Nguồn gốc và ý nghĩa ngày lễ Thất tịch

Ngày lễ Thất tịch, còn gọi Tết ngâu hay ngày ông Ngâu bà Ngâu, là ngày 7/7 âm lịch hàng năm, gắn liền với sự tích Ngưu Lang và Chức Nữ. Đây được coi là ngày lễ tình nhân của các nước phương Đông.

Thất tịch năm 2023 rơi vào thứ ba, tức ngày 22/8/2023 dương lịch.

Nguồn gốc ngày lễ Thất tịch

Theo tương truyền, Ngưu Lang là một anh chàng chăn trâu nghèo khó nhưng lại rất chăm chỉ, thiện lương nên đã dành được tình cảm của nàng tiên Chức Nữ - con gái út của Vương Mẫu Nương Nương. Nàng có nhiệm vụ chuyên dệt các đám mây ngũ sắc trên bầu trời.

Hai người nên duyên vợ chồng, trải qua những năm tháng hạnh phúc bên nhau và có được 2 người con, một trai một gái.

Nhưng vào một ngày, Chức Nữ phải trở về thiên đình theo lệnh của Ngọc Đế. Ngưu Lang đau khổ đuổi theo, nhưng bị chặn lại bởi con sông Thiên Hà, ranh giới giữa hai cõi phàm tiên. Thế nhưng Ngưu Lang không rời đi mà ở đó chờ đợi mãi.

Mùng 7/7 âm lịch hàng năm, Ngưu Lang và Chức Nữ gặp lại nhau sau 1 năm xa cách. (Ảnh minh họa: Pinterest)

Từ đó, bên cạnh sông Thiên Hà có thêm một vì sao, mọi người gọi đó là sao Ngưu Lang. Vương Mẫu vì cảm động trước tình cảm chân thành của Ngưu Lang nên đã đồng ý cho họ mỗi năm gặp nhau một lần vào ngày Thất tịch (7 /7 âm lịch).

Do vậy, ngày này trở thành ngày biểu tượng cho tình yêu đôi lứa ở một số quốc gia phương Đông.

Ý nghĩa ngày Thất tịch

Tại Trung Quốc, đây là một ngày lễ truyền thống để tưởng nhớ, ca tụng Chức Nữ và tình yêu của cô. Trong truyền thuyết, tại đất nước này, Chức Nữ là người đầu tiên phát hiện ra tơ tằm.

Người dân nơi đây cho rằng đây là một ngày để thể hiện sự tôn trọng và cảm kích trước thiên nhiên và những người phụ nữ giỏi giang.

Đối với phái đẹp, họ sẽ lên chùa để cầu duyên cũng như là mong ước rằng họ sẽ có được đôi tay mềm mại, khéo léo như Chức Nữ và mong cầu sẽ gặp được một người yêu thương, hy sinh vì mình hết lòng.

Các cô gái trẻ sẽ thi nhau làm ra những vật dụng thủ công, mỹ nghệ thể hiện được sự khéo léo, tinh tế của họ và mong sao cho có thể lấy được một người tận tâm, tận tình với mình như Ngưu Lang.

Tại Nhật Bản, vào ngày mùng 7/7 âm lịch hàng năm sẽ diễn ra sự kiện Tanabata. Người Nhật thường trang trí đường phố, mặc các trang phục theo thuyết ngũ hành, có nghĩa là 5 màu xanh lục, trắng, đen, vàng, hồng.

Người Nhật sẽ viết các lá thư chứa đựng tâm tư của mình và trang trí chúng bằng màu sắc sặc sỡ, những chiếc thư này sẽ được treo lên các cành trúc trước nhà để trang trí đồng thời là sự cầu mong cho mọi việc được thành công, suôn sẻ theo ý nguyện của người viết.

Tại Hàn Quốc, khoảng thời gian này là nút giao mùa, khép lại cái nắng chói chang và nóng bức thay vào đó mẹ thiên nhiên lại ban tặng những cơn mưa quý giá khiến cho vụ mùa nơi đây được phát triển mạnh hơn bao giờ hết.

Vì thế, người Hàn Quốc sẽ tắm vào trong lễ hội này để gột rửa hết những cái nắng oi bức và chuẩn bị tâm thế cho một vụ mùa đầy triển vọng.

Và đây cũng là những ngày trong năm cuối cùng mà con người của nơi đây được thưởng thức các món ăn được làm từ lúa mì. Những cơn mưa và gió lạnh của thời tiết giao mùa sẽ phá vỡ đi hương vị thơm ngon mà lúa mì mang lại.

Ngày lễ Thất tịch tại Việt Nam còn được biết đến là ngày “ông Ngâu, bà Ngâu”. Dân gian hay truyền tai nhau câu ca dao tục ngữ dành riêng cho ngày này: “Ông trời tháng 7 mưa ngâu, Con trời lấy chú chăn trâu cũng phiền”.

Vào ngày này, ngoài việc trời thường có mưa ngâu, dân gian còn lưu truyền thói quen ăn chè đậu đỏ. Nhiều quốc gia quan niệm, đậu đỏ là loại thực phẩm mang lại nhiều may mắn bởi màu đỏ tượng trưng cho sự tốt lành, vui vẻ, may mắn và hạnh phúc.

Ngoài ra, theo truyền thuyết, nếu người đang độc thân ăn đậu đỏ vào ngày lễ Thất tịch sẽ nhanh chóng tìm được ý trung nhân. Ngược lại, những người đã có đôi ăn đậu đỏ vào ngày này, tình yêu sẽ bền chặt, bên nhau cả đời.

Thế nên, vào ngày này, món chè đậu đỏ đặc biệt được người đang cô đơn, độc thân, thậm chí cả những cặp tình nhân lựa chọn làm món ăn ưa thích.

Minh Phương