Nên lùi thời gian giám sát

Liên quan đến giám sát chuyên đề việc thực hành chính sách pháp luật về quản lý, sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, vốn vay nước ngoài để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, ĐB Vũ Thị Lưu Mai cho hay: Tại kỳ họp thứ hai, Quốc hội đã xem xét kế hoạch đầu tư công trung hạn và trước đó để xem xét thông qua kế hoạch đầu tư công trung hạn thì Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội đã tiến hành nhiều hoạt động giám sát liên quan đến đánh giá kết quả việc thực hiện nguồn lực đầu tư công, trong đó có vốn trái phiếu Chính phủ cũng như vốn ODA.

ĐB Vũ Thị Lưu Mai phát biểu tại hội trường. (ảnh QH)

Trên cơ sở đó Quốc hội đã ban hành hai nghị quyết, đó là Nghị quyết 26 về kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch tài chính trung hạn là kế hoạch theo Nghị quyết số 25. Trong tờ trình của Ủy ban thường vụ Quốc hội có nêu, chúng ta sẽ tiến hành giám sát chuyên đề này để đưa ra những giải pháp quan trọng cho những giai đoạn tiếp theo. Trong hai Nghị quyết số 25 và Nghị quyết số 26 chúng ta cũng đã đề ra rất nhiều giải pháp quan trọng. Riêng Nghị quyết số 25 đề ra 9 giải pháp sử dụng nguồn lực ngân sách, trong đó có nguồn lực đầu tư công và riêng Nghị quyết số 26 cũng đề ra 5 giải pháp, trong đó sử dụng nguồn vốn đầu tư công có vốn trái phiếu Chính phủ và vốn ODA.

Việc giám sát tại thời điểm hiện nay để đánh giá tình hình thực hiện trong năm 2016 - 2017 cũng chưa thực sự hợp lý, mặc dù chúng ta đã thông qua kế hoạch đầu tư công trung hạn, song đến thời điểm hiện nay thì việc phân bổ vốn cũng chưa hoàn thành. Theo báo cáo của Chính phủ đến nay chúng ta mới chỉ phân bổ được lần thứ nhất, vừa qua vào tháng 4 Thủ tướng Chính phủ cũng mới ký quyết định ban hành. Lần thứ nhất dự kiến sẽ vào tháng 6. Hiện nay theo báo cáo của Chính phủ chúng ta có hơn 44.000 tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ chưa được phân bổ cho các dự án, vì thủ tục đầu tư chưa hoàn tất.

Bên cạnh đó một loạt các dự án tới đây cũng sẽ được trình Ủy ban thường vụ Quốc hội cũng như Quốc hội xem xét, đó là các dự án đường cao tốc Bắc - Nam, dự án sân bay quốc tế Long Thành, tuyến đường ven biển, chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu và nhiều nội dung khác. Như vậy, nếu tính đến thời điểm hiện nay, việc triển khai phân bổ vốn còn chưa hoàn thành. Do vậy, nếu như chúng ta triển khai việc giám sát tình hình thực hiện thì chưa đầy đủ và đánh giá của chúng ta có thể cũng sẽ khó có bề dày.

Không những thế, trong tờ trình cũng nêu việc giám sát chuyên đề này để phục vụ việc hoàn thiện pháp luật quản lý nợ công, trong đó có việc phục vụ việc sửa đổi Luật quản lý nợ công. Tuy nhiên, theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh thì trong kỳ họp này chúng ta sẽ cho ý kiến về Luật quản lý nợ công và sẽ thông qua tại kỳ họp tháng 10. Như vậy, chúng ta sẽ thông qua dự án này vào năm 2017. Nếu như chúng ta lại lấy lý do giám sát để phục vụ việc sửa đổi Luật quản lý nợ công mà lại giám sát vào năm 2018 thì về mặt logic cũng như về mặt cần thiết cũng chưa được hợp lý. Vì chúng ta thông qua luật thì chúng ta sẽ không giám sát để phục vụ việc sửa đổi luật mà chúng ta vừa thông qua nữa.

Vấn đề tiếp theo cần cân nhắc thêm là chúng ta sẽ tiến hành giám sát việc thực hiện các quy định về vốn trái phiếu Chính phủ và vốn ODA trong cùng một chuyên đề. Xét về mặt bản chất thì hai nguồn vốn này đều là nguồn lực đầu tư công. Tuy nhiên, đặc điểm, đặc thù thì có những điểm khác nhau. Khác nhau trong cách thức huy động trong quy trình quản lý, trong thủ tục đầu tư, xem xét. Như vậy, đồng nghĩa với việc các chủ thể giám sát, đối tượng giám sát cũng có những điểm khác nhau. Mặc dù nếu kết hợp giám sát hai nội dung này cùng một chuyên đề thì chúng ta có thể tiết kiệm được thời gian, nguồn lực. Tuy nhiên cũng có thể chúng ta cân nhắc thêm tính hợp lý.

Vẫn biết, việc lựa chọn chuyên đề giám sát rất quan trọng và đối với chuyên đề giám sát này thực sự mang tính cấp thiết. Bởi vì trong lĩnh vực này chứa đựng nhiều hạn chế, thất thoát, lãng phí và tiềm ẩn rất nhiều câu hỏi mà chúng ta phải trả lời. Song, tại thời điểm 2018 nếu thực hiện chương trình giám sát này thì đôi khi nó sẽ rơi vào tình trạng muộn với giai đoạn trước nhưng sớm với giai đoạn sau. Do đó, nếu có thể được thì chúng ta sẽ lùi thời điểm giám sát, có thể trong năm 2019 hoặc 2020 thì đánh giá sẽ có căn cứ hơn và những giải pháp đề ra sẽ có hiệu quả thiết thực trong việc triển khai giai đoạn tiếp theo là giai đoạn 2021 và 2025.

H.P (Lược ghi từ băng lưu trữ của QH)