Không thể đi xin đề tài, sáng kiến

Dạo quanh một số hội, nhóm trao đổi kinh nghiệm công tác trên mạng xã hội, chúng ta không khó bắt gặp những tin nhắn như: Đồng chí nào có sáng kiến, mô hình gì hay về chủ đề... cho tôi xin? Đơn vị yêu cầu nộp mô hình, sáng kiến huấn luyện, ai có thì giúp mình cho đủ chỉ tiêu được không?... Thoạt nhìn có thể nghĩ đơn thuần là xin tài liệu tham khảo, nhưng thực chất là xin mô hình, sáng kiến mang tính trí tuệ mà chỉ cần chỉnh sửa một số chỗ, đổi tên tác giả thì có thể trở thành sản phẩm của mình. Hiện tượng này xuất phát từ nhận thức đơn giản của một số quân nhân và căn bệnh thành tích, hình thức ở một số đơn vị, dẫn đến tình trạng “chủ trương nhiều, sản phẩm nhiều, hiệu quả thấp”. Theo Thượng úy Nguyễn Văn Tĩnh, Trưởng xe Kíp, Đại đội 1, Tiểu đoàn 115 (Trung đoàn 274, Sư đoàn 377): Để phong trào sáng tạo đạt được mục đích, yêu cầu đề ra và phát huy hiệu quả mang lại, ngoài chủ trương đúng, cần kèm theo triển khai nhiều biện pháp phù hợp để tạo động lực, môi trường thuận lợi giúp cán bộ, chiến sĩ nghiên cứu, sáng tạo.

Thượng úy Nguyễn Thịnh Đạt (bên trái) cùng các thành viên nhóm tác giả hoàn thiện “Thiết bị tắt, mở truyền thanh, tuyên truyền tự động”.

Để có được sản phẩm sáng tạo hữu ích, các tập thể, cá nhân phải tốn nhiều thời gian, công sức, trí tuệ, tiền của để tìm tòi, nghiên cứu, thực hiện trong thời gian dài. Các đề tài, mô hình, sáng kiến có thể là sản phẩm vừa mang tính kế thừa vừa mang tính phát triển, cho nên việc tham khảo các sản phẩm trước đó là việc cần thiết và khó tránh khỏi. Tuy nhiên, “đi xin” rồi “thêm mắm, thêm muối”, chỉnh sửa họ tên để nghiễm nhiên báo cáo đó là sản phẩm trí tuệ của mình sẽ gây nhiều hệ lụy không tốt. Tại Sư đoàn 377, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, một trong những biện pháp hàng đầu luôn được Đảng ủy, chỉ huy đơn vị đặc biệt quan tâm là đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, động viên cán bộ, chiến sĩ nỗ lực nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo các đề tài, sáng kiến góp phần nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu.

Thành viên Câu lạc bộ “Sáng tạo trẻ” Trung đoàn 274, Sư đoàn 377 trao đổi, xây dựng phần mềm trên máy tính.

Câu lạc bộ “Sáng tạo trẻ” trở thành sân chơi nghiên cứu khoa học của sĩ quan trẻ Trung đoàn 274 nói riêng và các đơn vị của Sư đoàn 377 nói chung trong hơn 5 năm qua. Trong căn phòng có diện tích khoảng 50m2 ở Trung đoàn 274 là những dãy bàn được kê ngay ngắn sát tường, trang bị đầy đủ hệ thống điện, thiết bị chiếu sáng, các dụng cụ kỹ thuật, máy tính... cùng nhiều mô hình, sáng kiến huấn luyện là sản phẩm sáng tạo của câu lạc bộ trong những năm qua đang được trưng bày. Trung tá Nguyễn Vinh Cửu, Chủ nhiệm Kỹ thuật Trung đoàn 274, Chủ nhiệm Câu lạc bộ “Sáng tạo trẻ” của Trung đoàn cho biết: “Câu lạc bộ đánh giá tính khả thi của các ý tưởng, sau đó đề xuất tham mưu cho Đảng ủy, chỉ huy đơn vị phương pháp thực hiện phù hợp. Chúng tôi cũng góp ý để ý tưởng đó hoàn thiện, hiệu quả hơn về mọi mặt. Từ đó, góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động sáng tạo trong đơn vị theo hướng khoa học, tiết kiệm, hiệu quả, tránh hình thức, lãng phí. Bên cạnh đó, những sản phẩm có giá trị khoa học, giá trị thực tiễn cao sẽ được đầu tư nhân rộng và gửi dự thi cấp quân chủng và toàn quân”.

