Lên Lai Châu xem Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu của người Thái

Bắt đầu Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu là nghi thức rước hồn lúa khi đi qua cánh đồng lúa của bản.

Dân tộc Thái có nguồn gốc bản địa, cư trú lâu đời ở Tây Bắc nói chung và huyện Phong Thổ nói riêng. Đồng bào không ngừng tạo ra các giá trị văn hóa truyền thống, mang đậm bản sắc dân tộc. Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu là một lễ thức truyền thống của người Thái.

Hằng năm, khi màu vàng trải dài trên khắp nương đồi, cũng là lúc đồng bào các dân tộc vùng Tây Bắc thu hoạch lúa mới. Người Thái ở Phong Thổ cũng háo hức tổ chức Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu để cầu cho dân làng, trong mường và du khách nhiều điều tốt đẹp, luôn khỏe mạnh, no ấm; mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, cầu phúc lộc cho gia đình và con cháu.

Nghi thức hái lúa trên cánh đồng.

Khi hái lúa phải hái cả bông lúa và lá lúa, có như vậy hồn lúa mới hài lòng và thể hiện lòng cảm tạ Thần nông đã bảo vệ cây lúa trổ bông tươi tốt.

Hái lúa và mang đến chỗ cúng để làm nghi thức cúng hồn lúa.

Ông Bùi Quang Lịch, Phó Chủ tịch UBND xã Mường So, huyện Phong Thổ cho biết: Lễ hội là nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào Thái đã lưu truyền qua nhiều thế hệ. Lễ hội còn là dịp để nhân dân các dân tộc cùng hội tụ, giao lưu văn hóa, xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết.

Dâng lúa vừa hái để làm lễ cúng.

Chủ tế thực hiện nghi thức cúng hồn lúa. Mọi người chung quanh cùng đàn và múa.

Thực hiện nghi thức cúng hồn lúa.

Khi chủ tế làm lễ cúng, mọi người chung quanh cùng đàn và múa theo.

Chủ tế thực hiện nghi thức cúng thần linh, cầu phúc và tạ ơn để kết thúc phần lễ.

Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu gồm 2 phần. Trong phần lễ diễn ra các nghi thức: Rước hồn lúa; cúng hồn lúa; giã cốm, cầu bình an; cúng thần linh, cầu phúc và tạ ơn. Sau đó, vào phần hội, đồng bào và du khách cùng tham gia nhiều trò chơi dân gian truyền thống, điệu múa như: Kéo co, nhảy sạp, ném còn và múa xòe. Các hoạt động đã gắn kết người dân, du khách đến gần nhau hơn, trân trọng những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Thái trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Trong đó, nghi lễ giã cốm, cầu bình an đã thu hút được đông đảo du khách trải nghiệm. Công việc chế biến lúa cốm khá phức tạp. Thóc được nướng trong lửa nhỏ, lật liên tục cho nóng đều đến khi nứt hạt và dậy mùi thơm. Theo quan niệm của người Thái, đây là công đoạn quan trọng quyết định độ ngon của cốm, bởi nếu quá lửa sẽ bị cứng, nếu non lửa sẽ mất đi độ dẻo. Khi nướng xong thóc thì cho vào cối giã, người giã phải đều tay, liên tục và nhịp nhàng để nhịp chày vừa đủ. Cốm giã xong được gói trong lá dong xanh, vừa tăng thêm màu xanh của cốm, vừa lưu giữ mùi thơm của sữa lúa...

Sau khi cúng xong, lúa sẽ được nướng trên lửa để làm cốm.

Sau khi cúng xong, lúa sẽ được nướng trên lửa để làm cốm.

Cho lúa vào cối để giã thành cốm.

Người dân và du khách thưởng thức cốm tại lễ hội.

Chị Nguyễn Thị Định, người dân từ thành phố Lai Châu tới lễ hội chia sẻ: Lễ hội rất đặc sắc với nhiều nghi thức lạ mắt, đặc biệt là được thưởng thức món cốm do bàn tay của các cô gái Thái làm, cùng người dân bản vui hội xòe, đánh cầu.

Hòa mình vào các trò chơi dân gian tại lễ hội.

Bà Mai Thị Hồng Sim, Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Thổ cho hay: Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu được phục dựng, bảo tồn nhằm giữ gìn nét văn hóa đặc trưng và động viên tinh thần đồng bào hăng say lao động sản xuất. Qua đó, đời sống tinh thần và ý thức, trách nhiệm của các thế hệ trong việc giữ gìn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc được nâng cao; tăng cường quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Phong Thổ nói riêng và Lai Châu nói chung.

Thời gian tới, huyện Phong Thổ tiếp tục quan tâm bảo tồn văn hóa các dân tộc bằng việc duy trì, tổ chức thường niên các lễ hội. Mặt khác, huyện tiếp tục chỉ đạo các xã, thị trấn khuyến khích đồng bào bảo tồn nét văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch trên nhằm xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh cho nhân dân.

Bài và ảnh: Nguyễn Oanh (TTXVN)