Mỹ mất 30% năng lực răn đe hạt nhân khi tên lửa LGM-35A Sentinel nguy cơ bị hủy bỏ

Chương trình nghiên cứu chế tạo tên lửa LGM-35A Sentinel của Mỹ có nguy cơ bị hủy bỏ do chi phí tăng đáng kể, nếu ban đầu dự toán là 96 tỷ USD thì hiện tại đã vọt lên tới trên 100 tỷ USD và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Theo thống kê, chỉ riêng chi phí nâng cấp cơ sở hạ tầng phóng đã tăng 50% và số tiền để chế tạo 659 tên lửa LGM-35A Sentinel hiện ước tính vào khoảng 117 tỷ USD.

Tờ báo Stars and Stripes của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, chi phí dự án tăng 15%, 25% hoặc 50% tùy theo hạng mục, nghĩa là phải được Quốc hội xem xét và quyết định liệu nguồn tài trợ có được gia hạn hay không.

Lý do chi phí tăng cao so với năm 2020, thậm chí đã tính đến lạm phát được Không quân Mỹ giải thích là do giá nguyên vật liệu và nhân công thay đổi. Hiện tại việc tính toán chi tiết bảng giá mới đang được chuẩn bị, nếu vượt ngưỡng sẽ phải trình Quốc hội Mỹ xem xét.

Đáng chú ý ở chỗ chúng ta không chỉ nói về giá thành của chính tên lửa đang được tạo ra dưới sự chủ trì của Tập đoàn Northrop Grumman, mà còn về một phần đáng kể ngân sách liên quan đến khía cạnh cơ sở hạ tầng.

Theo kế hoạch, để đưa tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) LGM-35A Sentinel thế hệ mới vào trực chiến, cần phải sửa đổi 450 giếng phóng, 24 trung tâm chỉ huy, đi kèm lắp đặt hơn 12 nghìn km cáp quang trên khắp các tiểu bang.

Tiến độ hoàn thành được Lầu Năm Góc tính toán trong khoảng thời gian cho đến năm 2036, khi quá trình tái vũ trang dự kiến sẽ hoàn tất.

Hiện tại, nhu cầu thay thế ICBM Minuteman III thời Chiến tranh Lạnh - loại tên lửa chịu trách nhiệm đảm bảo 30% năng lực răn đe hạt nhân của Mỹ, được đưa vào sử dụng từ đầu năm 1970 là rất cấp thiết.

Lầu Năm Góc đặc biệt sốt ruột khi chứng kiến sự gia tăng năng lực hạt nhân của Liên bang Nga, khi Moskva đã đưa vào trang bị tên lửa RS-24 Yars và sắp tới là RS-28 Sarmat.

Bên cạnh đó, việc nâng cấp năng lực hạt nhân của Trung Quốc, viễn cảnh xuất hiện vũ khí hạt nhân ở Iran, cũng như Triều Tiên mở rộng kho vũ khí tấn công khiến Mỹ cần có phương tiện răn đe mới đủ mạnh như LGM-35A Sentinel.

Nhưng hiện tại các nghị sĩ Mỹ đang chỉ trích rất mạnh mẽ về chi tiêu quá mức của Lầu Năm Góc, ngày càng nhiều tiếng nói phản đối việc giá thành liên tục tăng cao trong các dự án quốc phòng dài hạn, đặt ra câu hỏi về việc phân bổ kinh phí thiếu hiệu quả.

Điều này nghĩa là khả năng ICBM LGM-35A Sentinel trở thành "con tin" trong cuộc đàm phán giữa các nghị sĩ và giới quân sự Mỹ là rất cao, khiến dự án, ngay tại thời điểm thảo luận, đã rơi vào tình trạng không chắc chắn.

Thậm chí còn một viễn cảnh xấu hơn nữa đó là việc đóng cửa chương trình phát triển, hoặc định dạng lại nó để giảm thiểu chi phí, đồng nghĩa với cắt giảm tính năng so với dự định ban đầu.

Trường hợp xấu nhất xảy ra đó là các tên lửa Minuteman III đến thời hạn "nhận sổ hưu", trong khi LGM-35A Sentinel vẫn chưa hoàn thành giai đoạn phát triển.

Điều này có nghĩa bộ ba hạt nhân của Mỹ sẽ mất thành phần mặt đất, đồng nghĩa giảm 30% tổng năng lực răn đe, đây là điều mà giới chức Washington có lẽ khó lòng chấp nhận.