Không để thiếu điện

Bộ Công thương cho biết, đang có những điều chỉnh lớn liên quan quy hoạch nguồn điện (thí dụ như điện hạt nhân). Trong khi đó, chúng ta khai thác gần như đến hết tiềm năng của thủy điện; nhiệt điện than đang gặp khó khăn do vấn đề nhập khẩu than. Quan điểm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng như của Bộ Công thương rất rõ ràng: Bằng mọi giá phải bảo đảm cân đối cung cầu điện cho phát triển kinh tế và nhu cầu đời sống xã hội của nhân dân và đất nước. Bằng mọi phương án, chúng ta phải xây dựng được những tổng sơ đồ về năng lượng giải quyết những bức xúc và yêu cầu trước mắt, bảo đảm tốc độ tăng trưởng kinh tế đã đề ra, đồng thời hướng đến phát triển bền vững trên cơ sở nền tảng của năng lượng xanh và sạch. Vì vậy, chúng ta sẽ phải cân đối giữa nguồn phát, nguồn điện khác nhau từ than, khí, sức nước và năng lượng tái tạo, trong đó có điện gió, mặt trời, sinh khối... Chính phủ và các bộ, ngành liên quan cũng cần nghiên cứu, ban hành các cơ chế, chính sách hấp dẫn, thu hút nguồn lực trong nước và nước ngoài đầu tư xây dựng các nhà máy nhiệt điện; phát triển các nguồn điện mặt trời, điện gió. Mặc dù nhiệt điện than còn gặp một số trở ngại, bộc lộ một số bất cập nhưng không thể phủ nhận vai trò của nó, đồng thời cần nâng cao hơn nữa hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, nhất là chú trọng sử dụng công nghệ hiện đại và phương án xử lý triệt để vấn đề xả thải, tro xỉ thải, nước thải của các nhà máy nhiệt điện than bảo đảm các chỉ tiêu về môi trường.

Các nhà quản lý và các chuyên gia kinh tế đều thống nhất nhận định, bên cạnh đẩy nhanh tiến độ đầu tư nguồn điện, chúng ta phải chuyển sang sử dụng các công nghệ hiện đại, tiết kiệm năng lượng. Ở các nước tiên tiến, tỷ lệ giữa tăng trưởng GDP và tăng trưởng phụ tải điện thường là 1 - 1, còn ở Việt Nam, tỷ lệ này tới 1 - 1,8. Điều này cho thấy, chúng ta vẫn sử dụng nhiều công nghệ, thiết bị lạc hậu, tiêu tốn nhiều điện năng, nhất là trong lĩnh vực sản xuất thép, xi-măng… Nhiều chuyên gia kinh tế cảnh báo, nếu không quyết liệt chuyển đổi mà cứ “gồng mình” theo nhu cầu tăng trưởng sử dụng điện kiểu này thì đất nước sẽ cạn kiệt tài nguyên, nguồn lực, tạo áp lực về môi trường và rốt cục cũng không thể đáp ứng nổi nhu cầu điện. WB đã khuyến nghị, nếu Việt Nam thực hiện tốt việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thì sẽ tiết kiệm ít nhất 10 nghìn MW công suất.