Nga 'dạy' Mỹ cách chơi với người Kurd

Dầu mỏ mở đường

Trong khi tỏ rõ sự cứng rắn đối với liên minh giữa người Kurd ở Syria với các nhóm đối lập, Nga lại ra mặt là đối tác đáng tin cậy bậc nhất của người Kurd ở Iraq.

Theo hãng tin Reuters, Nga là cường quốc duy nhất không kêu gọi người Kurd tại Iraq hủy bỏ cuộc trưng cầu ý dân đòi độc lập dự kiến diễn ra vào tuần tới. Không những thế, Nga nhanh chóng trở thành “nhà tài trợ” hàng đầu cho ngành công nghiệp dầu mỏ và khí đốt của vùng lãnh thổ mà cộng đồng này kiểm soát, với các thỏa thuận quy mô nâng tổng giá trị đầu tư của Nga trong khu vực lên gần 4 tỷ USD trong vòng chưa đầy 1 năm .

CEO của Rosneft Igor Sechin (phải) ký thỏa thuận hợp tác với Bộ trưởng Tài nguyên của chính quyền tự trị người Kurd tại Iraq Asti Hawrami tại Saint Petersburg hôm 2/6/2017

Mỹ, các nước châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đều đã phản đối kế hoạch tổ chức trưng cầu ý dân đòi độc lập vào ngày 25/9 tới của người Kurd, sự kiện mà người Kurd coi là đỉnh điểm của cuộc đấu tranh kéo trài nhiều thập kỷ nhằm xây dựng một nhà nước cho riêng mình, song lại bị Baghdad xem là vi hiến.

Nhà Trắng đã ra một tuyên bố gọi cuộc bỏ phiếu dự kiến diễn ra cuối tháng này là hành động “khiêu khích và gây bất ổn”, lưu ý rằng cuộc trưng cầu ý dân này sẽ diễn ra không chỉ ở trong khu tự trị người Kurd mà còn ở cả vùng lãnh thổ đang tranh chấp.

Trong khi đó, Moscow hoàn toàn im lặng và chỉ vài ngày trước thời điểm diễn ra cuộc trưng cầu ý dân theo dự kiến, tập đoàn dầu khí quốc gia Nga Rosneft đã công bố khoản đầu tư mới nhất, nhằm giúp người Kurd ở Iraq phát triển ngành công nghiệp khí đốt tự nhiên để phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong nước và sau đó là xuất khẩu.

Tổng giá trị của thỏa thuận chưa được công bố chính thức, song theo các nguồn thạo tin, con số này có thể lên tới hơn 1 tỷ USD. Đây là dự án lớn thứ 3 của Rosneft tại khu vực của người Kurd tính từ tháng 2 vừa qua, đưa Moscow từ vị thế ít ảnh hưởng trong khu vực trở thành nhà đầu tư số một.

Người phát ngôn của tập đoàn Rosneft Mikhail Leontev cho biết khoản đầu tư trị giá hơn 1 tỷ USD mà Nga dành cho các dự án cơ sở hạ tầng khai thác khí đốt của người Kurd sẽ giúp khu vực này trở thành nhà xuất khẩu khí đốt hàng đầu cho Thổ Nhĩ Kỳ và châu Âu trong tương lai.

Người Kurd tại Iraq tuyên bố tiến hành trưng cầu dân ý về độc lập vào ngày 25/9 tới

Ông Leontev khẳng định: “Việc (người Kurd) tổ chức trưng cầu ý dân sẽ không ảnh hưởng tới chúng tôi. Công việc của chúng tôi được tiến hành tại khu tự trị đã được luật pháp công nhận. Khu vực này do người Kurd ở Iraq quản lý, và người dân của họ sinh sống tại đây. Đó là lý do tôi nghĩ rằng dự án của chúng tôi không phải là một cuộc phiêu lưu mạo hiểm”.

Reuters dẫn các nguồn thạo tin trong ngành công nghiệp dầu mỏ và khí đốt cho biết, kể từ khi thâm nhập vào khu vực này từ tháng 12/2016, các khoản đầu tư của Rosneft cho tới nay đã lên tới xấp xỉ 4 tỷ USD, cao hơn hẳn số tiền 2 tỷ USD mà các doanh nghiệp quốc tế đặt cọc cho việc xuất khẩu dầu của người Kurd và khoản đầu tư trị giá 1,5 tỷ USD từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Hành động của Nga cũng đánh dấu một bước ngoặt lớn trong các mối quan tâm của người Kurd tại Iraq, vốn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Washington từ 1991 khi Mỹ đề xuất bảo trợ cộng đồng này trước các hành động của Iraq thời Tổng thống Saddam Hussein.

Một nguồn tin cấp cao tại Erbil, thủ phủ khu tự trị người Kurd, nói: “Moscow đã nhanh chóng lấp vào chỗ trống mà Mỹ bỏ lại khi họ rút dần quân khỏi Iraq”.