Nguyên nhân chính phủ Mỹ tạo ra chương trình vay nợ sinh viên
Vay nợ sinh viên (student loan debt) đã trở thành một thuật ngữ phổ biến trong các hộ gia đình Mỹ, cho thấy cơ hội hứa hẹn về giáo dục đại học cũng như gánh nặng tài chính tại quốc gia này.
Tháng 7/2023, Bộ Giáo dục Mỹ thông báo sẽ xóa 39 tỉ USD nợ vay thời sinh viên cho hơn 804.000 người, theo CNN. Từ ngày 14/8/2023, hàng trăm nghìn người đã nhận được email với dòng tiêu đề "Khoản vay sinh viên của bạn đã được xóa".
Kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào tháng 1/2021, chính quyền đã xóa 116,6 tỉ USD nợ vay sinh viên cho hơn 3,4 triệu người Mỹ.
Mũ của một sinh viên ĐH Iowa có dòng chữ "Hủy nợ sinh viên" trong buổi lễ khai giảng vào ngày 14/5/2022.
Nguồn gốc của khoản vay nợ sinh viên
Khái niệm “vay nợ sinh viên” (student loan debt) xuất hiện vào giữa thế kỷ 20 như một phần của phong trào nhằm mở rộng khả năng tiếp cận giáo dục đại học của người dân Mỹ. Mục đích của phong trào là cung cấp một “cứu cánh tài chính” cho những người mong muốn theo đuổi nền giáo dục đại học nhưng thiếu nguồn lực để thực hiện điều đó.
Năm 1958, Đạo luật Giáo dục Quốc phòng (NDEA) được thông qua dưới thời Tổng thống Dwight D. Eisenhower với mục đích chủ yếu thúc đẩy giáo dục trong các lĩnh vực khoa học, toán học và ngoại ngữ. Đạo luật thiết lập khuôn khổ cho sự tham gia của hệ thống liên bang vào việc cho sinh viên vay vốn, cung cấp các khoản vay cho sinh viên theo đuổi giáo dục đại học trong các lĩnh vực nghiên cứu được chỉ định.
NDEA đã đặt nền móng cho các chương trình cho vay sinh viên liên bang ngày nay. Trong những thập kỷ tiếp theo, một loạt các đạo luật lập pháp khác đã tiếp tục hoàn thiện và mở rộng các sáng kiến này, củng cố vai trò của chính phủ liên bang trong việc tài trợ cho giáo dục đại học.
2 loại khoản vay
Khoản vay liên bang
Các khoản vay liên bang, do Bộ Giáo dục Mỹ quản lý, là nền tảng hỗ trợ tài chính cho sinh viên. Khoản này được đặc trưng bởi lãi suất cố định, các kế hoạch trả nợ khác nhau phù hợp với hoàn cảnh tài chính của người đi vay và một loạt các biện pháp bảo vệ người đi vay.
Những biện pháp bảo vệ này bao gồm hoãn trả nợ và khả năng xóa nợ khoản vay trong các điều kiện cụ thể. Các khoản vay liên bang còn được phân loại thành các khoản cho vay trợ cấp trực tiếp, các khoản cho vay không trợ cấp trực tiếp và các khoản cho vay PLUS (khoản vay dành cho phụ huynh dành cho sinh viên đại học).
Khoản vay tư nhân
Ngược lại, các khoản vay dành cho sinh viên tư nhân được cung cấp bởi những bên cho vay tư nhân, chẳng hạn như ngân hàng và hiệp hội tín dụng.
Khoản này có thể có lãi suất cố định hoặc thay đổi và thường không đưa ra mức độ bảo vệ người vay giống như các khoản vay liên bang. Các khoản vay tư nhân thường được tìm kiếm bởi những sinh viên cần nguồn tài trợ bổ sung ngoài những gì khoản vay liên bang có thể cung cấp.
Tổng nợ vay vượt 1,5 nghìn tỷ USD
Khi chi phí giáo dục đại học tại Mỹ tiếp tục tăng, ngày càng nhiều sinh viên và gia đình chuyển sang vay vốn để giảm tải gánh nặng tài chính.
Điều này đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể về tổng nợ vay sinh viên ở Mỹ. Theo dữ liệu từ Cục Dự trữ Liên bang, tổng nợ vay sinh viên đã vượt 1,5 nghìn tỷ USD vào năm 2021, khiến đây trở thành loại nợ tiêu dùng lớn thứ hai ở nước này, sau nợ thế chấp.
Mũ của một sinh viên có dòng chữ "Tôi nợ rất nhiều, xin hãy giúp đỡ" kèm mã QR trong lễ tốt nghiệp tại ĐH Northeastern vào 3/5/2019.
Chi phí học đại học tại Mỹ đã tăng đều đặn trong 30 năm qua. Cụ thể, học phí tại các trường cao đẳng công lập hệ 4 năm đã tăng từ 4.160 USD lên 10.740 USD và từ 19.360 USD lên 38.070 USD tại cơ sở tư nhân (đã điều chỉnh theo lạm phát).
Khi chi phí tăng lên, nhu cầu về các khoản vay dành cho sinh viên và các hình thức hỗ trợ tài chính khác cũng tăng theo. Ước tính, hơn một nửa số sinh viên Mỹ đã rời trường vì nợ nần.
Một vài số liệu về nợ vay sinh viên ở Mỹ, theo Tạp chí Forbes (cập nhật đến ngày 16/7/2023)
1,75 nghìn tỷ USD trong tổng nợ vay sinh viên (bao gồm các khoản vay liên bang và tư nhân)
Trung bình mỗi người vay nợ 28,950 USD
Khoảng 92% tổng số nợ sinh viên là các khoản vay sinh viên liên bang; số tiền còn lại là khoản vay sinh viên tư nhân
55% sinh viên từ các trường công lập 4 năm có khoản vay sinh viên
57% sinh viên từ các tổ chức giáo dục tư nhân 4 năm phải gánh nợ giáo dục
Thế lưỡng nan của người đi vay
Nhiều sinh viên Mỹ phải đối mặt với thách thức cân đối giữa việc trả nợ với các chi phí thiết yếu khác, dẫn đến lo ngại về sự ổn định tài chính và phúc lợi kinh tế lâu dài.
Đối với nhiều người, việc trả các khoản vay nợ dành cho sinh viên có thể là một nhiệm vụ khó khăn, đặc biệt nếu họ tham gia thị trường việc làm với mức lương tương đối thấp hoặc gặp phải những khó khăn tài chính bất ngờ.
Gánh nặng nợ vay sinh viên có thể trì hoãn hoặc thậm chí ngăn cản các cá nhân theo đuổi các cột mốc quan trọng trong cuộc đời, chẳng hạn như mua nhà, lập gia đình hoặc tiết kiệm để nghỉ hưu.
Ngoài ra, mức nợ sinh viên cao cũng có nguy cơ cản trở sự phát triển nguồn lực cá nhân, đặc biệt đối với những người có xuất phát điểm từ các cộng đồng bị thiệt thòi. Những người này có thể phải đối mặt với những rào cản mang tính hệ thống để vươn lên.
