Nhà đầu tư tháo chạy khỏi các 'Tesla tiếp theo'

Mẫu xe điện Lucid Air xuất xưởng từ nhà máy của Lucid Motors ở Casa Grande, Arizona, Mỹ vào tháng 9-2021. Ảnh: Reuters

Trong tuần qua, Rivian và Lucid công bố kết quả kinh doanh trong quí gần nhất và cập nhật kế hoạch sản xuất để ứng phó với nhu cầu xe điện đang hạ nhiệt.

Rivian, nhà sản xuất xe bán tải, xe thể thao đa dụng (SUV) và xe tải giao hàng chạy điện, cho biết sản lượng của hãng trong năm nay gần tương đương mức của năm ngoái, khoảng 57.000 chiếc. Rivian, có Amazon.com là cổ đông lớn nhất, cũng công bố kế hoạch cắt giảm lực lượng lao động thêm 10%. Doanh thu của Rivian trong quí 4-2023 đạt 1,32 tỉ đô la nhưng mức lỗ ròng trên mỗi cổ phiếu lên đến 1,36 đô la, cao hơn dự báo của các nhà phân tích.

Lucid, nơi Quỹ đầu tư công (PIF) của Saudi Arabia nắm giữ phần lớn cổ phần, dự kiến sản lượng trong năm 2024 là 9.000 xe, tăng nhẹ so với 8.428 xe sản xuất trong năm 2023. Hãng báo cáo doanh thu quí 4 là 157 triệu đô la, thấp hơn so với kỳ vọng. Kế hoạch sản lượng của hai hãng xe điện trên đều thấp hơn nhiều so với dự báo trước đó của các nhà phân tích.

Nhà đầu tư buông tay, cổ phiếu của Rivian, Lucid lao dốc

Thất vọng trước triển vọng kinh doanh của họ, nhà đầu tư đã bán tháo, khiến giá cổ phiếu của Rivian giảm 25% và giá cổ phiếu của Lucid giảm 17% trong phiên giao dịch 22-2.
Đối với nhà đầu tư, tâm lý bi quan đã xuất hiện kể từ tháng 10-2023, khi Tesla cảnh báo mối quan tâm đối xe điện đang suy giảm. Cổ phiếu của Tesla mất 20% giá trị kể từ đó và hoạt động kém hiệu quả so với thị trường rộng lớn hơn. Nhưng đà giảm giá cổ phiếu của đối thủ nhỏ hơn như Rivian và Lucid thảm khốc hơn nhiều.

“Nếu một công ty siêu tăng trưởng trong một ngành được coi là đột phá nhưng không tăng trưởng doanh thu, công ty đó sẽ gặp rắc rối lớn. Sự góp mặt của những nhà đầu tư chiến lược như Amazon và Saudi Arabia mang lại cho Rivian và Lucid một lộ trình phát triển dài hơn xét từ góc độ vốn. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của họ sẽ vẫn chậm hơn và tỷ suất lợi nhuận của họ sẽ mỏng hơn so với dự kiến”, David Mazza, giám đốc chiến lược của Roundhill Investments, bình luận.

Cổ phiếu của Rivian giảm giá khoảng 44% kể từ cảnh báo tháng 10 của Tesla và rơi xuống mức thấp kỷ lục 10,07 đô la Mỹ vào lúc thị trường đóng cửa hôm 23-2. Mức giá này thấp hơn nhiều so với mức cao đỉnh điểm 172,01 đô la được thiết lập vào tháng 11-2021. Lucid chứng kiến giá cổ phiếu giảm khoảng 33% trong giai đoạn đó.

Nếu không có sự hậu thuẫn của những nhà đầu tư giàu có, cổ phiếu của hai hãng xe điện non trẻ này có thể tồi tệ hơn nhiều. Amazon đang nắm giữ 17% cổ phần của Rivian, trong khi đó, PIF sở hữu khoảng 60% cổ phấn của Lucid. Mazza cho rằng sự hiện diện của những tên tuổi lớn này mang lại phần nào sự an tâm cho nhà đầu tư, tạo ra lực đỡ khi giá cổ phiếu của Rivian và Lucid giảm mạnh.

