Mỹ 'lơ là' khiến vai trò Trung Quốc ngày càng lớn trong ASEAN

Bước sang tuổi 50 vào thứ 3 (8/8), hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN đã chứng kiến nhiều thay đổi địa chính trị. Tuy nhiên, những bất ổn trong chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời ông Trump khiến ảnh hưởng của Trung Quốc đối với khu vực ngày càng lớn.

Nguyên thủ các nước chụp ảnh trong hội nghị ASEAN 50 diễn ra ở Manila, Philippines vào cuối tuần vừa rồi

Tăng sức mạnh

Sự hiện diện của Trung Quốc có thể được cảm nhận ở vùng ngoại ô của Luang Prabang, cố đô của Lào. Đây là điểm khởi đầu cho dự án xây dựng tuyến đường sắt cao tốc nối thành phố Côn Minh và Singapore, một phần trong sáng kiến "Một vành đai, một con đường" của Bắc Kinh.

Các công ty Trung Quốc cũng đang giám sát việc xây dựng nhà máy điện đốt than Vĩnh Tân 1 thuộc tỉnh Bình Thuận, Việt Nam. Than cung cấp 1/3 lượng điện của đất nước và doanh nghiệp Trung Quốc trúng thầu cho khoảng 90% số nhà máy than đề xuất.

Thực tế mới

Hiện nay, khu vực này đang phải đối mặt với triển vọng thay đổi động lực giữa 2 cường quốc trên thế giới. Chính quyền ông Trump ủng hộ cách tiếp cận giao dịch trong quan hệ với Bắc Kinh trong khi vị trí đại sứ Mỹ tại ASEAN vẫn bị bỏ trống kể từ tháng 1.

Không chỉ có vậy, Trung Quốc cũng đang mở rộng quan hệ thương mại với khu vực. Năm 2000, Mỹ chiếm 19% giá trị xuất khẩu của ASEAN trong khi Trung Quốc chỉ chiếm 4%, theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF. Tuy nhiên sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, Trung Quốc hiện chiếm tỷ trọng lớn trong xuất khẩu của Đông Nam Á, vượt mặt Mỹ.

Tầm nhìn lâu dài về một Cộng đồng Kinh tế ASEAN cuối cùng đã được thực hiện vào cuối năm 2015. Tuy nhiên, di chuyển tự do về nhân lực, tiền bạc và hàng hóa mà khối mong muốn vẫn còn là một viễn cảnh xa xôi. Để đạt được tiềm năng tăng trưởng của mình, liên minh kinh tế này cần phải đoàn kết hơn nữa, nhất là trong bối cảnh chính trường quốc tế đang thay đổi nhanh chóng như hiện nay.