Kyrgyzstan không 'dung nổi hai mặt trời' Nga, Mỹ

Ngoài vị trị địa chiến lược quan trọng trong khu vực Trung Á, Kyrgyzstan cũng là quốc gia duy nhất trên thế giới có cả căn cứ quân sự của Nga và Mỹ đồn trú. Trước thềm bầu cử, dù không nói ra nhưng Mỹ và Nga là hai quốc gia quan tâm sát sao nhất tới kết quả cuộc bỏ phiếu lựa chọn người lãnh đạo cao nhất ở quốc gia vốn chứa đựng nhiều bất ổn này.

Không ngoài dự đoán, ngay sau khi thắng cử, Tổng thống đắc cử Almazbek Atambayev được cho là có quan điểm thân Nga ngay lập tức lên tiếng phản đối sự hiện diện của căn cứ quân sự Mỹ tại Manas. Đánh giá “sự có mặt của quân Mỹ không bảo đảm an ninh cho Kyrgyzstan”, ông Atambayev khẳng định, “không thể chấp nhận thực tế là một trung tâm vận tải quá cảnh của NATO do binh sỹ Mỹ làm nòng cốt tồn tại tại sân bay quốc tế Manas”.

Ông Atambayev tuyên bố: “Chúng tôi biết rằng Mỹ thường xuyên tham gia và các cuộc xung đột quân sự trên thế giới và chúng tôi không muốn một ngày nào đó sẽ bị một quốc gia khác tấn công vào căn cứ quân sự này”. Tuy nhiên, Bishkek sẽ tiếp tục thực hiện các cam kết quốc tế của mình, trong đó có thỏa thuận liên quan đến hợp đồng cho thuê căn cứ Manas sẽ hết hạn vào năm 2014. Không chỉ vậy, ông Atambayev còn cho biết, Kyrgyzstan thành lập nhóm công tác nhằm chuẩn bị gia nhập Liên minh hải quan của ba nước gồm Nga, Belarus và Kazakhstan.

Tuyên bố trên của Bishkek chắc chắn khiến người Nga hài lòng. Tuy nhiên, Washington cũng không dễ dàng bỏ cuộc khi cuộc chiến tại Afghanistan đang hồi căng thẳng. Trước đây không lâu, cựu Tổng thống Kyrgyzstan ông Kurmanbek Bakiyev cam kết đóng cửa căn cứ Manas đổi lấy gói viện trợ của Nga năm 2009 tuy nhiên sau đó đảo ngược quyết định với khoản “lại mặt” hậu hĩnh hơn từ Washington.

Giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử nhưng giới quan sát cho rằng để mang lại hòa bình, ổn định và thịnh vượng cho quốc gia Trung Á, vốn đầy bất ổn và nghèo đói này, ông Atambayev sẽ phải đối mặt với vô số khó khăn chồng chất đang chờ đón ở phía trước.

Sự gia tăng ảnh hưởng của các nước lớn có thể giúp Kyrgyzstan có thêm nguồn lực để phát triển đất nước, song đó cũng có thể là nguyên nhân khiến quốc gia Trung Á này rơi vào tình trạng bất ổn. Bên cạnh đó, mâu thuẫn đối đầu giữa hai miền Nam - Bắc vẫn tiếp tục âm ỉ và có thể bùng phát thành làn sóng bạo lực mới bất cứ lúc nào nếu có “xúc tác”.

Chuyên gia nghiên cứu chính trị Alexei Vlasov, cũng tham gia quan sát viên bầu cử, cho rằng chính cam kết phát triển mối quan hệ chiến lược với Nga và đẩy nhanh quá trình hội nhập sâu vào Không gian hậu Xô viết giúp ông Atambayev giành chiến thắng áp đảo ngay trong vòng bỏ phiếu đầu tiên. Lý do giải thích cho điều này là có tới gần 90% người dân Kyrgyzstan ủng hộ phát triển mối quan hệ chặt chẽ với Nga.