Lộ bí mật, ông Trump có vi phạm lời thề Tổng thống?

Ngày 15-5 vừa qua, tờ Washington Post đưa tin ông Trump đã tiết lộ thông tin tuyệt mật với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Đại sứ Sergei Kislyak. Đó là một thông tin tình báo về IS “do đối tác của Mỹ cung cấp theo một thỏa thuận vô cùng nhạy cảm, đến các đồng minh của Mỹ và người trong nội bộ chính quyền cũng không biết chi tiết”. CNN dẫn lời Matthew Rosenberg của tờ New York Times cho biết thông tin đến từ một “đồng minh Trung Đông”.

Nhiều người đã chỉ ra rằng, ông Trump với tư cách Tổng thống được quyền tiết lộ thông tin mật với bất cứ ai ông muốn. Tuy nhiên, vì thông tin ông chia sẻ không phải là bí mật riêng Mỹ mà của một đồng minh Mỹ, vấn đề này đã trở nên phức tạp.

“Chuyện này thật tệ hại” - Eliot Cohen, giáo sư Khoa Nghiên cứu Quốc tế của trường Đại học Johns Hopkins, cố vấn cựu ngoại trưởng Condoleeza Rice nhận xét. “Nếu vô tình, việc này có thể khiến người ở chức vụ khác bị sa thải. Nếu cố tình, đó là hành động phản quốc”.

“Thật không hiểu nổi, tôi chẳng biết nói sao nữa” - Eric Edelman, cựu Thứ trưởng Quốc phòng dưới thời George W. Bush chia sẻ với tờ Wall Street Journal. “Việc này đã đặt nguồn tin vào nguy hiểm. Đó là việc các quan chức không bao giờ được phép làm. Nếu tin của Washington Post là đúng thì ông Trump không thích hợp để nắm quyền”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov (phải) ở Phòng Bầu dục hôm 10-5. Ảnh: Getty Images

“Đây là cáo buộc nghiêm trọng nhất mà một Tổng thống Mỹ đương nhiệm mắc phải” - giáo sư và học giả về hiến pháp ở Harvard, Alan Dershowitz nói. Blog Lawfare, một trang web do các chuyên gia an ninh và thành viên giới tình báo Mỹ lập ra, cũng nhận định đây là “hành vi phá vỡ lời thề Tổng thống”.

“Trong ngày nhậm chức, Tổng thống Trump đã thề sẽ “trung thành thực hiện nhiệm vụ Tổng thống nước Mỹ” và “bảo vệ Hiến pháp nước Mỹ” bằng tất cả khả năng của ông ấy. Việc bất cẩn tiết lộ tư liệu có mức độ nhạy cảm cao với một thế lực đối địch nước ngoài không phải là hành động trung thành thực hiện nhiệm vụ Tổng thống” - nhóm tác giả của Lawfare, bao gồm Susan Hennessey, cựu luật sư Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA), chỉ trích.

Để chứng tỏ đây là một thông tin “có tính chất vô cùng nhạy cảm”, Lawfare viện dẫn việc các quan chức Nhà Trắng nỗ lực “khắc phục hậu quả” bằng cách lập tức liên hệ với giám đốc CIA và NSA.

Đối với cáo buộc ông Trump “phản quốc”, tờ Vox đã viện dẫn Khoản 3, Điều 3 của Hiến pháp Mỹ, khẳng định đây không phải là hành vi phản quốc vì nước Mỹ đang không có chiến tranh với Nga. Tuy nhiên, tờ này cũng thừa nhận dù không là phản quốc, hành động của ông Trump cũng rất “tệ hại”, và là việc mà “người thuộc Đảng Dân chủ của ông sẽ dùng để kết tội bà Hillary Clinton nếu bà là người chiến thắng”.