Kháng thuốc kháng sinh đang đe dọa tính mạng của con người

Tại cuộc họp báo Tuần lễ Nâng cao nhận thức về sử dụng thuốc kháng sinh lần thứ 2 tại Việt Nam, được tổ chức ngày 29/11, tại Hà Nội, bác sĩ Lokky Wai, đại diện WHO cho biết, mặc dù sự phát minh ra thuốc kháng sinh đã làm thay đổi công cuộc phát triển của y học hiện đại, giúp cho các bác sĩ có khả năng điều trị được những bệnh nhiễm khuẩn mà trước đó nguy hiểm đến tính mạng con người, tuy nhiên, thuốc kháng sinh ngày càng mất đi hiệu nghiệm của nó do hiện tượng kháng thuốc kháng sinh.

Hiện tượng này đang gây nguy hại và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả cộng đồng. Nếu sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách (dùng thuốc sai liều, dùng thuốc không đủ thời gian…), thuốc kháng sinh sẽ thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn kháng thuốc. Điều này làm giảm hiệu quả của thuốc, thậm chí không thể chữa được các vết thương nhiễm trùng và các bệnh nhiễm khuẩn. Từ đó kéo dài quá trình điều trị của người bệnh, tăng số lượng và chi phí điều trị, cuối cùng tăng nguy cơ tử vong.

Theo bác sĩ Lokky Wai, nguyên nhân dẫn đến hiện tượng kháng thuốc kháng sinh là do hậu quả của tình trạng sử dụng quá mức và không hợp lý thuốc kháng sinh ở tất cả các cấp trong hệ thống chăm sóc y tế cũng như người dân nói chung. Bên cạnh đó, các loại kháng sinh sử dụng trên động vật nhằm điều trị bệnh, phòng bệnh và kích thích tăng trưởng cho vật nuôi. Tình trạng phát triển tính kháng thuốc kháng sinh ở động vật được truyền sang con người qua chuỗi thực phẩm sử dụng.

Ước tính của WHO, đến năm 2050, tình trạng kháng thuốc kháng sinh có thể là nguyên nhân gây tử vong cho 10 triệu người trên toàn cầu mỗi năm, tương đương 3 giây có 1 trường hợp tử vong, lớn hơn bệnh ung thư hiện nay. Còn tại Việt Nam, hiện tượng kháng thuốc kháng sinh đang đe dọa đến sức khỏe tính mạng của con người, ảnh hưởng đến môi trường cũng như tính bền vững của hệ thống sản xuất thực phẩm và nông nghiệp.

Ông Cao Hưng Thái, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cũng cho rằng, việc sử dụng thuốc kháng sinh không theo hướng dẫn, lạm dụng thuốc kháng sinh dẫn đến hiện tượng kháng thuốc kháng sinh tại Việt Nam. Từ năm 2013, Việt Nam đã thông qua Kế hoạch hành động quốc gia về kháng thuốc kháng sinh và trở thành quốc gia đầu tiên khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO thực hiện được điều này. Từ đó, Việt Nam đã xây dựng hệ thống toàn diện và đa chiều nhằm chống tình trạng kháng thuốc kháng sinh.

Để nâng cao hiệu quả của hành động chống kháng thuốc kháng sinh, WHO khuyến nghị, các cơ quan chức năng của Việt Nam cần siết chặt hệ thống quản lý, giám sát và tăng cường chế tài xử phạt với các hành vi lạm dụng kháng sinh, đặc biệt các cơ quan chủ quản phải đảm bảo quy định của ngành về sử dụng kháng sinh phải được tuân thủ đúng và chặt chẽ với những quy chế đầy đủ hơn về trách nhiệm của bác sĩ, nhân viên y tế, dược sĩ trong kê đơn thuốc kháng sinh, sử dụng kháng sinh cũng như tăng cường hơn các can thiệp trong cộng đồng nhằm giảm thiểu tinh trạng lạm dụng kháng sinh…

Tại buổi họp báo, WHO, Bộ Y tế và Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO) đã giới thiệu về Tuần lễ Nâng cao nhận thức về sử dụng thuốc kháng sinh lần thứ 2 ở Việt Nam với chủ đề “Chung sức chống tình trạng kháng thuốc kháng vi sinh vật mạnh mẽ hơn nữa”. Tuần lễ kéo dài từ 30/11 đến 7/12/2016 với sự phối hợp của nhiều ngành khác nhau: Y tế, nông nghiệp, công thương, tài nguyên môi trường, các học viện, chính quyền địa phương, cộng đồng và công chúng.

Phương Anh