Làm sạch từng tấc đất quê hương

Trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ (từ năm 1965-1972), quốc lộ 1 chạy qua địa bàn tỉnh là tuyến giao thông huyết mạch. Cùng với tuyến đường sắt Hà-Lạng, hằng ngày những chuyến tàu, xe xuyên suốt dặm dài, đầy ắp hàng hóa, lương thực, vũ khí, thuốc men, quân trang, quân dụng… của các nước XHCN anh em viện trợ cho Việt Nam đánh Mỹ.

Lực lượng công binh di chuyển quả bom phát hiện tại huyện Lạng Giang đến nơi hủy nổ.

Để cắt đứt tuyến giao thông, chặn đường vận chuyển, không lực Hoa Kỳ đã dùng đủ loại máy bay "cánh cụp, cánh xòe " ném bom phá, bom bi, rốc-két... xuống những mục tiêu quan trọng. Thiếu tá Nguyễn Văn Sơn, Trợ lý Ban Công binh (Bộ CHQS tỉnh) chỉ lên tấm bản đồ, nhấn mạnh đến những địa điểm, mục tiêu mà giặc Mỹ trút bom xuống như: Đầu cầu sắt Bắc Giang, khu vực các ga Sen Hồ, Bắc Giang, phố Tráng, Kép... Không chỉ ở những nơi công cộng, nhiều khu vực người dân sinh sống có bom, mìn còn sót lại.

Đơn cử như tại huyện Lục Ngạn, khi bạt núi, san đồi để xây dựng các công trình, trồng cây ăn quả, hầu như năm nào người dân cũng phát hiện có bom, đạn chưa nổ trong lòng đất. Mỗi khi nhận được tin báo phát hiện bom mìn là cán bộ, chiến sĩ của đơn vị lên đường.

Từ năm 2018 đến nay, lực lượng công binh Bộ CHQS tỉnh phối hợp với các huyện, TP tiến hành hủy nổ an toàn 15 quả bom và đầu đạn phát hiện được ở khu vực cầu Xương Giang (TP Bắc Giang); xã Tân Dĩnh, Thái Đào, thị trấn Vôi, thị trấn Kép (Lạng Giang)…

Theo thống kê, từ năm 2018 đến nay, lực lượng công binh Bộ CHQS tỉnh phối hợp với các huyện, TP tiến hành hủy nổ an toàn 15 quả bom và đầu đạn phát hiện được ở khu vực cầu Xương Giang (TP Bắc Giang); xã Tân Dĩnh, Thái Đào, thị trấn Vôi, thị trấn Kép (Lạng Giang)…

Mới đây nhất, vào ngày 3/3, trong khi đào đất xây nhà, gia đình chị X ở tổ dân phố Đại Phú 2, thị trấn Vôi (Lạng Giang) thấy một quả bom phá nặng tới hơn 300 kg còn nguyên ngòi nổ (ngòi nổ có hiện tượng rỉ sét). Đã từng nghe, từng biết đến bom đạn trên ti vi, chị X không nghĩ có ngày quả bom lại nằm chình ình trên phần đất nhà mình. Hoảng sợ, gia đình lập tức báo cho chính quyền địa phương và đơn vị chức năng.

Nhận tin, Ban CHQS huyện Lạng Giang đến ngay hiện trường, khoanh vùng; phối hợp với Ban Công binh Bộ CHQS tỉnh thực hiện các bước phong tỏa. Vì quả bom nằm trong khu vực dân cư nên rất nguy hiểm. Đến hôm sau, các lực lượng chức năng và Ban CHQS huyện tổ chức di chuyển quả bom đến vị trí hủy nổ an toàn.

Bom mìn, vật nổ là hiểm họa đối với người dân. Để rà phá, hủy nổ an toàn, phục vụ sản xuất và đời sống cũng như xây dựng các công trình, bộ đội công binh đã và đang thực hiện nhiệm vụ gian khổ, hiểm nguy. Đóng trên địa bàn huyện Lục Ngạn nhưng cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn Công binh 219 (Quân đoàn 2) chẳng mấy khi có mặt tại đây.

