Khi chợ cóc hồi sinh!

Chợ cóc ở khắp nơi

Theo quan sát của phóng viên tại khu vực chợ tự phát ở thôn Bầu, xã Kim Chung, huyện Đông Anh thì khung giờ vàng của những người buôn bán ở đây là khoảng 16 - 19 giờ hàng ngày. Với đặc thù là nơi tập trung đông dân cư sinh sống, nhất là lượng công nhân khu công nghiệp Bắc Thăng Long nên nhiều hộ kinh doanh ở đây đã thường xuyên lấn chiếm lòng đường để buôn bán, hình thành chợ tự phát.

Chợ cóc là nguyên nhân gây mất trật tự đô thị và tiềm ẩn nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm. ảnh: NC

Mặc dù chợ Mun (chợ chính của thôn Bàu) cách đó không xa nhưng thói quen của người mua muốn cho tiện, nên các khu chợ cóc này vẫn luôn có đất sống. Hàng rau, hàng thịt, cá, hàng quần áo, ga gối… bày la liệt trên vỉa hè, thậm chí cả ở dưới lòng đường. Nhiều đoạn đường vốn đã chật hẹp nay lại thường xuyên ùn tắc mỗi khi chợ họp.

Chị Nguyễn Thị Lán, công nhân khu công nghiệp Bắc Thăng Long chia sẻ: “Mình thường xuyên đi làm về muộn nên tiện đường thì mua luôn ở đây. Đi vào chợ Mun thì vừa không thuận đường, mất thời gian, lại tốn thêm tiền gửi xe, tính ra là mất bó rau. Còn về chất lượng thực phẩm thì mình thấy ở trong chợ Mun cũng không khác ở chợ này.

Còn ở các quận nội thành Hà Nội, chỉ cần dành thời gian vài tiếng đồng hồ trong các khung giờ cao điểm, bất kể buổi sáng hay buổi chiều là chúng ta có thể thấy được sự phát triển trở lại của hàng loạt chợ cóc, chợ tạm. Theo ghi nhận của phóng viên, vào các buổi sáng, khu vực chợ cóc trên các tuyến phố Nguyễn Cao, Triệu Việt Vương, Lê Đại Hành... (quận Hai Bà Trưng) luôn luôn tấp nập người mua bán.

Những phản thịt, những hàng hoa quả, hàng rau, hàng ăn sáng… thi nhau bày tràn lan ra vỉa hè, lòng đường. Ông Thân Đức Trung, một người dân sống gần chợ Nguyễn Cao, phường Đống Mác, quận Hai Bà Trưng chia sẻ: “Mặc dù rất thuận tiện trong việc mua bán hàng hóa, nhất là các loại thực phẩm như rau, thịt, cá,... nhưng việc họp chợ ở đây đã dẫn đến tình trạng mất trật tự, ách tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Nhất là vào những giờ cao điểm, tiếng mời chào khách xen lẫn tiếng mặc cả, đặc biệt là còi xe làm cả khu chợ rất ông ào, gây ảnh hưởng nhiều tới các gia đình sống ở gần chợ. Thêm vào đó là mùi tanh, hôi từ chỗ bán cá, bán gà bốc lên rất khó chịu”. Đáng chú ý, ở khu vực phố Nguyễn Khuyến, Khâm Thiên, Trần Quý Cáp (quận Đống Đa), những điểm chợ cóc, quán hàng rong còn bầy bán hàng hóa ngay trên đường ray xe lửa, khách hàng vô tư đỗ xe để mua, bất chấp nguy hiểm.

Cần những giải pháp đồng bộ

Trong những năm qua, thành phố Hà Nội đã có nhiều chủ trương, biện pháp quyết liệt trong việc dẹp chợ cóc, chợ tạm nhưng hiệu quả đạt được không đáng kể. Điều đáng lo ngại là loại hình chợ này ngày càng có chiều hướng gia tăng và xuất hiện ở nhiều nơi. Anh Thân Đức Chí (quê Hưng Yên), thường xuyên bán hoa quả tại khu vực chợ cóc ở phường Đống Mác, quận Hai Bà Trưng cho biết: “Bán hàng ở chợ cóc nói thật là cũng sợ lực lượng chức năng kiểm tra, có hôm bị thu sạch hàng nhưng bù lại thì việc buôn bán khá thuận lợi, hôm nào nhanh thì chỉ mất khoảng đôi ba tiếng buổi sáng là tôi bán hết hàng, trừ chi phí cũng còn được 2-3 trăm nghìn đồng tiền lãi”.

