Nếu bạn ấy là con

Nghe cậu con trai mười lăm tuổi hỏi vẻ không hài lòng, cô Xoan vừa lau chùi cái tủ kính đựng thuốc lá, vừa quay ra lườm con:

- Nó mua thì mẹ bán, sao giăng gì?

- Mẹ biết bạn ấy học cùng con, mẹ biết bạn ấy chưa đủ tuổi mua thuốc lá mà - Long cằn nhằn.

- Ơ, cái thằng này, nhà bán hàng mà mày kén khách mua thì lấy gì mà ăn. Chắc nó mua hộ cho bố nó chứ chúng mày ranh con sao dám hút?

Cô Xoan mắng con rồi đóng tủ thuốc lại, quay sang định sai Long đi nấu cơm trưa thì thấy nó cứ đứng thần người nhìn mẹ chăm chăm mà mắt lại rơm rớm muốn khóc. Cô liền kéo con ngồi xuống ghế, dịu giọng:

- Ừ thì... Nhưng nhà mình bán hàng, có khách mua là quý. Nếu mình cứ kén chọn khách thì bán hàng cho ai? Thời buổi dịch bệnh, cái gì cũng chậm, cũng ế, cũng khó khăn con ạ!

Long im lặng một hồi rồi nhẹ nhàng lên tiếng:

- Con cũng biết là như vậy. Nhưng nhà mình bán thuốc lá mẹ ạ! Mẹ biết rõ thuốc lá có hại cho sức khỏe mà. Ngay trên những bao thuốc người ta cũng khuyến cáo mọi người không nên hút đấy thôi.

Thấy mẹ chú ý lắng nghe, Long liền kể mẹ nghe những gì mình thấy trong cuộc sống, mình được học trong nhà trường. Cậu bé nói với mẹ về những tác hại do thuốc lá gây ra cho sức khỏe. Khi hút thuốc lá hoặc sống chung với người hút thuốc, khói thuốc hít qua phổi ngấm vào máu, tích lũy lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh tim mạch, viêm nhiễm đường hô hấp làm tổn thương trong lòng mạch máu. Vì vậy, người hút thuốc lá dễ bị các bệnh như rụng tóc, bệnh phổi, tim mạch, ung thư...

Rồi cậu bé còn nói:

- Ngoài ra, hút thuốc lá còn gây vô sinh ở nam giới, tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú đối với phụ nữ; dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng đối với trẻ em nữa đấy mẹ ạ!

Cô Xoan càng nghe con nói càng thấy rằng con mình đã lớn, đã biết suy nghĩ rồi, nhưng cô vẫn cố phân trần:

- Con hiểu chuyện thế là tốt rồi. Con không hút thuốc lá là được. Còn những người khác mình cấm họ làm sao? Mà nhà mình bán thuốc lá, khuyên người ta hút ít hay cai thuốc lá họ không những cười vào mặt mà còn mắng cho ấy chứ!

Long ôm lấy mẹ:

- Con biết cái khó của mẹ, nên con chỉ xin mẹ đừng bán thuốc lá cho các bạn chưa đủ tuổi như con.

- Nhưng... mẹ nói thật nhé! Khách mua hàng nhà mình đa số là những cậu bé ấy. Mình không bán thì mình sẽ mất khách mà mình không bán thì người khác họ cũng bán con ạ!

Cô Xoan thủ thỉ với con, cô hy vọng là con cô hiểu cho cô mà không còn lo lắng, khó chịu với việc buôn bán của mẹ. Ai dè, Long lại bảo:

- Mẹ ơi, theo quy định, đại lý bán buôn, bán lẻ thuốc lá phải có giấy phép bán thuốc lá và còn bị phạt tiền nếu không treo biển thông báo không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi đấy mẹ ạ.

Đến nước này thì cô Xoan nổi cáu lên:

- Mẹ biết rồi, mẹ biết hết. Nhưng làm như thế thì khách chạy hết còn đâu mà buôn với bán. Thôi, con chỉ cần lo học cho tốt, đừng có can thiệp vào việc làm ăn của mẹ.

Long nhìn thẳng vào mắt mẹ và hỏi:

- Mẹ, mẹ nói thế thì bây giờ con mua thuốc lá mẹ có bán không?

Cô Xoan giật nảy người lên, hốt hoảng:

- Này, đừng có mà đùa mẹ như thế nhé!

Long nghiêm nghị, lấy trong túi áo ra tờ năm mươi nghìn đồng và nói:

- Con không đùa đâu ạ! Con muốn mua thuốc lá của mẹ, mẹ bán cho con một bao Thăng Long đi! Con biết hút thật đấy!

- Úi giời ơi! Mày nghiện thuốc lá từ bao giờ hả cái thằng kia? Thế mà còn nói giọng đạo lý với mẹ. Mẹ cấm. Cấm tiệt. Biết chửa?
Để mẹ kêu la um xùm một hồi, Long mới ôn tồn khuyên giải:

- Mẹ ơi, mẹ không bán thuốc lá cho trẻ em dưới 18 tuổi chính là mẹ đã vì con đấy mẹ ạ! Nếu bạn ấy là con trai của mẹ, chắc chắn mẹ sẽ không để con mình nghiện hút thuốc lá khi đang ở tuổi vị thành niên phải không mẹ?

Đến nước này cô Xoan cũng đành chịu thằng bé. Cô tự nhủ không những không bán thuốc cho bọn trẻ nữa mà cũng thôi luôn mặt hàng này.

HOÀI MƠ