Minh bạch giải thưởng
Những lùm xùm xung quanh giải thưởng Ngôi sao xanh 2023 một lần nữa cho thấy không phải ngẫu nhiên chính người trong giới cũng như khán giả luôn kêu gọi sự minh bạch, công bằng, sự trân trọng và tôn trọng.
Việc diễn viên Phạm Huỳnh Hữu Tài thắng giải Gương mặt triển vọng (hạng mục điện ảnh) tại giải thưởng Ngôi sao xanh 2023 gây ra nhiều tranh cãi. Trước đó, trong danh sách đề cử tốp 3 đầu tiên không có tên nam diễn viên này. Theo lời giải thích của hội đồng nghệ thuật, khi duyệt phim và trải qua các vòng chấm khác nhau, họ đã thay đổi đề cử. Câu hỏi đặt ra là, với một việc làm chưa từng có tiền lệ này, việc đề cử 3 gương mặt trước đó có còn ý nghĩa gì. Và, có công bằng hay không cho gương mặt đã bất ngờ bị rút tên khỏi tốp 3 đề cử, dù đã được chính ban tổ chức công bố công khai trước đó.
Trước đó, tại Liên hoan phim Việt Nam 2023, diễn viên Bùi Lan Hương (phim Em và Trịnh) nhận giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc cũng gây ra không ít ý kiến trái chiều. Nhiều nghệ sĩ tham gia sự kiện cho rằng, việc chuyển Bùi Lan Hương vốn được đăng ký hạng mục nữ chính sang hạng mục nữ phụ là không công bằng với các diễn viên khác.
Hiện nay, nhiều giải thưởng điện ảnh ở Việt Nam dù có thâm niên lâu năm nhưng vẫn còn tồn tại không ít bất cập. Đơn cử, việc phân định giữa các giải thưởng tại liên hoan phim và giải thưởng điện ảnh vẫn còn nhập nhèm, dù về bản chất nó có rất nhiều khác biệt. Hay chuyện xác định vai chính, vai phụ để tôn vinh cũng gây ra không ít tranh cãi. Nhiều giải thưởng, phải đến đêm trao giải mới công bố danh sách đề cử, lại cũng không thống nhất về số lượng, có khi là 2, 3 hoặc 4. Điều này vừa cho thấy sự thiếu chuyên nghiệp, đồng thời cũng rất đáng tiếc, bởi nếu được làm chỉn chu nó sẽ tạo ra hiệu ứng truyền thông tốt hơn. Chúng ta có rất nhiều bài học từ các giải thưởng, liên hoan phim lớn trên thế giới, nhưng xem ra việc học hỏi và áp dụng vào thực tiễn tại Việt Nam vẫn còn khoảng cách quá xa vời.
Về bản chất và mục đích cuối cùng, giải thưởng là sự ghi nhận, tôn vinh cho các cá nhân, bộ phim. Hiển nhiên, bất kỳ ai cũng mong những công sức, đóng góp của mình sẽ được nhìn nhận, đánh giá một cách khách quan, công bằng. Điện ảnh Việt từng có trường hợp nhà làm phim trả giải thưởng ngay trong đêm trao giải vì cảm thấy không công bằng. Tranh cãi là điều cần thiết và tất yếu, ngay cả với các giải thưởng trên thế giới. Nhưng, có lẽ điều quan trọng hơn tất thảy, nếu giải thưởng không được trao đúng người, hay có những khuất tất, lúc đó nó sẽ ít nhiều giảm đi giá trị trong mắt công chúng. Và khi ấy, niềm vui ngay cả với người chiến thắng cũng bị sứt mẻ ít nhiều.
