Nga - Mỹ trao đổi tù nhân: Điểm sáng hiếm hoi trong bức tranh căng thẳng hai bên

Phát biểu trước truyền thông (8/12) sau khi xác nhận thông tin trao đổi tù nhân với Nga, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói: “Đây là một ngày mà chúng tôi đã mong đợi từ lâu. Chúng tôi không ngừng nỗ lực thúc đẩy việc trả tự do cho cô ấy. Đã có những cuộc đàm phán khó khăn và căng thẳng. Tôi muốn cảm ơn tất cả những nhân viên chăm chỉ trong chính quyền của mình, những người đã làm việc không mệt mỏi để đảm bảo việc trả tự do cho Griner. Tôi cũng muốn cảm ơn Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã tạo điều kiện cho việc trao trả”.

Mỹ thả tự do cho công dân Nga Viktor Bout, đổi lại Nga cũng phóng thích ngôi sao bóng rổ nữ Mỹ Brittney Griner. Ảnh: Reuters

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Nga cũng xác nhận thông tin này, đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục nỗ lực để giành lại sự tự do cho các công dân khác của Nga đang bị Mỹ giam giữ. Trước đó, Viktor Bout đã bị Mỹ kết án 25 năm tù, với cáo buộc cung cấp vũ khí cho lực lượng nổi dậy ở một số điểm nóng hàng đầu thế giới. Bout phủ nhận cáo buộc này, tuy vậy, ông vẫn phải chấp hành án tù ở Marion, Illinois. Còn Brittney Griner bị bắt hồi tháng 2 tại sân bay Sheremetyevo của Nga sau khi giới chức nước sở tại tìm thấy thuốc lá điện tử có chứa dầu cần sa, một loại dầu bất hợp pháp ở Nga, trong hành lý của cô. Cô bị kết án 9 năm tù vào tháng 8/2022. Các tù nhân Viktor Bout và Brittney Griner đã được ân xá, đồng nghĩa việc họ sẽ không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ pháp lý tại quốc gia của mình.

Cuộc trao đổi tù nhân lần này giữa Mỹ và Nga cũng là kết quả của các cuộc đàm phán kín giữa hai bên diễn ra từ tháng 7 vừa qua. Mặc dù không thể đạt được mục đích ban đầu là đưa cả cựu lính thủy đánh bộ Paul Whelan – người bị Nga kết án tội gián điệp vào đợt trao đổi tù nhân lần này, song Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định nước này sẽ tiếp tục nỗ lực đàm phán với Nga.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói: “Chúng tôi sẽ không bao giờ từ bỏ cho đến khi Paul cũng như mọi công dân Mỹ khác bị bắt làm con tin hoặc bị giam giữ trái phép ở nước ngoài được trả tự do và trở về nhà, đoàn tụ với gia đình”.

Cuộc trao đổi tù nhân giữa Nga và Mỹ diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai bên đang ở tình trạng “cơm không lành, canh chẳng ngọt”, đặc biệt là từ sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine (2/2022). Mỹ cùng các nước phương Tây tiến hành nhiều đợt cấm vận nhằm vào Nga, trong khi Nga chỉ trích Mỹ và đồng minh tiến hành “cuộc chiến ủy nhiệm” tại Ukraine.

Mới đây, Nga và Mỹ cũng bế tắc trong việc thảo luận Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) khi Nga khẳng định sẽ chỉ tham gia thảo luận chừng nào Mỹ dừng việc trang bị vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, việc hai bên đạt được sự nhượng bộ trong việc trao trả tù nhân là tín hiệu đáng mừng và đây có thể là mào đầu cho các nhượng bộ lớn hơn nhằm tiến tới chấm dứt cuộc xung đột tại Ukraine./.

Hạnh Phúc/VOV1 Tổng hợp