Ì ạch cổ phần hoá: Còn tâm lý thận trọng, đưa lên Chính phủ quyết cho an toàn

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ. Ảnh: VGP.

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ Đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp đã nói như vậy khi chủ trì cuộc họp sơ kết công việc 6 tháng đầu năm của Ban Chỉ đạo ngày 11/7.

5 "ông lớn" DNNN nợ đề án tái cơ cấu

Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và phát triển doanh nghiệp cho biết, Văn phòng Chính phủ đã tổ chức họp với các đơn vị có liên quan, thống nhất lộ trình cổ phần hoá 137 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) giai đoạn 2017-2020. Năm 2017, cả nước sẽ phải cổ phần hoá 45 DNNN trong số này.

Trong 6 tháng đầu năm 2017, cả nước đã hoàn thành cổ phần hoá 6/137 DNNN; công bố giá trị doanh nghiệp và đang xây dựng phương án cổ phần hoá  để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt 14 doanh nghiệp, trong đó có những doanh nghiệp có quy mô vốn chủ sở hữu rất lớn như 3 doanh nghệp thành viên của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) có tổng giá trị vốn chủ sở hữu gần 90.000 tỷ đồng, 1 doanh nghiệp thành viên của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có giá trị vốn chủ sở hữu khoảng 24.000 tỷ đồng. Đang tiến hành xác định giá trị của 20 doanh nghiệp.

Như vậy, dự kiến sẽ hoàn thành cổ phần hoá 40 doanh nghiệp trong tổng số 45 của kế hoạch năm 2017.

Đến hết quý II/2017, đã bán phần vốn Nhà nước không cần nắm giữ tại 22 doanh nghiệp với tổng giá trị theo sổ sách là 666,8 tỷ đồng (bằng 76,5% so với cùng kỳ năm 2016), thu về 11.589,3 tỷ đồng (bằng 314,11% so với cùng kỳ năm 2016); trong đó, có 6 doanh nghiệpthoái vốn dưới mệnh giá.

Về việc thoái vốn Nhà nước tại 12 doanh nghiệp quy mô lớn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện có 11 doanh nghiệp đã niêm yết. Sabeco đang lựa chọn đơn vị nhà thầu tư vấn thoái vốn Nhà nước. Habeco đang xử lý vướng mắc trong thỏa thuận hợp tác với Carlsberg Breweries A/S. Đối với Vinamilk, SCIC đã trình Thủ tướng Chính phủ hai phương án bán tiếp phần vốn Nhà nước tại công ty này và đang chờ lấy ý kiến của Thường trực Chính phủ.

Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ngày 10/7/2017 về phê duyệt Đề án tái cơ cấu DNNN giai đoạn 2016-2020, các tập đoàn phải trình đề án tái cơ cấu doanh nghiệp giai đoạn 2016-2020.

Tới nay, Đề án tái cơ cấu của EVN đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Đề án của PVN, Văn phòng Chính phủ đang thẩm tra để trình Thủ tướng Chính phủ. Còn lại 5 đề án của 5 tập đoàn kinh tế chưa trình là Cao su, Than-Khoáng sản, VNPT, Viettel, Hóa chất.

Vì sao TP.HCM chưa cổ phần hoá được doanh nghiệp nào?

Ban Chỉ đạo cho rằng, tiến độ cổ phấn hoá, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp diễn ra chậm, đạt tỷ lệ thấp trong 6 tháng đầu năm. Việc bàn giao các doanh nghiệp sau cổ phần hoá về SCIC cũng chậm, đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán chưa thực hiện nghiêm túc. Đặc biệt, TP.HCM chậm nhất trong số các đơn vị khi chưa có doanh nghiệp nào được cổ phần hoá trong danh sách 39 DNNN phải thực hiện tới năm 2020.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Lê Thanh Liêm cho biết, trong số 39 DNNN phải cổ phần hoá nói trên thì đa phần là các công ty công ích (26 công ty, còn lại là 13 công ty mẹ), đang bị chậm thực hiện vì đang xin ý kiến Ban Thường vụ Thành ủy phê duyệt phương án CPH. Tuy nhiên, hiện nay các DNNN này đều hoàn thành kiểm kê tài sản, tiêu chí nhà đầu tư chiến lược. Khi Thành ủy phê duyệt thì Thành phố sẽ thực hiện xong trong năm 2018.

