Nga phô diễn sức mạnh 'Radar bay' A-50U ở chiến trường Ukraine

A-50U là một phiên bản hiện đại hóa của máy bay trinh sát A-50, được phát triển từ thời Liên Xô. Phiên bản mới này có thể phát hiện và theo dõi nhiều mục tiêu hiệu quả hơn. Ngoài ra, máy bay nhận được động cơ tiết kiệm nhiên liệu, cho phép chúng hoạt động trên không lâu hơn.

Máy bay A-50U, còn được gọi là “radar bay”, có thể chỉ huy trên không đối với máy bay tiêm kích, ném bom và cường kích khác nhau. Với hỗ trợ của các thiết bị đặc biệt, A-50U có khả năng phát hiện và xác định các mục tiêu trên không, trên biển và trên mặt đất từ khoảng cách xa, truyền thông tin đến các sở chỉ huy và chỉ đạo máy bay tấn công vào các đối tượng được tìm thấy.

Máy bay A-50U có thể bay trên không hơn 9 giờ mà không cần tiếp nhiên liệu, đồng thời người Nga đã trang bị cho A-50U radar Shmel II cải tiến để thay thế loại Shmel đã lỗi thời của Liên Xô, giúp nó có khả năng phát hiện các vụ phóng tên lửa ở khoảng cách hơn 1 nghìn km và theo dõi máy bay chiến đấu ở phạm vi lớn hơn tới 33% so với phiên bản cơ bản.

Mắt thần trên không này có thể theo dõi tới 300 vật thể bay và cung cấp mục tiêu cho tối đa 40 máy bay chiến đấu đi cùng, biến nó trở thành “Trạm điều phối binh lực trên không” cực kỳ hiệu quả.

Về đặc điểm chung, các máy bay dòng A-50 có chiều dài 49,59m, sải cánh rộng 50,5m và chiều cao là 14,76m. Phi hành đoàn 15 người, trọng lượng cất cánh tối đa đạt trên 170 tấn. Với trang bị 4 động cơ phản lực Soloviev D-30KP, các máy bay dòng A-50 có thể đạt tốc độ lên tới 900 km/h, phạm vi bay đạt 7.500 km, và trần bay đạt 12 km.

Hiện nay, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga bắt đầu tăng cường sử dụng A-50U Mainstay để hỗ trợ không chỉ cho các đơn vị máy bay chiến đấu mà còn cho các hệ thống phòng không trên mặt đất. Ứng dụng loại máy bay này cho các hoạt động chỉ huy, điều phối tác chiến trên không và trên mặt đất là tổng hợp của nhiều loại hoạt động phức tạp. Vì vậy, cuộc xung đột ở Ukraine mang lại cho người Nga một thực tiễn chiến đấu quý giá và kinh nghiệm vô cùng quan trọng.

Thực tiễn xung đột Nga-Ukraine đã cho thấy, khả năng phòng không chỉ thực sự đạt hiệu quả cao nếu toàn bộ các chiến đấu cơ và hệ thống phòng không được điều phối bởi một hệ thống chỉ huy tích hợp và đó là điều mà A-50U có thể làm được.

Chuyên gia Mark Episkopos tại Trung tâm Lợi ích Quốc gia Mỹ gọi phiên bản hiện đại hóa của máy bay trinh sát A-50U của Nga là một trong những vũ khí bí mật chính mang lại thành công cho quốc phòng và tình báo Nga. Theo nhận định của chuyên gia, bản cập nhật chính của máy bay A-50U là nhằm cải tiến hoạt động của tổ hợp kỹ thuật vô tuyến Shmel-M. Ngoài ra, các đặc tính bay và chiến đấu của A-50U cũng được cải thiện cao hơn.

Lợi thế độc nhất mà phi đội máy bay A-50U của Nga có được so với NATO trong tương lai gần là họ có kinh nghiệm đặc biệt khi hoạt động trong khu vực chiến đấu thực tiễn cường độ cao, điều mà chưa có nhà khai thác máy bay AWACS nào trên thế giới có được trong hơn hai thập kỷ qua.

Những kinh nghiệm thu lượm được trong Chiến dịch quân sự đặc biệt được kỳ vọng sẽ cải thiện đáng kể khả năng của A-50U trong việc thực hiện một loạt các nhiệm vụ có độ phức tạp cao, nâng cao khả năng kiểm soát không phận của VKS, biến VKS trở thành lực lượng mạnh nhất, hiệu quả nhất trên thế giới.

Lý Thùy