Amazon khẳng định các kết quả kinh doanh gần đây của Rivian không làm thay đổi bất cứ điều gì về “khoản đầu tư, sự hợp tác hoặc quy mô và thời gian đặt hàng hiện tại” của tập đoàn công nghệ và thương mại điện tử này đối với Rivian. Năm 2019, Amazon đã đặt mua 100.000 xe tải giao hàng chạy điện của Rivian với thời hạn giao là năm 2030.

Những chiếc xe bán tải điện R1T đầu tiên của Rivian lăn bánh khỏi dây chuyền lắp ráp tại nhà máy của Normal, bang Illinois, hồi tháng 9-2021. Ảnh: kbb.com

Tỉ phú Elon Musk khuyên lãnh đạo của Rivian “ăn ngủ” tại nhà máy

Nhìn chung, mối lo ngại lớn nhất là các công ty đang “đốt tiền” để thúc đẩy doanh thu nhưng chưa có lợi nhuận như Rivian và Lucid là hoạt động kinh doanh trở nên khó khăn hơn. Hiện tại, ngay cả các công ty dẫn đầu ngành như Tesla (hãng xe điện bán chạy nhất nước Mỹ) cũng phải giảm giá để thúc đẩy nhu cầu.

Tỷ suất lợi nhuận cao và hoạt động sản xuất quy mô lớn của Tesla cho phép hãng cạnh tranh bằng cách giảm giá. Nhưng Rivian và Lucid không có những lợi thế đó.

“Đối với những nhà sản xuất xe điện này, các nhà đầu tư muốn thấy nhu cầu cải thiện”. David Wagner, giám đốc danh mục đầu tư của Aptus Capital Advisors, nói.

Ông cho biết thêm, kết quả kinh doanh mới nhất của Rivian cho thấy hãng sẽ mất vài quí để thoát khỏi tình trạng sản xuất cầm chừng với cơ cấu chi phí hợp lý hơn và nền tảng sản xuất được thiết kế lại.

Viết trên mạng xã hội X, tỉ phú Elon Musk, CEO của Tesla, dự đoán Rivian chỉ có thể cầm cự thêm sáu quí nữa trước khi phá sản. Ông cho rằng để vực dậy công ty, các lãnh đạo của Rivian cần cắt giảm mạnh chi phí và phải “ăn ngủ” tại nhà máy.

Cổ phiếu của Rivian và Lucid hiện có giá trị chỉ bằng một phần nhỏ so với mức giá khi mới niêm yết vào vào năm 2021. Vốn hóa thị trường của Rivian chỉ khoảng 9,6 tỉ đô la Mỹ và của Lucid là khoảng 6,9 tỉ đô la. Các con số này thấp hơn 94% so với mức định giá cao nhất của họ trong năm 2021, 153 tỉ đô la đối với Rivian và 91 tỉ đô la đối với Lucid.

Các nhà phân tích Phố Wall cũng đang mất niềm tin. Mục tiêu giá trung bình trong 12 tháng của họ với cổ phiếu Rivian và Lucid giảm gần 20% chỉ trong tuần này. Trong khi đó, triển vọng nhu cầu xe điện nói chung ngày càng tồi tệ hơn.

Theo phân tích gần đây nhất của Công ty tài chính năng lượng mới Bloomberg (BloombergNEF), doanh số xe điện toàn cầu ước tính tăng 20% trong năm nay, lên khoảng 16,7 triệu chiếc. Tốc độ này chậm lại rõ rệt so với mức tăng trưởng 33% được ghi nhận trong năm 2023.

“Nỗ lực trở thành ‘Tesla tiếp theo’ hóa ra lại là một chiến lược tốn kém. Khi các công ty xe điện mới nổi chuyển sang câu chuyện tái cấu trúc, bất kỳ ai tìm được nhà tài trợ đều sẽ có cơ hội tốt nhất”, nhà phân tích Adam Jonas của ngân hàng Morgan Stanley viết trong báo cáo hôm 23-2.

Theo Bloomberg, CNBC

Lê Linh