Khắc phục khó khăn, tiếp tục nâng cao nhận thức người dân về công tác xã hội hóa phương tiện tránh thai

Ngày 12/3/2015, Bộ trưởng Bộ Y tế đã phê duyệt Đề án "Xã hội hóa cung cấp phương tiện tránh thai và dịch vụ KHHGĐ/SKSS tại khu vực thành thị và nông thôn phát triển giai đoạn 2015-2020" (gọi tắt là Đề án 818). Đề án được triển khai với mục tiêu từng bước nâng cao nhận thức của người dân về xã hội hóa các phương tiện tránh thai, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng phương tiện tránh thai; cung ứng dịch vụ KHHGĐ/SKSS chất lượng cho người dân đảm bảo sự công bằng xã hội và tính bền vững của chương trình DS-KHHGÐ.

Tư vấn về các sản phẩm trong Đề án 818. Ảnh Báo Nghệ An

Thời gian qua, Đề án đã được triển khai tại nhiều địa phương trên cả nước, đem lại những kết quả đáng ghi nhận. Theo báo cáo tổng kết tình hình triển khai Đề án giai đoạn 2015-2020 của Ban Quản lý Đề án 818 (Tổng cục Dân số) cho thấy, việc triển khai các hoạt động của Đề án giúp nhận thức vấn đề xã hội hóa phương tiện tránh thai trong lĩnh vực dân số được nâng lên một bước, đặc biệt các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, từ tỉnh đến cơ sở.

Bên cạnh đó, đối tượng sử dụng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của Đề án đã nhận thức hơn về ý nghĩa, vài trò tầm quan trọng của công tác xã hội hóa, tạo điều kiện hỗ trợ nguồn lực tuyên truyền, vận động, quảng bá sản phẩm đến người dân nên hiệu quả hoạt động từng bước được nâng lên.

Đây là một hướng đi không chỉ góp phần giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, cách làm này còn thay đổi cách nghĩ của người dân trong việc chủ động sử dụng phương tiện tránh thai.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc triển khai Đề án tại một số địa phương vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Theo Ban Quản lý Đề án 818, hiện nay, một bộ phận không nhỏ người dân vẫn còn thói quen được bao cấp các dịch vụ chăm sóc SKSS và KHHGĐ. Do đó, khi không còn được cấp phát mà phải tự chi trả thì không phải ai cũng dễ dàng chấp nhận ngay nên đội ngũ cán bộ thực hiện chương trình gặp nhiều khó khăn trong công tác tuyên truyền, vận động.

Bên cạnh đó, theo phản ánh từ một số địa phương, cơ hội tiếp xúc các đối tượng đích rất khó khăn vì phần nhiều đi làm xa, làm tại các nhà máy, xí nghiệp, vùng sâu, vùng xa, đầm phá.

Hơn nữa, người dân chủ yếu làm nông nghiệp, mức thu nhập thấp, nên lâu nay quen dung các biện pháp tránh thai miễn phí, còn các phương tiện tránh thai tiếp thị xã hội và xã hội hóa người dân sử dụng chưa nhiều, đặc biệt một số sản phẩm chưa được người dân quan tâm sử dụng do giá thành cao so với thu nhập của người dân nông thôn.

Một trong những nguyên nhân khác khiến kết quả phân phối các sản phẩm của Đề án chưa cao là bộ máy tổ chức làm công tác dân số tuyến cơ sở có sự xáo trộn. Một số lãnh đạo Trung tâm Y tế huyện chưa thật sự quan tâm đến công tác xã hội hóa các phương tiện tránh thai, hàng hóa SKSS thuộc Đề án 818. Nhiều địa phương vẫn còn tình trạng tồn nợ tiền bán sản phẩm; tồn đọng nhiều sản phẩm dẫn đến việc gặp khó khăn trong quá trình đặt hàng với Trung ương.

Đội ngũ công tác viên dân số thường xuyên biến động và thay đổi tạo sự không đồng đều trong trình độ của đội ngũ tham gia mạng lưới cung ứng. Kỹ năng tư vấn của đội ngũ làm công tác xã hội hóa cung cấp các phương tiện tránh thai và sản phẩm SKSS tại các tuyến còn hạn chế. Một số cộng tác viên còn ngại trong việc đi tiếp cận giới thiệu sản phẩm phương tiện tránh thai và hàng hóa SKSS.

Các chuyên gia nhận định, thực hiện xã hội hóa cung cấp phương tiện tránh thai là một hướng đi đúng đắn, tuy nhiên đó không phải là một việc làm đơn giản và không thể làm ngay trong "một sớm, một chiều".

Do đó, để tiếp tục thực hiện Quyết định số 718/QĐ-BYT ngày 25/2/2019 của Bộ Y tế phê duyệt Đề án tiếp tục đẩy mạnh, mở rộng xã hội hóa cung cấp phương tiện tránh thai, hàng hóa và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe sinh sản đến năm 2030 (Đề án 818 mở rộng), theo các chuyên gia, Đề án cần tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ các ban, ngành, đoàn thể để đẩy mạnh công tác xã hội hóa hơn nữa, góp phần thực hiện thành công Chương trình Dân số-KHHGĐ và hoàn thành các mục tiêu kinh tế - xã hội tại địa phương.

Nguyễn Mai