Đại tá Hàn Anh Truyền, Chính ủy Sư đoàn 377 cho biết thêm: “Để tránh tình trạng chạy theo thành tích, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn luôn quan tâm, khuyến khích, động viên, biểu dương, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào sáng tạo. Từ năm 2018 đến nay, Sư đoàn 377 đã có hơn 220 đề tài, sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, trong đó nhiều đề tài, sáng kiến có chất lượng, hàm lượng khoa học cao, được ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời như: Máy sấy silicagel tự động; Phần mềm kiểm tra nhận thức giáo dục chính trị; Phần mềm “Ai giỏi pháp luật’’...”.

Bài và ảnh: XUÂN SANG

Xử lý nghiêm hành vi gian lận

Là đơn vị chủ lực, làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, những năm qua, Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn Pháo phòng không 573 (Quân khu 5) thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức tốt phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nghiên cứu khoa học trong toàn đơn vị. Tuy nhiên, bên cạnh những sáng kiến, cải tiến được đầu tư nghiên cứu nghiêm túc, có chất lượng và tính ứng dụng, hiệu quả cao thì cá biệt vẫn có những sáng kiến, cải tiến, giải pháp được thực hiện qua loa, đại khái, mang tính đối phó, nộp cho xong nhằm đạt chỉ tiêu mà cấp trên giao. Thậm chí, đôi lúc còn có tình trạng sao chép, lấy ý tưởng, sáng chế của người khác, đơn vị khác rồi “xào xáo” thành của mình; xin đứng tên chung nhóm tác giả, nhóm đề tài để đủ tiêu chí bình xét thi đua, thăng quân hàm... Với những trường hợp này, ngay sau khi phát hiện, chỉ huy đơn vị nghiêm khắc phê bình, kiểm điểm, chấn chỉnh, nhắc nhở, hủy bỏ kết quả sáng kiến và trừ điểm thi đua của cơ quan, đơn vị vi phạm. Nhờ vậy, tình trạng sao chép sáng kiến, cải tiến đến nay đã chấm dứt hoàn toàn.

Đại úy QNCN Lê Văn An, nhân viên Phòng Kỹ thuật, Lữ đoàn Pháo phòng không 573, giới thiệu về sáng kiến Hệ thống kiểm tra, giám sát huấn luyện pháo thủ 1-pháo cao xạ.Ảnh: THUẬN AN

Trong nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ hằng năm, Lữ đoàn đều đặt chỉ tiêu có từ 1 đến 2 sáng kiến đoạt giải cấp Quân khu và Bộ Quốc phòng, từ đó, định hướng, đầu tư, đặt hàng, hỗ trợ, khuyến khích các cơ quan, đơn vị, cán bộ, chiến sĩ triển khai thực hiện. Đặc biệt, đầu năm 2023, sáng kiến Hệ thống kiểm tra, giám sát huấn luyện pháo thủ 1-pháo cao xạ do Đại úy QNCN Lê Văn An, nhân viên Phòng Kỹ thuật Lữ đoàn Pháo phòng không 573 nghiên cứu, chế tạo đã xuất sắc đoạt giải Ba Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội lần thứ 23.

Thượng tá ĐỖ TẤN PHƯỚC (Phó lữ đoàn trưởng Lữ đoàn Pháo phòng không 573, Quân khu 5)

Gian lận làm méo mó phong trào thi đua cải tiến

Thực tế ở nhiều đơn vị đã có việc xin sáng kiến, xin mô hình để chống chế, nộp cho đủ, phục vụ hội thi hoặc gán ghép “đồng tác giả” giữa nhiều cá nhân để đủ tiêu chuẩn bình xét khen thưởng. Đối với cán bộ, từ thực tiễn quá trình huấn luyện có thể khắc phục những hạn chế từ sáng kiến, cải tiến của đơn vị bạn để làm ra sản phẩm của mình có tính ưu việt hơn, nhưng việc “sao y bản chính” từ ý tưởng của người khác là không thể chấp nhận được. Việc làm này khiến cán bộ lười suy nghĩ, không kích thích được phong trào nghiên cứu cải tiến, sáng kiến mô hình học cụ ở đơn vị; làm cho kết quả thi đua trở nên không công bằng, thiếu khách quan, không thực chất, nghiêm trọng hơn có thể gây mất đoàn kết nội bộ...

