Làn sóng 'chết vì làm việc quá sức' tăng vọt ở Nhật Bản

“Tôi nhớ rất rõ” - Sato nhớ lại. “Tôi vừa thuyết trình xong và đột nhiên cảm thấy ốm nặng. Trước đây tôi đã từng bị sỏi thận và ban đầu tôi nghĩ đó chỉ là sự tái phát của bệnh, nhưng nó nhanh chóng trở nên tồi tệ hơn, vì vậy tôi đã gọi xe cấp cứu”.

Anh yêu cầu phẫu thuật thận ngay lập tức và được thông báo rằng mình sẽ phải nằm viện ít nhất 10 ngày.

Sato cho biết: “Tôi hoàn toàn không nghi ngờ gì rằng tình trạng của tôi là do căng thẳng trong công việc gây ra” - Sato nói và yêu cầu không sử dụng tên thật của mình khi vẫn ở lại công ty. “Tôi đã được cấp trên giao quá nhiều trách nhiệm và không có nhân viên nào hỗ trợ, đó thực sự là một cơn ác mộng”.

Trải nghiệm của Sato không phải là hiếm ở Nhật Bản, nơi Bộ Y tế vào ngày 13/10 đã công bố sách trắng hàng năm về thời gian làm việc thường kéo dài một cách tàn nhẫn và mối liên hệ của chúng với chứng trầm cảm và karoshi (hay tử vong do làm việc quá sức).

Tổng cộng có 2.968 người ở Nhật Bản chết vì karoshi gây ra vào năm ngoái, tăng từ 1.935 vào năm 2021.

Sách trắng của Bộ Y tế liên kết karoshi với số giờ làm việc, với 10,1% nam giới làm việc ít nhất 60 giờ một tuần và 4,2% phụ nữ làm việc trên 60 giờ mỗi tuần.

Karoshi có thể xảy ra do sức khỏe kém, với 803 người nộp đơn xin chính phủ bồi thường vào năm ngoái vì các bệnh về não hoặc tim do căng thẳng trong công việc gây ra. Con số đó tăng từ 753 trường hợp vào năm 2021, từ mức cao nhất là 938 trường hợp kể từ năm 2000.

Nhưng các nhà phê bình cho rằng những trường hợp được báo cáo với cơ quan y tế này có thể chỉ là một phần nhỏ so với con số thực và họ lo ngại sự gia tăng đột ngột số vụ tử vong vì làm việc quá sức vào năm ngoái.

Khối lượng công việc đặc biệt khó khăn đối với nam giới ở độ tuổi 40 và phụ nữ ở độ tuổi 20. Khoảng 13,2% nam giới ở độ tuổi 40 và 4,9% phụ nữ ở độ tuổi 20 làm việc ít nhất 60 giờ một tuần.

Con số này cao hơn ở những người tự kinh doanh, với 15,4% nam giới tự kinh doanh và 7,8% phụ nữ làm việc ít nhất 60 giờ.

Làm việc quá sức đang trở thành vấn nạn ở Nhật

Nghiên cứu cũng tìm thấy mối tương quan giữa số giờ làm việc và chứng trầm cảm, với 26,8% nam giới và phụ nữ làm việc hơn 60 giờ một tuần tin rằng họ đang mắc một dạng trầm cảm hoặc lo lắng nào đó.

Bill Cleary, giám đốc lâm sàng của Tổ chức tư vấn TELL Lifeline có trụ sở tại Tokyo, thừa nhận cảm thấy có phần “bất lực” trước tình trạng mà các chính trị gia, công ty và cá nhân đều biết là vấn đề nghiêm trọng từ giữa những năm 1980 nhưng vẫn chưa thực hiện được các giải pháp hiệu quả.

Makoto Watanabe, giáo sư truyền thông tại Đại học Hokkaido Bunkyo ở Eniwa, cho biết có quá ít thay đổi tại nơi làm việc ở Nhật Bản và nhiều công ty đang mắc kẹt trong “kỷ nguyên bong bóng” những năm 1980.

“Tôi đến từ ‘thế hệ băng hà’, những người bắt đầu tìm kiếm việc làm vào đầu những năm 1980, ngay sau khi bong bóng kinh tế vỡ tung và mọi thứ trở nên ảm đạm” - ông nói.

Ông cho biết thêm: “Cấp trên của chúng tôi đã tận hưởng sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong những năm 1970 và 1980 và không muốn thay đổi bất cứ điều gì. Nhưng tiền lương ngày càng trì trệ và có ít người làm việc hơn nên mọi người phải làm việc chăm chỉ và kéo dài hơn”.

Hơn 30 năm kể từ khi bong bóng kinh tế vỡ vào đầu những năm 1980, Cleary tin rằng người lao động Nhật Bản cần tìm lại sự cân bằng và giữ gìn sức khỏe tinh thần của mình. Ông cho biết: “Thông điệp của tôi là mọi người hãy nhìn vào bên trong bản thân để có thể quyết định những điều nằm trong tầm kiểm soát của họ”.

Ông đề nghị hãy tránh xa tất cả những tin tức xấu trên mạng xã hội, hãy tập thể dục thường xuyên, ngủ ngon và nói chuyện với bạn bè và gia đình.

Anh Duy (Theo SCMP)