chỉ đành nói mập mờ là đang giúp bạn, chứ không dám thú nhận mình đang tự kinh doanh riêng”, cô kể.

Tương tự, chỉ đến khi vô tình nhìn thấy Phương Anh trên một phiên livestream, quản lý của cô mới biết nhân sự của mình có thêm việc riêng.

Ban đầu, ông tỏ ý không hài lòng, nói rằng muốn cô tập trung vào nhiệm vụ chính. Thậm chí, sếp còn nhiều lần yêu cầu Phương Anh tăng ca, đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong một số dự án.

“Tôi phải dành thời gian dài chứng minh mình không để 2 công việc ảnh hưởng đến nhau. Các nhiệm vụ sếp giao xuống, tôi cố gắng hoàn thành tốt. Từ đó, sếp chưa từng gọi tôi gặp riêng để phàn nàn về vấn đề ‘2 tay 2 nghề’ lần nào nữa”, cô kể lại.

Làm nghề tay trái, đừng để sai trái

Trong khi nhân sự lo lắng bị sếp đánh giá, phản đối khi theo đuổi nghề tay trái, nhiều quản lý lại cho rằng vấn đề cốt lõi nằm ở hiệu quả công việc và không mâu thuẫn đến lợi ích công ty.

Quý Hà (30 tuổi), quản lý tại một công ty công nghệ tại TP.HCM, cho biết mình “không suy nghĩ nhiều” khi cấp dưới có thêm nghề phụ. Trong 4 năm đảm nhiệm vai trò điều hành, anh biết nhiều nhân viên của mình nhận 2-3 công việc khác cùng lúc.

Thay vì làm khó, Quý cho rằng mọi thứ được giải quyết khi nhân viên đảm bảo công việc chính, từ thái độ, deadline đến ý thức hợp tác với đồng nghiệp. Chỉ cần đáp ứng yêu cầu này, anh sẽ không bàn đến đầu việc phụ của họ.

Tuy nhiên, anh cũng từng phải cho vài nhân sự thôi việc khi những bạn này quá ôm đồm công việc, không biết cân đối thời gian.

“Ai cũng có thể nhận thêm việc để cải thiện thu nhập, đảm bảo chất lượng cuộc sống riêng. Tuy nhiên, mọi người phải xác định đâu là nhiệm vụ quan trọng hơn và đặt nó lên hàng đầu. Tôi sợ kiểu nhân sự cái gì cũng nhàng nhàng”, anh nói.

Nhiều quản lý chỉ quan tâm đến hiệu quả công việc, không bận tâm nhiều khi nhân viên có thêm nghề tay trái. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Trong khi đó, Giang Hoàng (26 tuổi, Hà Nội), chuyên viên hành chính nhân sự (HR) tại một công ty thương mại điện tử, cho rằng tùy thuộc vào tính chất của công việc, nhân sự mới có thể nhận nghề tay trái phù hợp.

Theo cô, nếu nghề tay trái không liên quan đến công việc chính, ví dụ như làm tài xế công nghệ, bán hàng trực tuyến hoặc kinh doanh riêng (ngoài lĩnh vực đang làm việc), nhân sự có thể lựa chọn không nói để tránh những dò xét, nghi vấn của cấp trên.

Tuy nhiên, những công việc có liên quan, đặc biệt là mâu thuẫn hoặc xung đột lợi ích với công ty chính, nhân sự cần có sự tìm hiểu, thông báo với cấp trên nhằm tránh vi phạm các điều luật của công ty.

“Tôi từng biết nhiều bạn sử dụng data của công ty chính để phục vụ công việc ngoài giờ, như vậy là làm trái với chính sách của công ty, thậm chí vi phạm pháp luật. Các bạn cần tỉnh táo khi làm những việc như vậy”, cô cho hay.

Ngoài ra, cũng theo Giang Hoàng, nếu công việc phụ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất của công việc toàn thời gian, điều này có thể gây bất lợi. Vì vậy, dù lựa chọn nói ra hay không, mỗi người cần biết sắp xếp thời gian hợp lý, tránh để nghề tay trái ảnh hưởng đến thành tích của công việc chính.

Hồng Anh - Bích Ngọc