Liên hợp quốc kêu gọi Guyana-Venezuela tránh 'leo thang' căng thẳng vì dầu khí
Hội đồng Bảo An Liên Hợp Quốc đã kêu gọi Guyana và Venezuela 'kiềm chế', tổ chức này đang lo ngại nguy cơ 'leo thang căng thẳng' giữa hai quốc gia này xung quanh tranh chấp vùng Essequibo giàu dầu mỏ.
Các Tổng thống Guyana Irfaan Ali (trái) và Venezuela, Nicolas Maduro, đã gặp nhau vào 14/12/2023 tại Saint Vincent và Grenadines để thảo luận về tranh chấp lãnh thổ của họ đối với Essequibo. Họ đồng ý loại trừ bất kỳ xung đột vũ trang nào trên mảnh đất giàu hydrocarbon này. Ảnh REUTERS - MIRAFLORES PALACE
Các thành viên của Hội đồng Bảo An, gồm cả Guyana đã tham gia từ tháng 1/2024, bày tỏ "sự lo lắng về nguy cơ leo thang căng thẳng giữa Venezuela và Guyana".
Tổ chức bày kêu gọi "các bên kiềm chế tối đa và nhắc nhở họ về nghĩa vụ tuân thủ các biện pháp tạm thời được Tòa án Quốc tế ra lệnh vào tháng 12.2023".
Tòa án Quốc tế tối cao của Liên Hợp Quốc đã yêu cầu Venezuela kiềm chế các hành động làm thay đổi tình trạng hiện tại ở Essequibo. Nhưng sau vài ngày, Caracas vẫn tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập Essequibo vào Venezuela.
Tuần trước, Hội đồng Bảo an đã tổ chức một cuộc họp kín về vấn đề này, cũng kêu gọi các bên “giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình”, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “duy trì hòa bình và an ninh” trong khu vực.
Cuộc họp cũng nhấn mạnh vào "việc cấm các bên đe dọa hoặc sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hoặc độc lập chính trị của một quốc gia khác", như được quy định trong Hiến chương Liên hợp quốc.
Việc Guyana triển khai các cuộc đấu thầu dầu mỏ ở vùng biển ngoài khơi lãnh thổ Esseequibo hồi tháng 9.2023, đã khơi lại tranh chấp giữa hai nước về khu vực này. Vùng đất này rộng 160.000 km2, giàu dầu mỏ và tài nguyên thiên nhiên, thuộc quyền quản lý của Guyana nhưng Caracas cũng tuyên bố chủ quyền.
Một mặt, Georgetown nhắc lại rằng họ có chủ quyền đối với “toàn bộ” lãnh thổ của mình. Guyana lập luận rằng biên giới có từ thời thuộc địa Anh, đã được tòa án trọng tài ở Paris phê chuẩn vào năm 1899.
Mặt khác, Caracas cho rằng hiệp định Geneva được ký năm 1966 - trước khi Guyana giành độc lập - và sông Essequibo phải là biên giới tự nhiên, như năm 1777 trong thời kỳ Đế quốc Tây Ban Nha.
Essequibo có khoảng 125.000 cư dân, tương đương 1/5 dân số Guyana và chiếm 2/3 diện tích đất nước.
