Người Mỹ tại Philippines lo sợ Tổng thống Duterte

Kế hoạch quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc của Tổng thống Duterte là đề tài tranh luận của cộng đồng người Mỹ tại Philippines - Ảnh: AP

Những lời lăng mạ của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte dành cho Tổng thống Obama và kế hoạch thiết lập quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc, quốc gia đối địch với Mỹ, là những chủ đề chính trong tranh luận của cộng đồng người Mỹ định cư xung quanh vịnh Subic ở Philippines, nơi trước đây từng là căn cứ hải quân của Mỹ.

Căn cứ hải quân tại vịnh Subic chính là minh chứng cho nhiều thập niên hợp tác quân sự chặt chẽ giữa Mỹ và Philippines. Nơi đây giờ đã là nhà của rất nhiều gia đình người Mỹ, đa phần là cựu chiến binh. Có khoảng 220.000 người Mỹ sống tại thành phố Olongapo ngay gần căn cứ. Hàng năm Philippines đón gần 650.000 lượt khách đến từ xứ sở cờ hoa theo số liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ.

Người Mỹ cư trú tại Olongapo nơi đã trở nên kích động hơn sau khi Tổng thống Rodrigo Duterte chọc giận chính quyền của Tổng thống Obama khi phản ứng lại những chỉ trích của Washington về cuộc chiến chống ma túy đẫm máu của ông.

Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Mỹ Ebb Hinchliffe trả lời báo chí rằng họ đang cảm thấy bất an về tương lai của chính họ tại đất nước Philippines cũng như về quan hệ kinh tế giữa hai quốc gia.

Ông nói: “Mỗi lần ông Duterte mở miệng ra và nói điều gì đó tiêu cực về nước Mỹ, cá nhân tôi cảm thấy bị tổn thương… Xét theo quan điểm thương mại, điều đó không có lợi ích gì”.

Ông dẫn sự việc ba phái đoàn thương mại đại diện cho ba lĩnh vực dịch vụ tài chính, sản xuất và công nghệ của Mỹ đã hủy chuyến đi đến Philippines làm minh chứng cho ảnh hưởng của lập trường chống Mỹ của Tổng thống Duterte đối với thương mại song phương trong vài tuần vừa qua. Ngoài sự kiện trên, còn có ít nhất hai công ty đã bỏ Philippines và chuyển sang làm ăn tại Việt Nam “vì quan điểm chống Mỹ của tổng thống” nước này.

Cư dân Mỹ tại thành phố Olongapo e ngại một ngày nào đó, Tổng thống Duterte thậm chí có thể quyết định trục xuất họ khỏi nước này bởi vì họ là người Mỹ.

Cựu trung sĩ hải quân Jack Walker sống tại đây được năm năm cho biết: “Điều đáng sợ nhất là một hôm nào đấy, ông ta thức dậy và ra lệnh “những ai đến từ Mỹ, hãy biến khỏi đây” và chúng tôi phải bỏ lại những người thân yêu”.

Tuy nhiên, ông Rolen Paulino, thị trưởng thành phố Olongapo vẫn đặt niềm tin vào chính sách đối ngoại mới của Tổng thống Duterte.

Thị trưởng trấn an: “Nếu ngài tổng thống muốn mời gọi Nga và Trung Quốc… tôi sẽ dạy cho người dân biết tiếng Nga và tiếng Hoa bởi vì chúng tôi phải thích nghi với điều đó”.

Tổng thống Duterte đã truyền tải đi thông điệp mong muốn chấm dứt hợp tác quân sự với Mỹ và khẳng định nước này vẫn có thể hoạt động mà không cần đến viện trợ của Mỹ. Sau Pakistan và Afghanistan, Philippines là quốc gia nhận nguồn viện trợ quân sự từ Mỹ lớn thứ ba tại châu Á.

Đỗ Duy