Nghệ An chủ động ứng phó với mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất

Nơm nớp lo sạt lở núi

Trở lại huyện vùng cao biên giới Kỳ Sơn sau gần một năm (tháng 10.2022), lúc đó địa bàn xảy ra trận lũ ống, lũ quét lịch sử tại xã Tà Cạ, trên các tuyến đường huyết mạch từ thị trấn Mường Xén đi Tà Cạ, Mường Típ, Mường Ải; Hữu Lập, Bảo Thắng, Bảo Nam, Mường Xén đi xã Tây Sơn… vẫn xuất hiện hàng chục điểm có nguy cơ sạt lở cao.

Nhiều hộ gia đình ở huyện Kỳ Sơn lo lắng khi sống ngay cạnh điểm sạt lở. Ảnh: Q. An

Đang cùng với các lực lượng gấp rút chặt tre, nứa và đóng bao cát để gia cố điểm sạt lở bờ sông Nậm Nơn, chị Vi Dần ở bản Yên Hòa (xã Mỹ Lý) chia sẻ: sau nhiều ngày nắng hạn, mấy hôm nay trên địa bàn Mỹ Lý liên tục có mưa. Tuy lượng mưa không lớn, song khiến đất ngấm nước, giảm độ kết dích, nước sông không ngừng dâng cao gây sạt lở. “Trước nhà ông Lữ Văn Bông, đêm 5.8 đã xuất hiện điểm sạt lở, đất liên tục đổ ập xuống lòng sông. Đến sáng hôm sau, vị trí đất đổ sập đã gần sát đến chân nhà sàn của gia đình ông”, chị Dần cho biết.

Chủ tịch UBND xã Lương Văn Bảy thông tin thêm: ngoài điểm sạt lở ở bản Yên Hòa, những ngày qua, một số bản trên địa bàn xã Mỹ Lý (Xốp Dương, Cha Nga) cũng đang tạm thời bị chia cắt vì trời mưa nhiều ngày, đường lầy lội, trơn trượt không thể đi lại.

Mấy ngày nay, trên địa bàn huyện Kỳ Sơn liên tiếp xuất hiện các cơn mưa, nên không chỉ xã Mỹ Lý bị ảnh hưởng. Chính quyền nhiều xã, bản khác cũng đang căng mình theo dõi diễn biến mưa, sạt lở để kịp thời có phương án đối phó… Trò chuyện với chúng tôi, bà Moong Mẹ Hưng ở bản Xốp Phe (xã Mường Típ) thở dài: mấy hôm nay mưa to quá, đêm đến không ai dám ngủ vì sợ sạt lở, nhiều người phải đi ở nhờ nhà hàng xóm.

Theo chia sẻ của Chủ tịch UBND xã Hạ Nỏ Thái, tuyến tỉnh lộ 543D từ thị trấn Mường Xén đi Mường Típ, Mường Ải, khoảng vài chục mét lại xuất hiện khối đất đá lớn đổ xuống. Là tuyến đường độc đạo vào địa phương, Tỉnh lộ 543D bị sạt lở nghiêm trọng nên bà con đi lại rất khó khăn, nguy hiểm, đặc biệt có 50 hộ nguy cơ cao nhất khi sống cạnh các điểm sạt lở...

Cũng như Kỳ Sơn, dấu tích của vụ sạt lở núi xảy ra thời điểm đầu tháng 10.2022 trên địa bàn huyện Tân Kỳ vẫn còn đó. Chỉ tay về phía quả đồi dựng đứng với những vệt sạt lở kéo dài, Chủ cơ sở kinh doanh Hoàng Lan ở Khối 1 (thị trấn Tân Kỳ) lo lắng: mùa mưa năm trước, khu vực này xảy ra sạt lở núi, đất, đá lăn từ trên núi xuống xuyên qua cả vách nhà. “Hiện nay mới đầu mùa mưa, nhưng cũng đã xuất hiện tình trạng sạt lở nhỏ, đất, đá rơi áp sát căn nhà. Những đêm mưa gió không ai ngủ được… Chúng tôi mong muốn các ngành chức năng sớm có giải pháp xử lý sạt lở núi, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản cho người dân”, Chủ cơ sở kinh doanh Hoàng Lan bày tỏ.

