Mùa hè năm nay sẽ nắng nóng đặc biệt gay gắt, có thể xuất hiện kỷ lục nhiệt độ

Cao điểm nắng nóng là tháng 5-7

TS Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, từ tháng 5-4, El Nino vẫn duy trì nhưng cường độ suy yếu dần từ nay đến khoảng tháng 6/2024, sau đó có khả năng chuyển sang trạng thái trung tính với xác suất 75-80%.

Từ nay đến khoảng tháng 7/2024, số lượng bão/áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông có khả năng thấp hơn so với trung bình nhiều năm, khoảng từ 2-3 cơn. Trên phạm vi cả nước tiếp tục có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Mùa hè năm nay được dự báo sẽ nắng nóng gay gắt, khốc liệt.

Về diễn biến nắng nóng, TS Hoàng Phúc Lâm cho biết, tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ có xu hướng gia tăng trong thời kỳ từ tháng 5-7/2024. Nắng nóng tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ có khả năng kéo dài đến khoảng nửa đầu tháng 5. Hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt có khả năng xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Tình hình Khô hạn ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ có khả năng kéo dài đến khoảng nửa đầu tháng 5/2024. Ở khu vực Trung Bộ, khô hạn có khả năng xuất hiện và kéo dài trong thời kỳ từ nửa cuối tháng 4-7/2024.

Mùa mưa tại khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ có khả năng xuất hiện tương đương so với TBNN. Mùa mưa tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ xuất hiện muộn hơn so với trung bình nhiều năm, thời kỳ từ tháng 6/2024 gió mùa Tây Nam có xu hướng hoạt động mạnh hơn so với trung bình.

Chuyên gia nhận định, hiện tượng nắng nóng gia tăng sẽ ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như các hoạt động sản xuất; đặc biệt thời kỳ tháng 5-7/2024 mức độ nắng nóng có thể gia tăng gay gắt hơn. Ngoài ra, mưa lớn, dông, lốc, sét, mưa đá trong giai đoạn chuyển mùa có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của cộng đồng ở các khu vực chịu tác động.

Tháng 5, trên phạm vi toàn quốc nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm khoảng 1,0-2,0 độ C, có nơi cao hơn. Tháng 6-7/2024 cao hơn từ 0,5-1,5 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Tổng lượng mưa tháng 5-7 phổ biến ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Khu vực Trung Bộ, tháng 5/2024, tổng lượng mưa phổ biến thiếu hụt từ 10-30% so với trung bình nhiều năm.

Dự báo xa hơn, từ tháng 8-10/2024, TS Hoàng Phúc Lâm cho biết, dự báo hiện tượng ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 65-75%. Giai đoạn này, bão/áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông và ảnh hưởng đến đất liền có khả năng ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm (số lượng bão/áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông khoảng từ 6-7 cơn, trung bình nhiều năm đổ bộ vào Việt Nam khoảng từ 2-3 cơn). Đề phòng những cơn bão có diễn biến phức tạp cả về quỹ đạo cũng như cường độ.

Giai đoạn này, khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt có khả năng tiếp tục xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm trong tháng 8/2024, đề phòng xảy ra nắng nóng đặc biệt gay gắt. Nắng nóng có xu hướng giảm dần từ nửa cuối tháng 8 ở Bắc Bộ và từ tháng 9 ở khu vực Trung Bộ.

Hàng loạt kỷ lục nắng nóng được thiết lập

Ông Hoàng Phúc Lâm cho biết, trong tháng 3 và nửa đầu tháng 4/2024, trên phạm vi toàn quốc xảy ra nhiều trận dông, lốc và mưa đá tập trung chủ yếu ở tỉnh vùng núi phía Bắc, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Gia Lai và Lâm Đồng. Từ tháng 2 đến nay đã xuất hiện nhiều đợt nắng nóng. Đợt ngày 31/3-04/4 xảy ra ở khu vực Tây Bắc Bắc Bộ, vùng núi phía Bắc và khu vực Trung Bộ, trong đó khu vực Tây Bắc và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế xảy ra nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt với nhiệt độ từ 36- 39 độ C, có nơi trên 40 độ C.

