Lãnh đạo phe đối lập Nga Alexei Navalny đột ngột chết trong tù

Hôm 16/2, truyền thông Nga dẫn nguồn từ Cơ quan Cải huấn Liên bang, cho biết, lãnh đạo phe đối lập Alexei Navalny đã chết trước đó cùng ngày tại khu cải huấn số 3 ở Khu tự trị Yamal-Nenets, tây bắc Nga.

“Vào ngày 16/2, tại khu cải huấn số 3, tù nhân Navalny cảm thấy không khỏe khi đi dạo, sau đó gần như ngay lập tức bất tỉnh. Các nhân viên y tế của trại ngay lập tức có mặt, họ đã gọi đội y tế khẩn cấp. Tất cả các biện pháp hồi sức cần thiết đã được thực hiện nhưng không mang lại kết quả khả quan. Các bác sĩ cấp cứu đã xác nhận cái chết của tù nhân. Nguyên nhân cái chết đang được xác định.”, đại diện khu vực của Cơ quan Cải huấn Liên bang Nga thông tin.

Thủ lĩnh phe đối lập Nga Alexei Navalny. Ảnh: Sputnik / Valeriy Melnikov.

Khu cải huấn số 3 được coi là một trong những nhà tù khắc nghiệt nhất ở Nga, dành riêng cho người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nơi có nhiệt độ cực lạnh vào mùa đông.

Phản ứng trước sự vụ, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết, Washington đang xem xét “một loạt các lựa chọn” sau cái chết của blogger chống tham nhũng người Nga Alexey Navalny trong tù.

“Chúng tôi đang xem xét rất nhiều lựa chọn”, ông Biden nói khi được hỏi liệu Mỹ có thể thắt chặt các biện pháp trừng phạt chống lại Nga do cái chết của Navalny hay không.

Ông Biden nói, Washignton không có thông tin về nguyên nhân cái chết của ông Navalny nhưng đổ lỗi cho lãnh đạo Nga.

Ông Navalny nhiều lần bị bắt giữ và kết án với các tội danh cáo buộc theo luật pháp Nga. Ảnh: AP.

Theo TASS, Ủy ban Giám sát Công cộng của Khu tự trị Yamalo-Nenets cho biết ông Navalny không hề phàn nàn về sức khỏe cũng như điều kiện giam giữ. Thanh tra nhân quyền khu vực cũng cho biết Navalny không đưa ra khiếu nại nào.

Thư ký báo chí của Tổng thống Nga, Dmitry Peskov, chỉ trích những tuyên bố của phương Tây liên quan đến cái chết của Navalny là điên cuồng và hoàn toàn không thể chấp nhận được, đồng thời lưu ý rằng không có thông tin chính thức nào về nguyên nhân cái chết của tù nhân Navalny.

Ngày 16/2, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đã kêu gọi một cuộc điều tra đầy đủ và minh bạch về cái chết của Alexey Navalny, người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric cho biết trong một cuộc họp báo.

Trại tù nơi ông Navalny qua đời. Ảnh: Sputnik / Ilya Pitalev.

“Tổng thư ký LHQ bị sốc trước thông tin về cái chết của nhân vật đối lập Alexey Navalny. Tổng thư ký bày tỏ lời chia buồn tới gia đình ông Navalny và kêu gọi một cuộc điều tra đầy đủ, đáng tin cậy và minh bạch về hoàn cảnh cái chết được báo cáo của ông Navalny khi bị giam giữ," ông Dujarric nói.

Ông Alexei Navalny (SN 1976) là một nhà lãnh đạo đối lập, luật sư, nhân vật chính trị và công chúng người Nga, nổi tiếng với các cuộc điều tra về tham nhũng ở Nga. Navalny từng là thành viên Hội đồng điều phối đối lập của Nga và là lãnh đạo của Đảng Tiến bộ chính trị đối lập. Ông định vị bản thân là đối thủ chính trị của giới lãnh đạo đương nhiệm Nga.

Ông Navalny, lãnh đạo đối lập, nổi tiếng với các cuộc điều tra về tham nhũng ở Nga. Ảnh: AP.

Ông nhận hai bản án treo cho cáo buộc tham ô trong hai vụ án riêng biệt, một vào tháng 7/2013 và một vào tháng 12/2014, với mức án 5 năm và 3,5 năm tù.

Vào tháng 12/2016, ông Navalny tuyên bố ý định tham gia vào cuộc bầu cử Tổng thống ở Nga, diễn ra vào tháng 3/2018, nhưng vào ngày 25/12/2017, Ủy ban Bầu cử Trung ương Nga đã từ chối đăng ký tư cách ứng cử viên của ông do có tiền án tiền sự trước đó.

Vào tháng 5/2018, ông Navalny bị kết án 30 ngày tù vì tham gia một cuộc biểu tình không phép ở Moscow chống lại Tổng thống Nga Putin.

Ông Navalny và vợ Yulia (bên phải), con gái Daria và con trai Zakhar năm 2019. Ảnh: AP.

Ông Navalny đã phải nhập viện vào ngày 20/8/2020 tại Omsk sau khi sức khỏe chuyển xấu bất thường trên chuyến bay bay từ Tomsk, vùng Siberia đến Moscow. Theo truyền thông Nga, ông Navalny được chẩn đoán mắc chứng rối loạn chuyển hóa khiến lượng đường trong máu giảm mạnh.

Không rõ nguyên nhân gây ra bệnh nhưng các bác sĩ Nga nói, không tìm thấy chất độc nào trong máu và nước tiểu của Navalny.

Sau đó, ông Navalny được chuyển đến Đức điều trị. Vào đầu tháng 9/2020, chính phủ Đức thông báo ông Navalny đã bị đầu độc bằng một chất từ nhóm chất độc hóa học Novichok. Nga đã gửi yêu cầu cung cấp thông tin chi tiết hơn về kết quả phân tích bệnh án của ông Navalny, nhưng không nhận được phản hồi.

Ông Navalny sau khi sức khỏe bị tai biến, được cho bị đầu độc vào tháng 8/2020. Nguồn: Instagram.

Sau hơn một tháng được điều trị, chăm sóc tại Đức, vào ngày 22/9/2020, ông Navalny đã được xuất viện, trong tình trạng ổn định.

Ngay khi trở về Nga, ông Navalny bị bắt giữ và nhận án tù.

Trước đó, trong một cuộc phỏng vấn với tờ Der Spiegel của Đức, ông Navalny nói rằng, ông Putin đứng sau vụ đầu độc mình, điều mà Điện Kremlin bác bỏ, cho đây là những cáo buộc vô căn cứ và không thể chấp nhận được.

Trả lời câu hỏi của hãng tin NBC vào tháng 6/2021 rằng, liệu nhà lãnh đạo Nga có ra lệnh ám sát thủ lĩnh phe đối lập Navalny hay không, và liệu cái chết của ông này có phải là một “sự trùng hợp ngẫu nhiên” khi một số đối thủ chính trị đã bị giết trước đó hay không, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố: “Chúng tôi không có thói quen giết bất cứ ai như vậy”.

Văn Phong (theo Sputnik, TASS)