Cũng theo một số người dân buôn bán tại các chợ cóc, chợ tạm trên địa bàn Thành phố thì một số quận, huyện đã xây dựng một số chợ truyền thống thành trung tâm thương mại, nhưng do bố trí gian hàng không hợp lý, giá thuê đắt… nên họ không có khả năng thuê các gian hàng ở đây.

Về lâu dài, Thành phố cần nghiên cứu, bố trí, xây dựng hệ thống chợ dân sinh một cách hợp lý.

Trước tiên nên rà soát diện tích đất xen kẹt để bố trí địa điểm buôn bán tạm cho người dân. Đồng thời, nâng cấp, cải tạo chợ truyền thống sao cho thuận tiện mua sắm, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, giảm bớt các loại phí để hỗ trợ tiểu thương, tăng sức cạnh tranh với hàng rong, chợ cóc.

Đối với người tiêu dùng, cần xây dựng thói quen tìm đến các khu chợ tập trung, chợ chính, các trung tâm thương mại thay vì mua hàng ở các chợ cóc, chợ tạm.

Đây không chỉ là việc làm vì sức khỏe của chính bản thân người tiêu dùng mà còn là cách góp sức hữu ích trong việc loại bỏ chợ cóc, chợ tạm để giữ gìn trật tự đô thị, vệ sinh môi trường của Thủ đô.

Theo thống kê của Sở Công Thương Hà Nội, năm 2016, trên địa bàn Thành phố có 52 chợ cóc. Tính đến đầu tháng 3/2017 đã phát triển thêm hơn 200 chợ cóc. Sau đợt ra quân thiết lập trật tự đô thị (từ ngày 10/3), các lực lượng chức năng đã xử lý được hơn 100 chợ cóc. Trong những ngày gần đây, qua khảo sát của phóng viên trên một số tuyến phố, chợ cóc đang có dấu hiệu “hồi sinh” mạnh mẽ.

Từ đó nảy sinh những nguy cơ lớn về trật tự đô thị. Bên cạnh đó, việc buôn bán tại các chợ tạm, chợ cóc về cơ bản là không chịu sự quản lý của các lực lượng chức năng, đa phần người bán từ các nơi khác trở về nên giá cả không ổn định, hàng hóa tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm. Hơn nữa việc người mua người bán chen chúc nhau còn tạo điều kiện cho tội phạm hoạt động. Tại nhiều khu chợ, người xe chen chúc sẽ rất khó khăn trong xử lý khi có sự cố, hỏa hoạn.

Để giải quyết vấn đề chợ cóc, chợ tạm một cách hiệu quả, chính quyền địa phương cần chịu trách nhiệm trong giải tỏa các tụ điểm này, quản lý địa bàn sát sao, chặt chẽ, không để tái diễn. Theo PGS.TS. Nguyễn Văn Hùng - Nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Xây dựng Hà Nội, trong xử lý chợ cóc, chợ tạm ở Hà Nội, các cấp chính quyền cùng cơ quan chức năng cần quan tâm trong tạo điều kiện cho người dân vào buôn bán tại các khu chợ tập trung để vừa giúp họ bảo đảm đời sống vừa từng bước khắc phục một cách triệt để các khu chợ cóc, chợ tạm. Hiện nay, Ban Quản lý tại một số chợ đã thực hiện miễn thu thuế tiền thuê vị trí bán hàng cho người bán hàng rong trong thời gian nhất định, đây là cách làm hay cần nhân rộng để tiến tới hạn chế các chợ cóc, chợ tạm.

Hoàng Phúc