Tại Tây Nguyên xuất hiện 1 đợt nắng nóng kéo dài từ ngày 04-08/4. Đặc biệt, tại khu vực Nam Bộ, từ tháng 03 đến nửa đầu tháng 4/2024 liên tục xuất hiện nhiều ngày nắng nóng diện rộng, có nơi nắng nóng gay gắt ở khu vực Đông Nam Bộ; riêng các ngày từ ngày 26-27/3 và nửa đầu tháng 4/2024, nắng nóng mở rộng sang khu vực Tây Nam Bộ; nhiệt độ cao nhất trong ngày tại khu vực Nam Bộ phổ biến từ 35 - 38 độ C, có nơi trên 39 độ C. Trong các đợt nắng nóng, nhiều nơi có giá trị nhiệt độ cao nhất tuyệt đối ngày vượt giá trị lịch sử quan trắc được trong cùng thời kỳ.

Đình Lập (Lạng Sơn) 36 độ C, Quỳnh Lưu (Nghệ An) 37 độ C, Hòn Ngư (Nghệ An) 35,3 độ C, Hà Tĩnh 39,4 độ C, Pleiku (Gia Lai) 36,3 độ C, Thủ Dầu Một (Bình Dương) 38 độ C, Trị An (Đồng Nai) 37,5 độ C, Yên Châu (Sơn La) 39,2 độ C, Đắk Nông 37,1 độ C, Cát Tiên (Lâm Đồng) 37,8 độ C, Phước Long (Bình Phước) 38,8 độ C, Thổ Chu (Kiên Giang) 36,1 độ C, Vĩnh Long 37,1 độ C, Nha Trang (Khánh Hòa) 33,3 độ C, Mai Châu (Hòa Bình) 39,2 độ C, Đô Lương (Nghệ An), Tuần Giáo (Điện Biên) 38,8 độ C, Hương Sơn (Hà Tĩnh) 40,5 độ C, Hà Tĩnh 40,5 độ C, Hoành Sơn (Hà Tĩnh) 39,5 độ C, Kỳ Anh (Hà Tĩnh) 39,2 độ C, Trà Nóc (Cần Thơ) 36,7 độ C, Đà Lạt (Lâm Đồng) 29,9 độ C...

Thời kỳ từ tháng 2 đến 11/4 đã có 5 đợt không khí lạnh vào các ngày 07/02, 22/02, 27/02, 06/3 và ngày 19/3. Đã gây ra 3 đợt rét đậm, rét hại diện rộng tập trung trong tháng 2 và những ngày đầu của tháng 3/2024 tại khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Thời kỳ này có nhiều ngày xuất hiện mưa nhỏ, mưa phùn và sương mù tại các khu vực Đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.

Ngoài ra, do tác động của các đợt không khí lạnh kết hợp với hội tụ gió tại các mực khí quyển trên cao đã gây mưa vừa, mưa to và mưa trên diện rộng tại khu vực Đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ vào các ngày 19/3 và 29/3, trong đó một số nơi xuất hiện lượng mưa ngày vượt giá trị lịch sử cùng thời kỳ.

Trong tháng 2, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn từ 1-2 độ C; một số nơi tại Tây Bắc và khu vực Thanh Hóa-Thừa Thiên Huế cao hơn trên 2 độ CC so với trung bình nhiều năm. Trong tháng 3/2024, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn từ 0,5-1,5 độ C; một số nơi ở Tây Bắc Bắc Bộ và Tây Nguyên cao hơn 2 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Trong tháng 02/2024, tổng lượng mưa trên cả nước phổ biến thiếu hụt từ 10-30mm so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, đáng chú ý khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ nhiều nơi cả tháng không có mưa; riêng khu vực từ Bình Định đến Khánh Hòa cao hơn từ 20-40mm so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

So với cùng kỳ năm 2023, dòng chảy đến các hồ chứa lớn trên hệ thống sông Hồng ở mức thấp hơn từ 20-30%; riêng dòng chảy đến hồ Thác Bà lớn hơn năm 2023. Tính đến thời điểm hiện tại, tổng dung tích các hồ chứa thủy điện lớn trên sông Hồng cao hơn năm 2023 khoảng 4.617 triệu m3.

Khô hạn tại khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ có khả năng còn duy trì trong 8/2024. Bão, áp thấp nhiệt đới và gió mùa Tây Nam có khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động trên khu vực Biển Đông. Ngoài ra, mưa lớn, lốc, sét và hiện tượng nắng nóng gay gắt có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất và sức khỏe cộng đồng. Giai đoạn này, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm khoảng từ 0,5-1,5 độ C.

Tô Hội