Theo lãnh đạo Phòng NN - PTNT huyện Tân Kỳ, trên địa bàn huyện đang có 5 điểm sạt lở núi lớn nhỏ. Trong đó, có 4 điểm nguy cơ sạt lở núi ở thị trấn Tân Kỳ và các xã: Kỳ Tân, Tân Hợp, Tân Long… Đối với các điểm sạt lở cũ trên địa bàn, huyện chỉ tạm thời dùng máy móc để san, gạt các điểm sạt lở. Về lâu dài, cần làm các bậc taluy, kè rọ đá để chống sạt lở núi, bảo đảm an toàn cho Nhân dân.

Còn với huyện Tương Dương, tình trạng sạt lở đất đá vào nhà dân và nguy cơ sạt lở núi khi có mưa to cũng khiến chính quyền địa phương lo ngại... “Toàn bản Vẽ (xã Yên Na) có khoảng 40 hộ nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao. Trong những trận mưa to vừa qua, gia đình anh Lương Văn Giáp và bà Vi Thị Tuyết đã bị khối đá lớn rơi từ đỉnh núi xuống, làm hư hỏng tường nhà và cửa sổ”, Trưởng bản Lương Văn Đông cho biết.

Khắc phục nhanh các tuyến giao thông bị sạt lở

Theo báo cáo của Văn phòng thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn (PCTT - TKCN) và Phòng thủ dân sự (PTDS) tỉnh Nghệ An, trong những ngày đầu tháng 8 vừa qua, tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh đã xảy ra mưa lớn, lượng mưa đo được tại các khu vực miền núi, như: Kỳ Sơn (122mm), Tương Dương (90mm); Quỳ Châu (98mm); Quỳ Hợp (88mm)... Đồng thời, lượng nước từ bên Lào về lớn nên đã gây ra hiện tượng sụt lún, sạt lở đất, sạt lở giao thông, thiệt hại nhà cửa, tài sản của người dân và công trình cơ sở hạ tầng…

Để chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại do mưa lớn và nguy cơ xảy ra ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy PCTT - TKCN và PTDS tỉnh đề nghị Ban Chỉ huy PCTT - TKCN các huyện, thành phố, thị xã và các cơ quan, đơn vị liên quan huy động lực lượng, phương tiện khẩn trương hỗ trợ người dân khắc phục thiệt hại nhà ở, sản xuất nông nghiệp; khắc phục nhanh các tuyến giao thông bị sạt lở; theo dõi chặt chẽ các bản tin cảnh báo, dự báo, thông tin kịp thời cho các cấp chính quyền và người dân chủ động phòng tránh, giảm thiểu thiệt hại.

Bên cạnh đó, cần kiểm tra, rà soát các khu dân cư ven sông, suối, khu vực thấp trũng để chủ động tổ chức di dời, sơ tán người dân khu vực có nguy cơ cao xảy ra ngập lụt sâu, lũ quét, sạt lở đất… Đồng thời, tổ chức lực lượng kiểm soát, hướng dẫn giao thông, cắm biển cảnh báo, nhất là qua các ngầm, tràn, khu vực ngập sâu, nước chảy xiết; chủ động bố trí lực lượng, vật tư, phương tiện để khắc phục sự cố, bảo đảm giao thông thông suốt trên các trục giao thông chính.

Mặt khác, Ban Chỉ huy PCTT - TKCN và PTDS tỉnh đề nghị Ban Chỉ huy PCTT - TKCN các huyện, thành phố, thị xã và các cơ quan, đơn vị liên quan chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp với cơ quan thông tin truyền thông, đặc biệt là hệ thống thông tin cơ sở tăng cường tuyên truyền, phổ biến hướng dẫn kỹ năng ứng phó mưa lớn, lũ, lũ quét, sạt lở đất và ngập úng cục bộ để người dân biết, chủ động phòng, tránh, giảm thiểu thiệt hại… “Tổ chức trực ban nghiêm túc, thường xuyên tổng hợp, báo cáo tình hình diễn biến thiên tai, thiệt hại về Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy PCTT - TKCN và PTDS tỉnh”, Công văn 118 nêu rõ.

Diệp Anh