Ngoại trưởng Iran thăm Ấn Độ, 'ngổn ngang' hồ sơ về kết nối

Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian. (Nguồn: Reuters)

Kênh tin tức Wion của Ấn Độ cho hay, đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian tới Ấn Độ kể từ khi lên nắm quyền vào năm ngoái. Ông dự kiến đến New Delhi vào đầu năm nay, song buộc phải hoãn chuyến thăm khi người đồng cấp Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar mắc Covid-19.

Chabahar vẫn là trọng tâm chính của việc tham gia khi Ấn Độ đang phát triển giai đoạn 1 của cảng Shahid Beheshti tại Chabahar. Sau khi bắt đầu hoạt động tại cảng Chabahar vào tháng 12/2018, cảng đã xếp dỡ hơn 8.200 TEU và 1,28 triệu tấn hàng rời.

Ấn Độ và Iran ký bản ghi nhớ về phát triển cảng Chabahar vào tháng 5/2016, theo đó Ấn Độ sẽ trang bị và vận hành hai cầu cảng trong giai đoạn 1 với vốn đầu tư là 85,21 triệu USD và chi phí 22,95 triệu USD mỗi năm trong thời gian thuê là 10 năm.

Sau đó, Ấn Độ, Iran và Afghanistan ký thỏa thuận ba bên phát triển hệ thống vận tải và quá cảnh tại cảng Chabahar, trong đó tổng vốn đầu tư của Ấn Độ là khoảng 500 triệu USD.

Cảng Chabahar có ý nghĩa chiến lược đối với Ấn Độ. Thông qua cảng Chabahar, Ấn Ðộ củng cố chỗ đứng ở Iran, tiếp cận được với Afghanistan, Nga và các nước Trung Á, đồng thời chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực, nhất là cảng Gwadar do Bắc Kinh phát triển ở Pakistan.

Tuy nhiên, hồi tháng 4 năm ngoái, Ngoại trưởng Iran bấy giờ là ông Javad Zarif đưa ra tuyên bố bất ngờ rằng, cảng Chabahar không phải để chống Trung Quốc hay đối trọng với cảng Gwadar của Pakistan.

Chuyến tàu chở hàng viện trợ của Ấn Độ tới Afghanistan cập cảng Shahid Beheshti ở Đông Nam Iran.

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Iran tới New Delhi diễn ra trong bối cảnh quan hệ Ấn Độ và Afghtanistan có tiến triển mới. Một nhóm quan chức Bộ Ngoại giao Ấn Độ do Vụ trưởng Vụ PAI (Pakistan, Afghtanistan và Iran) đang có mặt tại thủ đô Kabul của Afghanistan để đàm phán với các thành viên cấp cao của Taliban.

Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa quan chức chính phủ Ấn Độ và chính quyền Taliban kể từ khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan vào tháng 8/2021. Theo NDTV, Ấn Độ đã viện trợ khoảng 20.000 tấn lúa mì, 13 tấn thuốc men, 500.000 liều vaccine Covid-19 và quần áo mùa đông cho Afghanistan.

Tháng trước, hai Ngoại trưởng Ấn Độ và Iran đã có cuộc điện đàm, trong đó ông Jaishankar mời người đồng cấp Amir-Abdollahian thăm New Delhi. Trong cuộc trò chuyện, hai Bộ trưởng đã thảo luận về tình hình ở Afghanistan, Yemen và Ukraine.

Trong khi đó, theo hãng thông tấn Tasnim, phát biểu tại một sự kiện ở Slovakia vào ngày 3/6, Ngoại trưởng Ấn Độ đã chỉ trích phương Tây và Mỹ về các biện pháp trừng phạt đối với việc nhập khẩu dầu của Iran và không cho phép các nước như Iran và Venezuela tham gia thị trường quốc tế.

Ấn Độ đã nhiều lần bảo vệ nhập khẩu dầu của mình từ Nga, Iran và Venezuela và dẫn chứng là việc tăng nhập khẩu dầu trong năm nay. Ngoại trưởng Jaishankar xác nhận rằng nhập khẩu dầu của Ấn Độ đã tăng ít nhất 9 lần trong giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2022.

Vinh Hà