Lễ Cầu An, một tín ngưỡng văn hóa đặc sắc của người Chăm Ninh Thuận

Theo đó, hằng năm, cứ vào thượng tuần tháng Tư Chăm lịch, theo truyền thống tại 3 đền tháp gồm Tháp Po Klong Garai, tháp Po Rame và đền Po Inư Nưgar, các chức sắc cùng đông đảo người dân mang lễ vật tới để làm lễ Cầu An.

Theo người xưa, đây là thời điểm nắng nóng, khô hạn nên người Chăm tổ chức lễ nhằm cầu mưa cho mùa màng tốt tươi, con người, vật nuôi khỏe mạnh.

Rất đông người dân mang lễ vật tới tháp để làm lễ Cầu An.

Lễ Cầu An ở các đền tháp Chăm diễn ra với nhiều nghi lễ khác nhau như lễ tẩy uế đền tháp (talik tanưk), lễ đốt thần lửa (cuh yang apui), lễ cúng thần đền tháp (mưliêng yang bimôn), lễ đắp đập (taleh jamưng tăm) được tổ chức ở bờ sông.

Nghi lễ đắp đập ngăn sông bên bờ sông Dinh.

Trong đó, nghi lễ và chủ đề chính là Lễ đốt thần lửa, đây là sự tái tạo và thu nhỏ của các lễ nghi cộng đồng Chăm liên quan đến tục thờ thần lửa, thần Mặt trời, thần Nông, thần Thủy lợi… của cư dân nông nghiệp làm lúa nước.

Trước đây, sau lễ cúng tế Cầu An trên các khu đền tháp do các chức sắc Chăm Bàlamôn đảm nhiệm, ngày hội là của người nông dân xuống đồng, khai mương, đắp đập... Ngày nay, do sự phát triển về thủy lợi, nên lễ này chỉ dừng lại ở phạm vi lễ, không thực hiện phần hội.

Đồng bào chuẩn bị lễ vật để dâng cúng trong lễ Cầu An.

Sau mấy năm liền ảnh hưởng bởi dịch bệnh, năm nay người Chăm từ các làng, trang phục đầy màu sắc dắt con cháu, mang lễ vật gà luộc, bánh trái… bày cúng quanh các khu đền tháp rất đông.

Mâm cúng của một gia đình dâng lên các vị thần.

Tại tháp Po Klong Garai, Phó cả sư Lưu Sanh Thanh cho biết: “Việc tổ chức lễ để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu bây giờ không chỉ dành riêng cho người Chăm Bàlamôn, mà còn cho cả người Kinh, Raglei, Chu Ru… và mọi người nông dân.

Đồng bào Chăm với trang phục chỉnh tề, trang trọng trong lễ Cầu An.

Tuy nhiên, theo truyền thống thì những người Chăm theo đạo Bàlamôn phải thực hiện lễ này để tưởng nhớ vua Po Klong Garai, người đã có công đắp đập, dẫn thủy nhập điền, dạy người dân làm lúa nước…"

Lễ Cầu An năm nay diễn ra trong 3 ngày từ 23 đến 25-7.

Một nghi thức trong lễ Cầu An của đồng bào Chăm ở Ninh Thuận.

Vào tối ngày đầu tiên các chức sắc tập trung trên tháp đọc đại kinh, nội dung răn dạy các tín đồ, phải làm việc thiện, việc tốt, không được làm việc xấu... Sáng ngày thứ 2 thực hiện các nghi lễ tẩy uế đền tháp, cúng thần lửa và đền ơn cho Po Klong Garai và sáng ngày cuối cùng sẽ ra bờ sông Dinh để làm nghi lễ như thuở xưa vua Po Klong Garai đã đắp đập dẫn thủy nhập điền.

Lễ Cầu An là nghi lễ, một sự kiện rất quan trọng trong năm, được người Chăm ở Ninh Thuận tổ chức long trọng tại các khu đền tháp và quy mô lễ hội chỉ sau lễ Ka Tê diễn ra vào tháng 7 Chăm lịch.

Lễ Cầu An là một bộ phận cấu thành trong hệ thống lễ hội ở đền tháp và góp phần làm phong phú thêm cho lễ hội người Chăm.

NÚI XANH