Kẽ hở lớn trong chi trả lương hưu

Ngày 21-8, lãnh đạo Bưu điện tỉnh Phú Yên cho biết đang hoàn tất các thủ tục để thu hồi số tiền hơn 395 triệu đồng chi trả sai 89 tháng lương hưu và tiền quà Tết Nguyên đán 7 lần cho bà N.T.T.H (ở phường 1, TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên) khi bà này đã qua đời hơn 7 năm. Trong số này, gia đình bà H. đã rút ra 151 triệu đồng.

Trả lương hưu cho người đã chết

Trước đó, ngày 30-6, qua rà soát dữ liệu khai tử trên Cổng Dịch vụ công quốc gia với dữ liệu người hưởng lương hưu trợ cấp BHXH hằng tháng và dữ liệu cấp thẻ BHYT, BHXH phát hiện trường hợp bà N.T.T.H đã được đăng ký khai tử tại UBND phường 1, TP Tuy Hòa từ tháng 1-2016 nhưng đến tháng 6-2023 vẫn còn nhận lương hưu.

Lúc này, BHXH tỉnh Phú Yên mới rà soát và làm các thủ tục để thu hồi số tiền chi trả lương hưu sai cho bà H. hơn 7 năm qua. Qua rà soát, BHXH tỉnh phát hiện việc chi trả lương hưu cho bà H. kéo dài đến 89 tháng và 7 lần chi tiền quà Tết Nguyên đán.

BHXH Phú Yên, nơi chi trả lương hưu thông qua Bưu điện Phú Yên

Ông Trịnh Văn Thuộc - Chủ tịch UBND phường 1, TP Tuy Hòa - xác nhận gia đình bà H. có đến UBND phường này khai tử cho bà H. sau khi bà này mất. "Việc khai tử do cán bộ tư pháp phường thực hiện nhưng phải có sự phối hợp nắm bắt của các bên. Lãnh đạo địa phương không có trách nhiệm phải báo tử cho cơ quan BHXH hay bưu điện" - ông Thuộc nói.

Bà Cao Thị Hiền Lương, Giám đốc Bưu điện tỉnh Phú Yên - đơn vị được BHXH Phú Yên ủy nhiệm chi trả tiền lương cho người về hưu tỉnh này, cũng thừa nhận nhờ định danh điện tử mới phát hiện trường hợp trả lương hưu sai đối với bà H. "Khi gia đình có người chết, thân nhân thường báo cho cán bộ tư pháp chứ không thông tin cho bưu điện hay cơ quan BHXH nên rất khó nắm" - bà Lương nói.

Cũng theo bà Lương, việc nắm danh sách để trả lương cho người hưu trí là trách nhiệm chung của cả Bưu điện Phú Yên lẫn BHXH tỉnh này. Mỗi bên đều có trách nhiệm rà soát để chi trả đúng đối tượng. Tuy vậy, thực tế có khó khăn vì chuyển lương hưu qua tài khoản cá nhân khi chỉ có số tài khoản, tên chủ tài khoản và địa phương thôi chứ cũng không có địa chỉ cụ thể. Qua trường hợp của bà H., Bưu điện tỉnh đã chỉ đạo tất cả các bưu cục trên địa bàn phải rà soát lại danh sách chi trả lương hưu.

Không bắt tay trục lợi

Ông Huỳnh Dũng, Phó Phòng Lao động - Việc làm của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) tỉnh Phú Yên, cho biết cán bộ LĐ-TB-XH các cấp chỉ quản lý việc chi trả chế độ cho người có công, còn với chi trả lương cho người hưu trí thì ngành LĐ-TB-XH không nắm.

Nếu có trường hợp người có công qua đời thì cán bộ LĐ-TB-XH xã, phường sẽ báo ngay đến huyện, huyện sẽ báo ngay về Sở LĐ-TB-XH để lập danh sách gửi qua BHXH dừng việc chi trả. "Với trường hợp của bà H., trách nhiệm chính thuộc về BHXH Phú Yên. Định kỳ 6 tháng hay 1 năm, BHXH tỉnh phải rà soát lại toàn bộ danh sách chi trả lương hưu, sao lại để kéo dài đến hơn 7 năm và chỉ phát hiện khi có định danh điện tử?" - ông Dũng thắc mắc.

Ông Trần Quang Phương, Trưởng Phòng Truyền thông BHXH tỉnh Phú Yên, khẳng định không có việc thông đồng để trục lợi Quỹ BHXH trong vụ việc này. Kẽ hở lớn nhất để xảy ra vụ việc là vì việc chi trả lương hưu qua tài khoản cá nhân, trong khi giấy báo tử đối với bà H. chỉ địa phương và gia đình biết.

Theo quy định hiện hành, không bắt buộc địa phương cung cấp giấy báo tử cho BHXH và Bưu điện Phú Yên. Đó cũng là lý do cả BHXH lẫn Bưu điện Phú Yên đều không biết bà H. đã qua đời và vẫn chi trả lương hưu hằng tháng. "Nếu BHXH Phú Yên biết bà H. qua đời thì sẽ chi trả tiền tử tuất, mai táng cho gia đình bà H. khoảng 150 triệu đồng. Vì không biết nên từ trước đến nay, BHXH chưa chi trả tiền tử tuất cho gia đình bà H.

Vì vậy, phương án để thu hồi số tiền chi trả sai mà gia đình bà H. đã rút là 151 triệu đồng, BHXH Phú Yên sẽ cấn trừ vào tiền tử tuất chưa chi trả cho gia đình bà H. Riêng số tiền lãi của khoản tiền trên 395 triệu đồng chi sai từ nguồn BHXH chuyển vào tài khoản bà H., BHXH Phú Yên sẽ làm việc với Bưu điện Phú Yên để 2 bên thống nhất trả lại vào nguồn BHXH đúng quy định.

Bài và ảnh: HỒNG ÁNH