Thượng úy Dương Thái Dương, Phó đại đội trưởng Đại đội 10, Tiểu đoàn 6, Trung đoàn 9, Sư đoàn 8 giới thiệu sáng kiến thiết bị kiểm tra điện bộ phận cò súng chống tăng SPG-9.Ảnh: PHƯƠNG NHẬT

Để ngăn chặn hiện tượng “xin”, “cho” mô hình, sáng kiến của cán bộ, chiến sĩ thì việc định hướng nghiên cứu, báo cáo ý tưởng thực hiện với chỉ huy đơn vị là một giải pháp. Đây còn là cách tránh việc nghiên cứu không có trọng tâm, trọng điểm gây lãng phí tiền của. Lãnh đạo, chỉ huy các cấp tiếp tục nhân rộng tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong nghiên cứu sáng kiến; đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục, động viên cán bộ, chiến sĩ tích cực phát huy sáng kiến, cải tiến nhiều mô hình học cụ hơn nữa phục vụ tốt cho công tác huấn luyện; đồng thời, phát huy vai trò của thành viên hội đồng nghiên cứu sáng kiến trong việc đánh giá thực chất chất lượng sản phẩm, không vì nể nang sẽ làm giảm sút ý chí phấn đấu của cán bộ. Cùng với đó, đơn vị cần ban hành quy chế chấm điểm, tiêu chí sản phẩm sát thực tiễn, quy định rõ khen thưởng, xử phạt thật nghiêm hiện tượng sử dụng ý tưởng người khác để làm thành tích cho mình.

Trung tá NGUYỄN QUỐC HỘI (Phó trung đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Trung đoàn 9, Sư đoàn 8, Quân khu 9)

Tuyệt đối không làm cho có

Trước đây, khi huấn luyện nội dung chiến thuật với đề mục “Trung đội bộ binh làm nhiệm vụ mở cửa và đánh chiếm đầu cầu” bằng phương pháp sử dụng thiết bị phá vật cản FMV-B1, đơn vị chúng tôi chưa có nhiều tài liệu mô phỏng hoạt động bay của tên lửa kéo và các mô đun nổ nên bộ đội rất khó hình dung về nguyên lý, tính năng, kỹ, chiến thuật của thiết bị này, dẫn đến việc tiếp thu bài bị hạn chế.

Thấy những bất cập, hạn chế trên, tôi chủ động nghiên cứu và cho ra đời sản phẩm “Đồ dùng mô phỏng thiết bị phá vật cản FMV-B1”. Sau khi đưa thiết bị vào huấn luyện, bộ đội được quan sát trực quan đường bay của tên lửa kéo và các mô đun nổ, làm nội dung huấn luyện thêm phong phú, sinh động. Với sản phẩm này, tôi được thủ trưởng Tổng cục Chính trị tặng giải Ba Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội lần thứ 19.

Đại úy Nguyễn Văn Phiến hướng dẫn bộ đội nắm tính năng, tác dụng của sản phẩm "Đồ dùng mô phỏng hoạt động thiết bị phá vật cản FMV-B1". Ảnh: Ngọc Lâm

Theo tôi, để có những sáng kiến, cải tiến thiết thực, mang lại hiệu quả cao thì trong quá trình huấn luyện, đội ngũ cán bộ, nhất là sĩ quan trẻ cần tích cực học tập, nâng cao trình độ toàn diện, biết phát hiện những khó khăn, bất cập và vấn đề mới nảy sinh, từ đó nghiên cứu, tìm cách khắc phục. Nếu thấy khó khăn thì nên trao đổi với đồng chí, đồng đội để cùng nghiên cứu, giải quyết. Có thể tham khảo ý tưởng sáng tạo của người khác nhưng tuyệt đối không cóp nhặt, chỉnh sửa, làm cho có. Ngoài ra, chỉ huy đơn vị cần tạo điều kiện mọi mặt, có chính sách động viên, khích lệ, quan tâm kịp thời để đội ngũ sĩ quan trẻ đam mê nghiên cứu sáng kiến, cải tiến kỹ thuật.

Đại úy NGUYỄN VĂN PHIẾN (Chính trị viên Đại đội 3, Tiểu đoàn 16, Sư đoàn 312, Quân đoàn 1)

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.