Nhiều năm qua, thực hiện nhiệm vụ được giao, đơn vị đã tiến hành cơ động không chỉ trong tỉnh mà còn qua nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước để làm sạch những vùng đất. Hà Nội, Hải Phòng, Cao Bằng, Bình Định, Quảng Bình...là những địa bàn cán bộ, chiến sĩ đã từng đến. Dự án nào ít cũng mất vài tháng, có dự án phải 3 năm mới xong.

Thượng tá Nguyễn Văn Thịnh, Phó Lữ đoàn trưởng cho biết: “Với những người lính làm nhiệm vụ rà phá bom mìn, vật nổ, chỉ cần một giây lơ đãng, chủ quan cũng có thể đánh đổi bằng cả tính mạng. Vì vậy, khi nhận nhiệm vụ, chỉ huy đơn vị tập trung lãnh đạo, xây dựng kế hoạch cụ thể, lựa chọn những đồng chí bản lĩnh, có năng lực chuyên môn nghiệp vụ.

Cùng đó trang bị đầy đủ kiến thức chuyên ngành, tổ chức huấn luyện về tính năng, công dụng của từng loại máy móc, thiết bị rò tìm. Nắm rất chắc về nguyên lý hoạt động của các loại bom mìn, vật nổ. Khi phát hiện được phải kiên trì, bền bỉ tìm hiểu đó là loại gì, từ đó có phương án tháo gỡ và xử lý khoa học, chính xác, bảo đảm an toàn”.

Lữ đoàn Công binh 219 huấn luyện rà phá bom, mìn. Ảnh: Hữu Trình.

Thiếu tá Vũ Đình Vân, Phó Tham mưu trưởng Lữ đoàn Công binh 219 kể: “Nhắc đến bom mìn, vật nổ, tâm lý ai cũng sợ, bởi thuốc nổ, ngòi nổ trong mỗi quả bom, quả đạn, vật nổ… sẽ bị biến đổi và phát nổ bất cứ lúc nào.

Nhưng đối với người lính công binh, xác định đây là nhiệm vụ tuy hiểm nguy nhưng cũng đầy tự hào. Mỗi mét vuông đất được làm sạch là cơ sở để xây dựng những công trình phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và đời sống của người dân… nên chúng tôi càng phải cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ”.

Nhớ lại mấy năm trước, khi tiến hành rà phá bom mìn khu vực hồ Thùng Đấu (TP Bắc Giang), ngoài bom bi, anh em rò được hai quả bom, mỗi quả nặng khoảng 230kg. Thông thường, khi thả xuống đầu quả bom sẽ cắm xuống đất nhưng lần này đầu hai quả bom lại ngược lên, đầu nổ to bằng cái chén, lò so nổi lên, cảm giác như khẽ chạm vào sẽ phát nổ, ai nhìn cũng thấy sởn da gà bởi mức độ nguy hiểm.

Tìm hiểu rõ tính năng và loại bom, lính công binh bẻ dần 4 cánh, hai quả bom được tháo nổ an toàn. Hay như thực hiện dự án rà phá bom, mìn ở Sân bay Cát Bi (Hải Phòng), phát hiện nhiều chủng loại bom qua thời gian mưa nắng, nước lợ ăn mòn, có quả bị tách đôi, có quả hình thù như ống xả xe máy, có quả lại không khác gì cục sắt… nhưng trong đó là cả túi thuốc nổ.

Với tinh thần trách nhiệm cao, giỏi chuyên môn kỹ thuật, những người lính công binh ở Bộ CHQS tỉnh hay Đoàn Công binh Lũng Lô đã làm việc hết mình, góp phần giảm thiểu tác hại của bom mìn, mang lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Bài, ảnh: Tuấn Minh