Ông Liêm cũng cho rằng cần thận trọng trong cổ phần hoá, thoái vốn Nhà nước bởi nếu “tung” ra ồ ạt thì thị trường cũng không thể “tiêu hóa” nổi một lượng lớn tài sản của Nhà nước.

Kết luận buổi làm việc, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá công tác sắp xếp, cổ phần hoá, thoái vốn Nhà nước có chuyển biến tích cực cả về công tác chỉ đạo điều hành công khai, minh bạch, xây dựng thể chế chính sách, kết quả cổ phấn hoá thoái vốn, xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá…

“Làm chậm mà chắc, làm đến đâu tốt đến đó, đảm bảo lợi ích cao nhất của đất nước. Làm nhanh mà làm ẩu, sai phạm là rất đáng phê phán”, Phó thủ tướng nói.

Tuy nhiên, Trưởng Ban Chỉ đạo chỉ ra hạn chế là tiến độ sắp xếp, cổ phần hoá, thoái vốn không đạt yêu cầu, mục tiêu, kế hoạch đặt ra, làm “dồn” việc cho 6 tháng cuối năm; 578 doanh nghiệp chưa đăng ký niêm yết giao dịch trên sàn chứng khoán theo quy định. Hiệu quả hoạt động của khối DNNN chưa tương xứng với nguồn lực được nắm giữ, năng suất lao động, hiệu quả sản xuất kinh doanh còn thấp. Một số tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp, dự án hoạt động kém, thua lỗ, cơ chế quản trị chưa đáp ứng được tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế.

Quá trình cổ phần hoá còn nhiều khó khăn vướng mắc, nhất là các quy định về định giá tài sản đất đai, trách nhiệm của người quản lý tài sản Nhà nước chưa rõ ràng.

Phó thủ tướng cho rằng nguyên nhân của hạn chế chính là chỉ đạo, điều hành của một số bộ ngành địa phương tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước chưa thật quyết liệt.

“Đâu đó còn tâm ý thận trọng, chờ đợi, e ngại một số vụ việc trước đây bị thanh tra, kiểm tra, nên có chuyện đùn đẩy, hỏi ý kiến lên tận Chính phủ. Thẩm quyền của bộ, địa phương nhưng không dám quyết, đưa lên Chính phủ hỏi ý kiến cho an toàn, nhưng Chính phủ quyết lại không đúng luật. Có nơi ngại không muốn làm, sợ sai phạm, công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc chưa thường xuyên, kịp thời. Kinh nghiệm là bộ nào quyết liệt thì chuyển biến tốt, chỗ nào lãnh đạo không quyết liệt công việc trì trệ, kết quả rất hạn chế”, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Lãnh đạo Chính phủ đề nghị các bộ, địa phương: “Làm theo đúng pháp luật, bảo đảm công khai minh bạch. Nếu luật pháp bất cập thì phải sửa, nhưng đang còn hiệu lực thì không thể làm sai được, không làm theo ‘thông lệ’, bảo đảm lợi ích quốc gia”.

Phó thủ tướng cho biết nếu từ nay tới cuối năm cổ phần hoá thành công được một doanh nghiệplớn thì tỷ lệ vốn hoá được chuyển đổi sở hữu sẽ rất lớn, tạo ra quản trị tốt. Do vậy, Phó thủ tướng yêu cầu: “Dứt khoát phải phấn đấu để hoàn thành kế hoạch cổ phần hoá, thoái vốn của năm 2017, thậm chí vượt mức số lượng doanh nghiệp cổ phần hoá, thoái vốn và cả chỉ tiêu thu ngân sách từ thoái vốn”.

N.MẠNH