Người tị nạn Ukraine sống trong thấp thỏm
Khi đến Anh gần 2 năm trước, Mila Panchenko nghĩ rằng hành trình 2 tháng của bà từ thành phố Mariupol của Ukraine đã kết thúc và bà có thể ổn định cuộc sống.
Bà Mila Panchenko là một người tị nạn đang sống tạm ở Hatfield, Anh. (Ảnh: Reuters)
Tuy nhiên, sau khi chuyển nhà 4 lần, người phụ nữ 55 tuổi được đưa vào nhóm vô gia cư và tương lai không biết ra sao. Giờ bà không có nơi nào để quay về. Tòa chung cư nơi bà sinh sống ở thành phố cảng thuộc Ukraine bị đánh bom, sau đó bị dỡ bỏ.
Trong căn phòng tại nơi ở tạm dành cho những người vô gia cư ở Hatfield, cách thủ đô London khoảng 29km về phía bắc, Panchenko cho biết bà đang phải sống dựa vào sự hỗ trợ của Anh.
Nguy cơ người Ukraine rơi vào cảnh vô gia cư cao gấp 4 lần các gia đình khác ở Anh, theo nghiên cứu do Hội Chữ thập đỏ thực hiện. Hơn 200.000 người Ukraine đang sống ở Vương quốc Anh lo lắng về cơ hội ổn định cuộc sống trong dài hạn.
Câu chuyện tương tự diễn ra trên khắp châu Âu, Mỹ và Canada, những nơi tiếp nhận nhiều người tị nạn rời khỏi Ukraine sau thời điểm 24/2/2022.
Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy có một sự đồng cảm sâu sắc đối với người Ukraine ở những khu vực này, nhưng khi cuộc xung đột chưa biết khi nào kết thúc, các chính phủ triển khai chương trình hỗ trợ ngắn hạn phải chi trả hóa đơn cao hơn dự tính, nên hiện nay đang tìm cách kiểm soát chi tiêu.
Cách đây mấy ngày, Chính phủ Anh giảm một nửa thời gian cho phép người mới đến tị nạn ở lại xuống còn 18 tháng, đồng thời dừng chương trình cho phép người Ukraine đoàn tụ với gia đình ở Anh, với lý do nước này đang đơn giản hóa quy trình.
Cắt giảm phúc lợi
Chính phủ Anh cũng cắt giảm ngân sách hỗ trợ người tị nạn phân bổ cho các hội đồng địa phương. Ireland và một số quốc gia Đông Âu đang cân nhắc hoặc đã thực hiện điều chỉnh tương tự.
Đầu tháng này, Ba Lan, nơi có khoảng 1 triệu người tị nạn Ukraine, gia hạn hỗ trợ phúc lợi cho họ, nhưng chỉ đến tháng 6, trong khi hướng dẫn của Liên minh châu Âu (EU) là các thành viên nên tiếp tục hỗ trợ cho đến tháng 3/2025. Ba Lan cho biết họ có thể giảm các khoản chi phí trong tương lai.
Chính phủ Anh triển khai chương trình hỗ trợ chi trả một lần mỗi năm cho những người Ukraine đến đây.
Từ ngày 1/1/2023, khoản hỗ trợ giảm xuống còn 5.900 bảng từ mức 10.500 bảng ban đầu. Chương trình tương tự dành cho người Afghanistan chi trả hơn 20.000 bảng Anh.
Triển vọng cũng không chắc chắn ở các nước châu Âu khác. Tại Đức, người đến từ Ukraine sẽ chỉ nhận được nhận phúc lợi giống như người tị nạn từ các nước khác chứ thay vì được ưu ái hơn.
Sau khi bị choáng ngợp bởi số lượng đơn đăng ký, Scotland đã tạm dừng chương trình siêu tài trợ dành cho người Ukraine từ năm 2022. Người phát ngôn của chính phủ Scotland cho biết, quốc gia này chi 40 triệu bảng trong giai đoạn 2024 - 2025 cho chương trình Tái định cư Ukraine, giảm từ mức 100 triệu bảng trong giai đoạn năm 2023 - 2024.
Không còn nhà để về
Volodymyr Holovachov, người đã trốn khỏi Ukraine trước khi thiết quân luật được ban bố, nói rằng tình trạng không chắc chắn là vấn đề bận tâm đối với các chủ sử dụng lao động và chủ nhà, vì họ muốn có sự đảm bảo về tình trạng pháp lý của người tị nạn.
Người đàn ông 31 tuổi đang làm việc trong lĩnh vực tiếp thị tại Anh.
“Không rõ trong tương lai gần chúng tôi có thể chứng minh ‘quyền làm việc’, ‘quyền thuê nhà’ của mình như thế nào trong khoảng thời gian cần thiết. Nếu không có điều đó, chúng tôi phải dựa vào lòng tốt của chủ nhà và chủ sử dụng lao động”, Holovachov nói.
Panchenko cũng cảm thấy như vậy. Các biện pháp tạm thời không giúp bà bớt lo lắng. Người phụ nữ từng là giám đốc một nhà máy và chính trị gia cấp địa phương cho rằng cuộc sống của bà sẽ khác nếu bà có một con đường để ổn định cuộc sống, được trả lương hưu, có quyền sống, làm việc và học tập vô thời hạn.
“Tôi rất lo lắng. Tôi chẳng còn gì để quay về. Tôi có thể phải xách vali rời khỏi nước Anh, nhưng tôi sẽ đi đâu?” bà nói.
