Lễ hội đền Du Yến được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Đền Du Yến hay còn gọi là Đền Mẫu thuộc khu Bổng Châu Thượng, nay thuộc khu 2, xã Chí Tiên, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. Di tích được Bộ Văn hóa - Thông tin ( nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích kiến trúc - nghệ thuật quốc gia năm 1993. Đền Du Yến, xã Chí Tiên thờ nữ tướng Nguyễn Thị Hạnh - trưởng lĩnh tiền quân của Hai Bà Trưng.

Lúc mới khởi dựng, đền chỉ là một ngôi miếu thờ nhỏ. Sau khi bà Nguyễn Thị Hạnh mất, bà được các triều đại phong kiến Việt Nam phong sắc. Có sắc truy phong bà là "Truy Đẳng Nữ Thần"; đời vua Lê Hiển Tông phong cho bà là " Quốc Mẫu Thanh Kỳ, Nhã Ái Đại vương", vua Lê Chiêu Thống có sắc phong bà là "Thanh Kỳ Nhã Ái, Ôn Hầu Khoan Hồng Đại vương", các triều đình nhà Nguyễn phong cho bà là "Nhàn Uyển Dực Bảo Trung Hưng Ngọc Loan Phúc Trầu", đồng thời xuống chiếu cho dân làng Tiên Châu, xã Chí Tiên phải phụng thờ hương khói, việc thờ cúng được ghi vào lễ tiết Quốc Khánh và chép vào sử sách thờ chung của cả nước. Các kỳ tiệc lệ được tổ chức hàng năm như sau: Kỳ tiệc lệ thứ nhất chính là Lễ hội đền Du Yến, được tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch: tương truyền vào này này xưa kia nữ tướng đã tổ chức hội quân; đây là ngày đại lễ - tri ân Thánh Mẫu Hạnh nương. Kỳ tiệc lệ thứ hai: Ngày 15 tháng Hai (âm lịch): là ngày sinh của Thánh Mẫu. Kỳ tiệc lệ thứ ba: Ngày 10 tháng Giêng (âm lịch) là ngày hóa của Mẫu.

Lãnh đạo Cục Di sản văn hóa - Bộ VHTTDL trao Giấy chứng nhận

Ngoài ra trong năm còn có các ngày lễ: đón giao thừa, vào hạ (mùng 1 tháng 4 âm lịch); ngày hội quân (ngày rằm tháng 8 âm lịch), Ngày tán hạ (mùng 1 tháng 7 âm lịch), Lễ xếp ấn (22 tháng Chạp), lễ sóc, vọng vào các ngày mồng một và ngày rằm âm lịch hằng tháng.

Hằng năm lễ hội đền Du Yến được tổ chức trang trọng cả phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức gồm năm bước: lễ rước nước, lễ mộc dục, lễ cáo yết, lễ rước kiệu, lễ dâng hương và tế thần. Phần hội được tổ chức với nhiều hoạt động như: thi giã bánh giầy, thi văn nghệ, thi tổ tôm, thi chọi gà, thi đấu bóng chuyền nữ, thi bóng chuyền nam, thi cờ tướng kết hợp các trò chơi dân gian.

Lãnh đạo huyện ủy Thah Ba tặng hoa chúc mừng

Từ tháng 2/2023, UBND xã Chí Tiên đã tiến hành thu thập tư liệu và xây dựng hồ sơ đề nghị Bộ văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa Lễ hội truyền thống đền Du Yến vào danh mục xây dựng hồ sơ xếp hạng di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia. Sau quá trình nghiên cứu, xem xét hồ sơ, ngày 10/11/2023, Bộ trưởng Bộ văn hóa thể thao và Du lịch đã ký quyết định số 3428/QĐ-BVHTTDL công nhận đưa Lễ hội đền Du Yến, xã Chí Tiên vào danh mục xếp hạng di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Ông Nguyễn Chí Thành chủ tịch UBND huyện Thanh Ba Phát biểu tại lễ đón nhận: "Phú Thọ là cái nôi của nền văn hóa Lạc Việt, trung tâm sinh tụ của người Việt cổ, thời các Vua Hùng dựng nước Văn Lang. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nơi đây vẫn lưu giữ được dấu ấn của những buổi đầu bình minh dựng nước của dân tộc, được minh chứng qua hệ thống các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú. Thanh Ba chính là một phần không thể thiếu trong việc bảo tồn, lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa quý giá đó.

Thật vinh dự tự hào, hôm nay ngày 23/02/2024 UBND huyện Thanh Ba tổ chức Lễ đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia "Lễ hội đền Du Yến". Đây thực sự là niềm vui, là dịp để chúng ta tôn vinh Lễ hội với sức sống mãnh liệt; tôn vinh những nỗ lực thầm lặng, bền bỉ của nhân dân địa phương trong việc bảo tồn, phát huy giá trị của di sản; thúc đẩy trách nhiệm trao truyền di sản giữa các thế hệ và thực hành di sản trong đời sống đương đại"- ông Nguyễn Chí Thành nhấn mạnh.

Vy Liên