Ngăn ngừa tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em

Nhiều trường mầm non, tiểu học có đông học sinh mang thể trạng thừa cân, béo phì. Qua khảo sát, tất cả các trường mầm non, tiểu học, THCS trên địa bàn TP Bắc Giang và một số trường khu vực các thị trấn Thắng (Hiệp Hòa), Bích Động, Nếnh (Việt Yên), Vôi, Kép (Lạng Giang), Nham Biền (Yên Dũng) đều có học sinh thừa cân. Riêng bậc mầm non, tiểu học, TP Bắc Giang có hơn 2 nghìn trẻ béo phì; huyện Hiệp Hòa có gần 200 học sinh béo phì ở bậc học mầm non. Nhiều giáo viên cho biết, do thể lực to lớn, các em ít tham gia vận động, thậm chí ở các bậc học cao hơn, học sinh béo phì còn tự ti về ngoại hình, ngại giao tiếp, vui chơi cùng các bạn.

Tăng cường vận động giúp giảm nguy cơ béo phì. Ảnh: Học sinh Trường Tiểu học Tân Mỹ (TP Bắc Giang) vui chơi trong giờ giải lao.

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Văn Sang, Trưởng khoa Nội nhi tổng hợp (Bệnh viện Sản - Nhi Bắc Giang) cho biết: Trẻ bị thừa cân béo phì là do dinh dưỡng bất hợp lý và ít hoạt động thể lực. Nhất là khi các hoạt động tiêu hao năng lượng bị hạn chế do trẻ chỉ tập trung chơi game, xem ti ti, máy tính, đọc truyện tranh quá nhiều. Chỉ có khoảng 10% trong số trẻ béo phì có nguyên nhân từ bệnh khác như nội tiết, di truyền, thần kinh.

Nguyên nhân do khẩu phần ăn vượt quá năng lượng tiêu hao, phần dư thừa được chuyển thành mỡ tích lũy trong cơ thể. Chế độ ăn giàu chất béo, năng lượng cao có liên quan chặt chẽ với việc gia tăng tỷ lệ thừa cân béo phì. Những trẻ có bố mẹ bị thừa cân béo phì, cân nặng sơ sinh quá cao đều có nguy cơ thừa cân béo phì khi lớn lên. Trẻ em béo thường háu ăn, ăn nhanh, hay ăn vặt, thích ăn ngọt, thức ăn nhanh (fast food) làm tăng đường huyết và insulin máu, dẫn đến hạ đường huyết, phản ứng tăng mức độ thèm ăn.

Với trẻ thừa cân, các gia đình nên cho con ăn theo thực đơn của bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng. Cha mẹ cần kiểm soát thời gian xem ti vi và sử dụng điện thoại thông minh của trẻ. Hướng con tham gia vận động thể chất như: Nhảy dây, đá bóng, cầu lông, bơi lội, đi bộ, leo cầu thang, khuyến khích trẻ làm các việc nhà vừa sức.

Theo các bác sĩ, béo phì không chỉ ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt, thẩm mỹ mà còn dẫn đến nguy cơ như mắc các bệnh lý về tim mạch, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ, xơ gan, cơ xương khớp, vô sinh.

Gần đây, một số cơ sở y tế tiếp nhận bệnh nhi vào cấp cứu trong tình trạng hạ huyết áp, rối loạn nhịp tim, men gan tăng cao bất thường do trước đó sử dụng một số thực phẩm hỗ trợ giảm cân. Nhiều người đã tùy tiện cho trẻ nhỏ sử dụng sản phẩm giảm cân không theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Việc sử dụng thuốc giảm cân không theo chỉ định của bác sĩ dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn như chán ăn, suy nhược cơ thể, tiêu chảy kéo dài. Điều chỉnh chế độ ăn uống là cần thiết giúp trẻ em phát triển thể lực tốt hơn, phòng tránh các bệnh mạn tính. Khi trẻ có dấu hiệu thừa cân, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng có thể mắc phải. Nếu không được can thiệp kịp thời, trẻ thừa cân sẽ nhanh chóng trở thành béo phì.

Bác sĩ Lê Tiến Cương, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh khuyến cáo, cha mẹ điều chỉnh chế độ ăn uống kết hợp các hoạt động thể lực là cách điều trị béo phì tốt nhất cho con. Các gia đình nên cho con ăn theo thực đơn của bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng, trong đó nên ăn thịt nạc, cá, thịt gia cầm bỏ da, tôm, đậu phụ, uống đủ nước, uống sữa không đường, hạn chế ăn vặt, giảm ăn về chiều và tối.

Bên cạnh đó, cha mẹ cần kiểm soát thời gian xem ti vi và sử dụng điện thoại thông minh của trẻ. Cần hướng con em tham gia vận động thể chất như: Nhảy dây, đá bóng, cầu lông, bơi lội, đi bộ, leo cầu thang, khuyến khích trẻ làm các việc vừa sức như dọn dẹp, lau chùi nhà cửa. Nhà trường cần duy trì kiểm tra sức khỏe, đo chiều cao, cân nặng cho học sinh, căn cứ vào biểu đồ tăng trưởng để phối hợp với gia đình có chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý.

Minh Thu